Mohammad MZاز آنجا که تاریخ، یکی از شاخه‌های علوم انسان‌شناسی محسوب می شود، بر این مبنا میتوان تصویرسازی تاریخی را نیز جزءِ زیرشاخه‌های تصویرسازی علمی بشمار آورد.
به تصویر کشیدن تاریخ تمدن، فرهنگ، آداب و رسوم و جنگ بین دولت ها و ملت ها از وظایف یک تصویرگر تاریخی به شمار می رود. به منظور نمایش یک رویداد تاریخی، توجه به طراحی شخصیت ها، نوع پوشش و لباس، طراحی دکوراسیون و فضاسازی، و هم چنین آشنایی با ابزارآلات و تکنولوژی های مربوط به دوره های تاریخی، از ملزومات تصویرسازی تاریخی محسوب می شود. بر این اساس، تسلط بر طراحی آناتومی، معماری، پرسپکتیو و هم چنین رنگ شناسی، عناصر اصلیِ مهارت در تصویرگری تاریخی را تشکیل می دهند.
بررسی علم تاریخ
از نگاه اکثر اندیشمندان، تاریخ، مفهومی انتزاعی است که دو معنا از آن استنباط می گردد: گاه صرفا ناظر به وقایع گذشته است که به آن تاریخ گفته می شود و گاه معطوف به مطالعه و بررسی وقایع است که به آن علم تاریخ می گویند.
بنابراین، تنها درصورتی می توانیم بگوییم که تاریخ نگار یا نویسنده، اثری علمی از خود بجا گذاشته است که او علاوه بر شرح وقایع تاریخی، به تحلیل و بررسی آن وقایع نیز بپردازد و با علم و نگاهی جامعه شناختی و انسان شناسانه به محتوای اثر خویش بنگرد و ضمن گزارشِ داستان ها و وقایع تاریخی، علت وقوع آن حوادث را تحلیل نماید و حتی به پیامد های مثبت و منفی آن ها نیز اشاره کند.
طراحی کاراکتر در تصویرسازی تاریخی
در طراحی کاراکترهای یک موضوع یا داستان تاریخی، توجه به نژاد، آرایش مو و صورت و همچنین نوع پوشاک از مهم ترین وظایف یک تصویرگر تاریخی محسوب می گردد. در این راستا، تصویرگران تاریخی باید پیش از آغاز کار، به تحقیق و پژوهش بپردازند و یا می توانند از کمک و مشاوره ی یک باستان شناس خبره بهره مند شوند.
در زمینه طراحی لباس، کتاب ها و مقالات معتبری وجود دارند که می توان از آنها بهره گرفت. به عنوان مثال می توان به کتاب «هشت هزار سال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی» نوشته خانم مهراسا غیبی اشاره کرد.
در این کتاب عنوان شده است که «به طور کلی بررسی داستان تاریخی پوشاک، بدون بررسی تمدن و تاریخ اجتماعی و اعتقادی بشر، امکان پذیر نیست. از این رو ناگزیریم که سیری در تاریخ سیاسی و اجتماعی انسان داشته باشیم تا بتوانیم در کنار آن به چگونگی تحول تنپوش اقوام ایرانی از کهن ترین زمان تاکنون بپردازیم؛ زیرا پوشاک، نمایانگر تحولات یک جامعه و در عین حال بیانگر تفاوت هایی است که میان اقشار آن جامعه وجود دارد.
هرگاه ما بتوانیم تغییر و تبدیل انسان جنگلی و غارنشین را به انسان متمدن و هوشمند امروزی مورد بررسی قرار دهیم، تا اندازهای خواهیم توانست به چگونگی پوشاک او وعلل تغییر فرم آن پی ببریم؛ و این حاصل نمیشود مگر به کمک علم مردمشناسی تاریخ از طریق باستان شناسی.
پیش از تاریخ و تاریخ متکی به باستان شناسی است؛ باستان شناسی خود دنباله ی تاریخ طبیعی است. با کمک باستان شناسان میتوان مراحل پیشرفت بشر را در دوره های پیش از تاریخ و دوران تاریخی تعقیب کرد؛ باستان شناسان نیز از طریق مدارک و اسناد مکتوب (در نقاطی که خط مورد استفاده قرار گرفته است) و یا از طریق آثار باقی مانده نقاشی، مجسمه، نقش برجسته (البته در نقاطی که خط دیرتر کاربرد یافته)، اطلاعاتی را در اختیار ما قرار میدهند.
بنابراین مطالعه و تحقیق درباره ی پوشش تن آدمیان از آغاز تا امروز مستلزم مطالعه و تحقیق درباره ی چگونگی متحول شدن بشر و محیط زیست اش و اوضاع اجتماعی و فرهنگی او و به طور کلی متمدن شدن اوست؛ و این سیر تاریخ و پیش از تاریخ را می طلبد.»
علوم جغرافیا و باستان شناسی در تصویرسازی تاریخی
نکته مهم دیگر در تصویرسازی تاریخی، پرداختن به محیط زیست و نوع معماری در یک روایت تاریخی است. در بسیاری از مواقع، تصویرسازی تاریخی با تصویرسازی باستان شناسی و همچنین دانش جغرافیا در هم می آمیزند تا مخاطبان به یک دید همه جانبه و کامل از آن واقعه تاریخی دست یابند. بنابراین، تصویرگران تاریخی از یک سو موظف به بازسازی اشیاء و آثار معماری بجا مانده از یک دوره ی تاریخی خاص هستند و نیز از سوی دیگر مسئول اجرا و نمایش دقیق اکوسیستم یا فضای زیستی در دوره های مختلف تاریخی می باشند. گاه خود تصویرگر با کمی تحقیق و پژوهش می تواند به منابع مورد نیاز دست یابد، اما در مواردی که پیچیدگی های موضوع، بسیار فراتر از دانش یک تصویرگر است، مشورت با یک باستان شناس و جغرافی دان خبره ضروری به نظر می رسد.
با توجه به موارد فوق در باب اهمیت پوشاک، محیط زیست، باستان شناسی و معماری در تصویرسازی کتب تاریخی، به این نتیجه می رسیم که تصویرگران تاریخی، گاه مسئولیتی به مراتب سنگین تر از نویسندگان یا تاریخ نگاران را به دوش می کشند. زیرا در بسیاری از مواقع، نویسنده برای شرح یک واقعه تاریخی و یا تحلیل آن، اشاره ای به نوع پوشاک، معماری یا اکوسیستم حاکم بر آن نمی کند. در این شرایط، نقش هنرمند در ایجاد یک چشم انداز واقعی از تاریخ گذشتگان، بسیار پررنگ و حیاتی بنظر می رسد و شایسته ی توجه است.
کاربرد تصویرسازی تاریخی
تصویرگران تاریخی در رسانه ها و پروژه های مختلفی دعوت به همکاری می شوند، ازجمله کتاب های تاریخی، مجلات، موزه ها، کتاب های درسی و پیش تولید انیمیشن و فیلم های تاریخی. بسیاری از هنرمندان در سراسر دنیا به صورت تخصصی به این حرفه اشتغال دارند و به تناسب اهمیت و پیچیدگی های موضوع، قراردادها و دستمزدهای متفاوتی نیز برای آنها در نظر گرفته می شود.
منابع:
مقدمه‌ای بر فلسفهٔ تاریخ، انتشارات امیرکبیر
هشت هزارسال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی، انتشارات هیرمند
نظر دادن