شعر غزلیات شمس مغربی

[Alex]

۱
این کرد پریچهره ندانم که چه کرد است
کز جمله خوبان جهان کوی ببرده است
۲
موسی کلیم است که دارد ید بیضا
عیسی است کزو زنده شود هر که نمرده است
۳
چون چرخ برقص است و چو خورشید فروزان
کز پرتو رویش شود آنکس که فسرده است
۴
او را نتوان گفت که از آدم و حواست
کس شکل چنین ز آدم و حوا نشمرده است
۵
یغمای دل خلق جهان میکند این کرد
ماننده ترکان همگی باز دو برده است
۶
با حسن رخش حسن خلایق همه هیچست
با لعل لبش جام مصفا همه درد است
۷
هر دل که براو نقش جهان بود منقّش
نقش رخ او آمده آنرا بسترد داشت
۸
کس نیست که نقش رخ خودرا بچنین کرد
در راه هوا جمله بکلّی نسپرده است
۹
ای مغربی از دلبر خود کوی سخن را
کاو نه عرب و نه عجم و رومی و کرد است

 

[Alex]

۱
بیار ساقی باقی بریز برمن حادث
میّ قدیم که تا وارم ز دست حوادث
۲
چو در زمین دلم تخم مهر خویش فکندی
بآب دیده برویان که نیست زرع تو حارث
۳
از آن شـ×ر×ا×ب بکنعان نوح اگر برسیدی
نگشتی غرقه طوفان چو سام و حام و چو یافث
۴
ببوی باده توان مرد و باز زنده توان شد
که همچنان که محیط است هست محیی ‌و باعث
۵
دلا بخود سفری کن درون خود سفری کن
که هیچ کار نیاید ز مرد کاهل ولابث
۶
درون مجلس مردان بخور شـ×ر×ا×ب تجلی
شـ×ر×ا×ب مرد تجلی بود نه ام خبائث
۷
شـ×ر×ا×ب تجلی ز دست خویش دهد دوست
از آنکه باده باقی است در فنای تو باعث
۸
چو مغربی ز میان شد نشست یار بجایش
خوشا کسیکه بود اثرش خلیفه و وارث

 

[Alex]

۱
چو بحر نامتناهیست دایما موّاج
حجاب وحدت دریاست کثرت امواج
۲
جهان و هرچه در او هست جنبش دریاست
ز قعر بحر بساحل همی کند اخراج
۳
دلم که ساحل بینهایت اوست
بود مدام بامواج بحر او محتاج
۴
علاج درد دلم غیر موج دریا نیست
چو طرفه درد که موحش بود در او علاج
۵
بهر خسی برسد زین محیط در و گهر
یکی بخس رسد از وی یکی بگوهر باج
۶
از این محیط که عالم بجنّت اوست سراب
مراست عذب و فرات و تراست ملح اجاج
۷
بلون و طعم اگر مختلف همی گردد
ز اختلاف محل است و انحراف مزاج
۸
هر آنچه مغربی از کاینات حاصل کرد
بگرد بحر محیطش بیکزمان تاراج

 

[Alex]

۱
سحرگهی که موذن بفالق الاصباح
صلای زنده دلان میدهد بخوان صلاح
۲
تو رو به خانه خمار عاشقان آور
برای راحت روحت طلب کن از وی راح
۳
کلید فتح دلِ اهل دل، بدست دل است
گشایشی طلب از وی که عنده مفتاح
۴
از آنشراب که از دل همیبرد احزان
از آنشراب که درجان درآورد افراح
۵
از آن مئی که ازو زنده است جان مسیح
از آن مئی که در اشباح دردمد ارواح
۶
نجات هردو جهان را از آنشراب طلب
که اوست در دو جهان موجب نجات و نجاح
۷
به پیش پرتو آن می چراغ فکر و خرد
چه پیش ضوء صباح است کوکب مصباح
۸
بهر که ساقی ازین باده داد رست از خود
هرآنکه رست ز خود یافت در دو کَون فلاح
۹
بیا و بر دل و بر جان مغربی می ریز
مئی که هیچ ملوث نمیکند اقداح

 

[Alex]

۱
صبح ظهور دم زد و عالم پدید شد
بهر رخت ز مشرق آدم پدید شد
۲
پوشیده بود روی تو در زیر موی تو
چون بازگشت موی تو از هم پدید شد
۳
جان جهان که در خم زلف نو بد نهان
زلف ترا بهر شکن و خم پدید شد
۴
بر ملک نیستی لب لعلت سحرگهی
یکدم دمید و عالم از آندم پدید شد
۵
مجروح نیش غمزه مرد افکن ترا
هم از لب چه نوش تو مرهم پدید شد
۶
برهر دلی که گشت جمال تو جلوه گر
در وی هزار نقش دمادم پدید شد
۷
تا شد یقین که شادیت اندر غم دلست
دل را هزار خرّمی از غم پدید شد
۸
خورشید آسمان ولایت ظهور یافت
تا مغربی ز عالم مغرب پدید شد

 

[Alex]

