آموزش هدف رمان کشف حقیقت است

[Thumbelina]

الیاس خوری، رمان‌نویس و تحلیل‌گر لبنانی در مصاحبه اخیرش در دانشگاه نیویورک ابوظبی، هدف رمان را نه گفتن از حقیقت که کشف حقیقت و رفتن به سوی آن عنوان کرده و گفته که ادبیات می‌تواند به انسان در انتخاب ایده و نگرش کمک کند.
به نقل از روزنامه الخلیچ- الیاس خوری، رمان‌نویس، تحلیل‌گر و منتقد لبنانی است که نقش تاثیرگذاری در فرهنگ عربی داشته و آثارش به زبان‌های مختلف از جمله فارسی ترجمه و منتشر شده‌اند.

او با انتشار اولین رمانش با عنوان «در باب روابط دایره» در سال 1975 میلادی خیلی زود در ردیف ادیبان عرب قرار گرفت و از آن زمان تاکنون 17رمان دیگر به کارنامه ادبی خود افزوده است. او که همواره به عنوان یک تحلیل‌گر لبنانی به حقوق فلسطینی‌ها معتقد و معترف بوده، آخرین رمان خود «فرزندان گتو» را به تجربه آن دسته از فلسطینی‌هایی اختصاص داده که بعد از استقرار رژیم غاصب اسرائیل در فلسطین ماندند و مهاجرت نکردند.

الیاس خوری که در حال حاضر سردبیر روزنامه فرهنگی النهار است در مصاحبه اخیرش در دانشگاه نیویورک شعبه ابوظبی درباره چشم‌‌انداز تحولات ادبیات عرب در سال‌های اخیر به صورت کلی صحبت کرده است.

خوری درباره نقش ادبیات و نویسنده در سایه جنگ‌های کنونی عنوان کرد: «نویسنده وظیفه‌اش نوشتن است؛ اما نوشتن موضوعی دوطرفه است. نویسنده نمی‌تواند از چیزی بنویسد که دوست نداشته باشد. هزاران قتل و کشتار در جهان عرب در طی 10 سال گذشته اتفاق افتاده و ما هرگز پی نبردیم که جنگ‌های داخلی لبنان تنها تمرین و امتحانی برای آن‌چه در بهار عربی اتفاق افتاده بوده که باعث آواره شدن میلیون‌ها نفر از خانه و زندگی‌شان شده است.»

او در ادامه گفت «از زمان جنگ جهانی دوم تجربه انسانی به دنبال آن بوده که کرامت انسان را به او بازگرداند اما متاسفانه اوضاع از قبل بدتر شده است. اولین موضوع مهم در نوشتن عشق است؛ عشق به شخصیت‌هایی که آن‌ها را می‌آفرینیم. ما الان در دوران دشواری به سر می‌بریم و در شرایط کنونی نوشتن نوعی مقاومت از طریق بخشیدن معنی به کلمات است. در حال حاضر وظیفه نویسنده این نیست که معانی معانی جدیدی ایجاد کند، بلکه این است که معانی را به کلمات بازگرداند. بازگرداندن معانی به کلمات در نوشتن خود نوعی از مقاومت است.»

او در ادامه گفت «نباید از رمان یا شعر انتظار حرکت انقلابی داشت. آن‌ها عقیده ما را تغییر می‌دهند یا ممکن است در دراز مدت تغییر دهند. شما می‌نویسید و نمی‌دانید که در آینده چه اتفاقی برای مخاطبان آثارتان خواهد افتاد.»

نویسنده لبنانی در ادامه صحبت‌هایش درباره فرق بین رمان و نوشتار سیاسی به عنوان یک فعال سیاسی گفت «من فقط مقاله می‌نویسم و سیاسی‌نویس نیستم. گاهی درباره حوادث مختلف عقیده و دیدگاهم را ابراز می‌کنم. هدف از نوشتن سیاسی گفتن حقیقت است و یک نویسنده سیاسی باید بیان‌کننده حقیقت باشد. رمان‌نویس اما لزوما نباید از واقعیت بنویسد. نوشتن رمان نوشتن از حقیقت نیست اما هدف آن کشف حقیقت به وسیله خیال است. با این همه ممکن است که ادبیات به حقیقت نیز بپیوندد.»

خوری درباره نوشتن از تجربه سوری‌ها همان‌طور که درباره فلسطینی‌ها نوشته گفت« آرزویم این است که از سوریه بنویسم. آن‌چه در سوریه اتفاق افتاد یک فاجعه بود. هر زمان به انقلاب سوریه و به امید یک سوری فکر می‌کنم احساس ناامیدی می‌کنم. آن‌چه درمورد سوریه اتفاق افتاد با فلسطین قابل مقایسه نیست و اینجا نمی‌خواهم مقایسه کنم. پدربزرگان ما در ابتدای قرن بیستم در ایجاد آگاهی شکست خوردند و وظیفه ما است که امید را به وجود آوریم»

خوری در پایان درباره نقش ادبیات اظهار کرد «ادبیات می‌تواند درک و آگاهی عمیقی ایجاد کند که به انسان در انتخاب کمک کند. من شانزده ساله بودم که رمان «مردانی در آفتاب» نوشته غسان کنفانی را خواندم. اما همان کتاب آغازگر تصمیم من برای مشارکت در مقاومت فلسطین بود.»