آموزش ۴ مرحله ایده پردازی

[Thumbelina]

بعد از یافتن ایده، باید انقدر پرداختش کنیم تا به بهترین حالت ممکنش دست پیدا کنیم یا متوجه بشیم ایده مون اصلا کارآمد نیست و بندازیمش توی سطل زباله کنار بقیه ایده های قدیمی.

بله سطل زباله ذهن هر نویسنده ای حتی حرفه ای ها پر از ایده های به درد نخور و ناکارآمده.

در واقع شما هرچقدر بیشتر به دنبال ایده باشید، هر چقدر در ایده پردازی سختگیر تر باشید، ایده های مزخرف بیشتری هم خواهید داشت اما بالاخره اون ایده ناب و تراش خورده رو هم بدست خواهید آورد.
ایده پردازی فرایندیه که شخصیت ها، حوادث، احساسات و مضامین رو از اعماق ذهنت فرا می خونی و در خدمت ایده قرارشون می دی.

سعی می کنی با کنار هم قرار دادنشون پازل و طرح اولیه داستان رو کامل کنی تا به یه خلاصه نیم صفحه ای از کل داستان برسی.

ایده پردازی لحظات شگفت انگیز خلق کردن داستانه.

 

[Thumbelina]

اولین مرحله ایده پردازی: بازجویی از نویسنده یعنی خودتون

مثل یه کاراگاه محکم باش، مثل باد وایت (محرمانه لس آنجلس) خودتو بازجویی کن. دست هات رو به میز بکوبون و خودتو از مرگ ایده و داستانت بترسون تا بهترین پاسخ ها رو به سوال هات بدی. از دل هر جوابی یه سوال دیگه در بیار. اجازه نده برای سوالات بهونه جور کنی. فقط و فقط جواب های صریح و کامل قبوله!

مثلا اگر ایده ات یه دیالوگ بوده می تونی سین جیم رو اینجوری شروع کنی:

کی این دیالوگ رو می گه؟
چرا این دیالوگ رو می گه؟ هدفش چیه؟
در چه شرایطی می گه؟
به کی می گه؟ به خودش؟ چرا مگه تنهاست؟ چرا تنهاست؟ بقیه کجا بودن؟ و ...

هر چقدر بهتر و بیشتر این کار رو بکنی، سوال های بهتر بپرسی و پاسخ های کاملتری بدی، ایده پردازی حرفه ای تر انجام می شه و داستان شکل بهتر و کاملتری به خودش می گیره. یهو چشماتو باز می کنی می بینی یه ایده یه خطی تبدیل شده به یه عالمه ورق سیاه شده در هم و بر هم.

 

[Thumbelina]

دومین مرحله ایده پردازی: اطمینان پیدا کردن از باورپذیر بودن

دست نویس های شلوغ پلوغت رو بزار روی میز. یه فنجون چای داغ بریز و همینطور که چشم هات رو بستی به این فکر کن که آیا همه اعترافاتت در اتاق بازجویی با عقل جور در میاد یا نه؟ آیا همه این پاسخ ها تصنعی نیستن؟ آیا تکراری و تقلیدی نیستن؟ خبیث باش و بپرس آیا همه اینها چیزی جز مشتی دروغ نیستن که سرهم کردی تا یه داستان خلق کنی؟ مثل یه جادوگر ناشی که می خواسته یه آدم خلق کنه اما یه دست خزنده درست کرده!

حتی اگر فانتزی و تخیلی می نویسی یکی از مهمترین ویژگی های داستان باورپذیر بودنشه!

پس براش وقت و انرژی خرج کن و به راحتی ازش نگذر چون مخاطب هم نادیده اش نمی گیره. این نیاز اونه که دنیای داستانت رو باور کنه، باور کنه یه دختر بچه می تونه آدم بکشه، باور کنه اگر شخصیت تو دستگاه تسلا قرار بگیره یه کپی ازش ساخته می شه و یا اینکه آدم ها با گاز گرفته شدن به زامبی تبدیل می شن! در واقع این نیاز نویسنده است. چرا که اگر مخاطب داستان او رو باور نکنه، به نویسنده لقب تخیلی نویس نمی ده بلکه او رو در لیست برترین چرت نویس ها قرار می ده!

 

[Thumbelina]

سومین مرحله ایده پردازی: بازجویی از شخصیت ها


در این مرحله از ایده پردازی باید با شبح شخصیت هات دیدار کنی! همه شون رو در نظر داشته باش. اعمال و رفتارشون، طرز نگاه و دیالوگ هاشون.

آیا واقعا اونها در ایده ات جایی دارن؟ آیا نقشی برای ایفا کردن در داستان دارن؟ برای رسیدن به پاسخ شبح ها رو یکی یکی به اتاق بازجویی ببر و اجازه بده صحبت کنن. این تنها فرصشتون برای اثبات نیاز به وجودشون در داستانه. بعد از این اتاق یا وارد داستان می شن یا برای همیشه به جایی لا به لای دست نویس های خاک خورده تبعید می شن! بهشون با دقت گوش بده و حرف هاشون رو زیر سوال ببر.

شخصیت: من کسی هستم که باعث می شه پروتاگونیست این تصمیم رو بگیره.
نویسنده: چطور باعث می شی؟ با یه دیالوگ؟ با یه عمل خاص؟

اگر شخصیت جوابی نداشته باشه اینجوری متوجه خلا داستان می شی و در راه پیدا کردن پاسخ، ایده ات رو گسترش می دی. ممکنه مجبور بشی شخصیت رو حذف کنی، جنسیتش رو تغییر بدی و ... راحت باش و سرنوشتی که داستانت بهش نیاز داره، براشون بنویس.

 

[Thumbelina]

چهارمین مرحله ایده پردازی: یک داستان کوتاه

وقتی از ۳ مرحله قبل مطمئن شدی ایده رو در نیم تا یک صفحه توضیح بده.

لازم نیست نقطه آغاز و پایان رو دقیقا مشخص کنی فقط سیر داستان رو بدون هیچ فلش بکی بنویس و مطمئن شو که پاسخ این 3 سوال رو درونش نوشتی:

1. هدف شخصیت اصلی برای ادامه دادن داستان چیه؟

2. موانعی که بر سر راه او قرار می گیرن چیه؟

3. فجایعی که می تونن شکستش بدن چی هستن و آیا او می تونه بر اونها غلبه کنه یا نه؟

 

[Thumbelina]

حتی بعد از طی هر 4 مرحله ایده پردازی، داستانت خلا های زیادی داره. نگران نباش فقط سعی کن طی مراحل بعدی وقتی صحنه پردازی می کنی و پیرنگ داستان رو می نویسی خلا ها رو پیدا و پر کنی.

هرگز به خودت اجازه نده داستان رو با وجود خلاها شروع کنی! من این کار رو کردم و شکست خوردم. مجبور شدم تمام صفحاتی که نوشتم رو پاک کنم و دوباره شروع کنم!

مطمئن باش حس خیلی مزخرفیه پس شور و شوقت برای نوشتن رو کنترل کن. اول تمام خلا های داستان رو پر کن و مطمئن شو که تمام سوالات ممکن رو پرسیدی و به همه شون بهترین پاسخ ها رو دادی.