۱
گوهری از موج بحر بیکران آمد پدید
هرچه هست و بود میباید از آن آمد پدید
۲
گوهری دیگر برون انداخت از موجی محیط
کز شعاعش معنی هردو جهان آمد پدید
۳
باز موجی از محیط انداخت بیرون گوهرت
کز صفای او جهان و جسم و جان آمد پدید
۴
چونکه موج و گوهر دریا پیاپی شد روان
وز جهان از موج و دریا بحر کان آمد پدید
۵
سر بحر بیکران را موج در صحرا نهاد
گنج مخفی آشکارا شد نهان آمد پدید
۶
ایکه میجستی نشان از بی نشان زحمت مکش
چون نشان بی نشان، از بی نشان آمد پدید
۷
ایکه دایم از جهان ما و من کردی کنار
عاقبت با ما و با من در میان آمد پدید
۸
صد هزاران گوهر اسرار و درّ معرفت
در جهان از موج بحر بیکران آمد پدید
۹
از برای آنکه تا نشناسد او را غیر او
موج دریا در لباس انس و جان آمد پدید
۱۰
از زبان مغربی خود بکر میگوید سخن
مغربی را بحر ناگاه از زبان آمد پدید

 

[Alex]

۱
از جنبش بحر قدم برخاست موجی بی عدد
وز موج دریای ازل پرگشت صحرای ابد
۲
اندر سرای لم یزل با شاهد عین ازل
سر درهم آرد دایره از پیش برخیزد عدد
۳
اندر جهان پر عدد واحد احد نبود ولی
از حطه ملک صمد واحد بود عین احد
۴
اندر یکی صد بین نهان، درصد یکی‌ را بین عیان
از یکی گفتم بدان صد را ز یک یکرا ز صد
۵
لیکن جهان جسم و جان گرچه شد از دریا عیان
برروی بحر بیکران باشد چو بر دریا زبد
۶
من بر مثال ماهیم افتاده از دریا برون
باشد که موجی در رسد بازم بدر بادر کشد
۷
وقتست کآن خورشید باد، آن ماه، آن ناهید ما
از برج دل طالع شود از اندرون سر برزند
۸
آن آفتاب مشرقی پیدا شود در مغربی
کز مغربی را آینه پنهان نباشد در نمد

 

[Alex]

۱
ساختی از عین خود غیری که عالم این بود
نقشی آوردی پدید از خود که آدم این بود
۲
هر زمان آری برون از خویشتن نقشی دگر
یعنی از دریای ما موج دمادم این بود
۳
هستی خود را نمودی در لباس مختلف
یعنی آنچه عالمش خوانند و آدم این بود
۴
برنگین خاتم دل گشت نامت منقّش
دل ترا چون خاتم آمد نقش خاتم این بود
۵
جامع ذات و صفات عالم و آدم بکل
احمد آمد یعنی این مجموع عالم این بود
۶
اسم اعظم را جز این مظهر نباشد در جهان
بگذر از مظهر که عین اسم اعظم این بود
۷
فاتح باب شفاعت خاتم ختم رسل
آنکه فتح و ختم شد او را مسلّم این بود
۸
آخر سابق که نحن الاحزون السابقون
آنکه در گل آمد و بر گل مقدم این بود

 

[Alex]

۱
بیرون دوید باز ز خلوتگه وجود
خود را بشکل و وضع جهانی بخود نمود
۲
اسرار خویش را بهزارانوزبان بگفت
گفتار خویش را بهمه گوشها شنود
۳
در ما نگاه کرد هزاران هزار یافت
در خود نگاه کرد بغیر از یکی نبود
۴
در هرکه بنگرد همه عین خود بدید
چون جمله را برنگ خود آورد در وجود
۵
یک نکته گفت یار، ولیکن بسی شنید
یکدانه کشت دست، ولیکن بسی درود
۶
خود را بسی بخود یار و جلوه کرد
لیکن نبود هیچ نمودی جز این نمود
۷
از دستی هستی همه عالم خلاص یافت
تا یار بر جهان در گنج نهان گشود
۸
کس در جهان نماند کزو مایه نبرد
آنمایه بود یا نه اصل زیان و سود
۹
با آنکه شد غنی همه عالم ز گنج او
یکجو ازو نه کاست نه یکجو در دراو فزود
۱۰
چون مغربی هرآنکه بدان گنج راه یافت
بگشود بر جهان کف و گنج عطا نمود

 

[Alex]

۱
هر زمان خورشید او از مشرقی سر بر کند
ماه مهر افزاش هر دم جلوه دیگر کند
۲
از برای آنکه تا نشناسد او را هر کسی
قامت زیباش هردم کسوتی دیگر کند
۳
صورت او هر زمانی معنی دیگر دهد
معنیش هر لحظه از صورتی سر بر کند
۴
ابر فضلش چون ببارد بر زمین ممکنات
آنزمین و آسمان را پر زماه و خور کند
۵
چون بتابد آفتاب حسن او بر کائنات
نور او از روزن هر خانه سر بر کند
۶
در مظاهر تا شود ظاهر جمال روی او
هر دو عالم را برای روی خود منظر کند
۷
هرکه از جان شد غلام درآستان گهش
حضرت اورا برفعت شاه صد کشور کند
۸
مغربی گر سر بفرمانش درآرد بنده وار
لطفش اورا بر همه گردنکشان سرور کند