آرایه تشبیه
اگه از بوفه مدرسه یک ساندویچ بخرید که خیلی خشک باشد،ممکن است هنگام گاز زدن به آن حس کنید به یک تیکه سنگ گاز میزنید؛حال اگر این حس خود را بیان کنید از تشبیه استفاده کرده اید.
آنچه واقعا با آن رو به رو هستید یعنی ساندویچ (مشبه)نامیده می شود و آن چه در ذهن شما شبیه مشبه دیده،یعنی سنگ(مشبه به)است.
این دو ارکان اصلی تشبیه هستند اما تشبیه دو رکن دیگر هم دارد:
۱)کلمه ای که ما به وسیله آن شباهت را بیان میکنیم؛یعنی کلماتی از قبیل^مانند^^چون^^همچون^^مثل^و…که ادات تشبیه نامیده می شوند.
۲)جنبه یا ویژگی مشترک میان دو سمتِ تشبیه،که به آن (وجه شبه)می گوییم.مثلا در مثال فوق (سفت بودن)یا(خشک بودن)می تواند وجه شبه باشد.
اردشیر از درازی مثلِ نردبان است.
مشبه:اردشیر
مشبه به:نردبان
وجه شبه:درازی
ادات تشبیه:مثلِ
شبیه به:کارد پهن و درازی شبیه به ساطور قصابی به دست گرفته بودم.مانند:بدان که قرآن مانند است به بهشت جاودان.مثل:زن می نشست و مثل جغد اورا می پایید.مثال/بر مثال:دل را برمثال کوشکی یافت.
چو:فرزند عزیز را به صدجهد/بنشاند چو ماه دریکی مهد
چون:آمد سوی کعبه سینه پرجوش/چون کعبه نهاد حلقه در گوش
همچو:از در خانه مرا طرد کند/همچو سنگ از دهن قلماسنگ
همچون:گرچه بیرون تیره بود و سرد همچون ترس/قهوه خانه گرم و روشن بود همچون شرم
همچنان که:اعمال ما وابسته به ماست؛هم چنان که روشنایی فسفر به فسفر.
به سانِ:نیامد به دامم به سانِ تو گور/زچنگم رهایی نیابی،مشور
برسانِ:دلیری کجا نام او اشکبوس/همی بر خورشید برسانِ کوس
چونان:چاه چونان ژرفی و پهناش،بی شرمیش ناباور
به کردارِ:ز بالا چو پی زمین بر نهاد/بیامد فریدون به کردارِ باد
به رنگِ:به دور پیمانه نگاهت اگر زندهلاف می فروشی/نفس به رنگِ کمند پیچد ز موج می در گلوی مینا
(ادات تشبیه به این کلمه ها مخدود نمیشود هر کلمه ای که معنای شبیه بودن داشته باشد ادات تشبیه است.)
عااااااالی