Paradox
مدیریت ارشد
پرسنل مدیریت
فرازین
بخشدار
مدیر
کاربر VIP
کاربر منتخب
کاربر طلایی
کاربر نقره‌ای
کاربر ثابت
- نام هنری
- پارادوکس
- بخشدار
- - آموزش
- مدیر کتابدونی
- - ویراستاری
- شناسه کاربر
- 310
- تاریخ ثبت‌نام
- 2021-01-20
- موضوعات
- 500
- نوشته‌ها
- 5,318
- راه‌حل‌ها
- 99
- پسندها
- 1,272
- امتیازها
- 1,313
- سن
- 19
- محل سکونت
- قبرستانی‌متروکه‌به نام«ذهن»
بیست نکته درباره ی چگونگی مطالعه ی تاریخ💯
برای حصول به این مهم نیازمند آنیم که به تاریخ به گونه ای دیگر بنگریم و نگرش عامیانه وکودک پسند خود را از آن بگیریم وخود را از چهار چوب پلاس کهنه ای که حاصل تفکر گذشته است ،برهانیم و صدالبته برای رهائی از چنین تفکر بسته ای باید شیوه های مطالعه ی درست تاریخ را با توجه به محرکه بودن آن در فرآیند زندگی اجتماعی و پست مدرن امروزی بیاموزیم . در این مقال و در حدتوان به شرح و بست ، بیست نکته در مطالعه ی تاریخ اشاره مینمایم وهمگان را به این شعر زیبای سپهری دعوت می کنم که : چشم ها را باید شست -------- جور دیگر باید دید 1- تاریخ نقش خیلی مهمی در زندگی اجتماعی ما دارد ، امامتأسفانه شناخت درست و دقیقی از آن نداریم و به همین دلیل مهمترین مانع در یادگیری آن برایمان به وجود می آید. اما چرا چنین نا اگاهی در ماشکل گرفته است خود دربسترتاریخی آن بایدمورد بررسی قرار گیرد.همیشه واززمان کودکی قصه های ازمادر بزرگ ها و پدر بزرگ ها تحت عنوان یکی بود یکی نبود برایمان نقل شده است که چاشنی وماحصل آنها برخاسته از ذهنیتی بود که شخصیت مادر بزرگ ها و پدر بزرگ ها در آن شکل گرفته بود . شخصیتی رویا پردازانه و افسانه پرور که گاه با نقش قهرمانان ملی و قومی تزئین می شد و جلوه ای برانگیزاننده به خود می گرفت و مایه ی مباهات و گاه تعصبات هولناک می شد . اینگونه تصورات رویا پردازانده که گاه با مقوله ای به نام تاریخ گره می خورد ، بلائی خانه مانسوز بر واقعیات می افکند و رنگ تاریخ به خود می گرفت که چاشنی تفکر ما را از تاریخ می ساخت والبته از آن جائی که بر آمده از افسانه واسطوره بود مقومه ای می شد که نام تاریخ به خود می گرفت . پس ذهنیت ما از تاریخ با این واقعیت آمیخته می شد که آنچه در تاریخ آمده است همان افسانه پروری های مادر بزرگ ها و پدر بزرگ ها می باشد. حال و امروزه همان روایت ها به صورت کتابی در آمده که نامش را تاریخ گذاشته اند. شایدامروز پرداختن به این نکته که تاریخ چه نقشی در زندگی ما دارد بسی بچه گانه بنظر آید ولی به جد معتقدم که حتی طیف تحصیل کرده ی ما و آنانی که مدارج با لای علمی را طی کرده اند ، همچنان به این پرسش آویخته اند. در این جا و فقط در حد یکی ، چند جمله واشاره ی کوتا به نقش تاریخ در زندگی اجتماعی می پردازم ومابقی را به درک افراد ازواقعیت ها و تفکر در پیرامون خویش وا گذار می نمایم . بیش از دو هزار سال پیش افلاطون می گفت :« آزمودن آزموده ها ،خطاست » اما جای این پرسش باقی است که چگونه می توان آزموده را نیآزمود . مگر نه این است که تنها با مطالعه ی تاریخ واستفاده از تجربه ی گذشته می توان آزموده را نیآزمود. و بازدر قرآن می خوانیم که فأعتبروا اولاابصار، فأعتبروا یا اولاالباب . عبرتی است برای اهل بینائی و صاحبان خرد و اندیشه .و مگر غیر از این است که عبرت ها را جز در تاریخ نمی توان دید. و باز در ادبیاتمان می خوانیم که : هر که نآموزد ز حال رفتگان ----- هیچ نآموزد ز حال آموزگار. و باز نمی دانیم که گذشته ، چراغ راه آینده است و............ 2- برای یادگیری هر چه بهتر تاریخ باید آن را به دقت مطالعه کرد و جزئیات آن را به خاطر سپرد: نگاهی به واژه شناسی لغت تاریخ میتواند توجیه وتبیینی بر این نکته با شد که لازم است تاریخ را به دقت و وسواس یک کاوشگر مطالعه نمود و جزئیات آن را به خاطر سپرد.منظورم واژه شناسی از بعد لاتین آن و نه بعد عرب شناسانه آن است. درزبان عربی تاریخ به معنی پشت سر نگریستن آمده که حالتی است که شتر به قفای خود می نگرد و عرب از آن به ارخ( الف و ر به کسره ) یاد کرده و فارسی زبانان آن را به تاریخ یعنی شرح حال گذشته آورده اند. امـــا گویاترین واژه که معنی تاریخ به اخص کلمه را بیان می دارد همان هیستوریا (history)می باشد که در اصل واژه ای ایونیائی ( از دولت شهر های آسیای صغیر و نه اروپا ) و به معنی تحقیق و جستجو و کنکاش آمده است و رسا ترین و پر مغز ترین تعبیر از تاریخ است. با این تفسیر بر هر خوانده تاریخ واجب است که تاریخ را نه به قصد تفنن و سر گرمی ( نقاله خوانی در گذشته ) که به قصد یافتن و جستن در احوال و رفتار و گفتار مردمان بخواند . اما چرا لازم است جزئیات مربوط به وقایع تاریخی را به دقت مطالعه کرد ؟ نمی دانم تا کنون این سخن حکیمانه ی کانت ، فیلسوف بزرگ را شنیده اید که می گفت :« تجزیه کن تا موفق شوی» تاریخ به معنی اخص کلمه در این سخن بزرگ خلاصه شده است. اگر قرار است که عبرت ها و تجربه های تاریخ را سر لوحه ی زندگی اجتماعی خود قرار دهیم باید جزئیات وقایع را به خاطر سپرد .از طرفی به خاطر سپردن جزئیات مطلب ما را قادر می کند تحلیل بهتری از ماوقع داشته باشیم ، نیزاین مهم ما را قادر می سازد به مقایسه و تطبیق تاریخ دست بزنیم که در این صورت زمینه را برای یک درک تاریخی از حوادث حال و آینده فراهم می کنیم.همان موردی که در پیش نیز آن را از لوازم عقلانیت جامعه ی جدید دانستیم. 3- بسیار ی از موضوعات تاریخی را می توان با تکیه بر قوه ی تجسم وتحلیل آن در ذهنتان مجسم کنید. این کار به شما کمک می کند که مطالب و جزئیات تاریخی در ذهنتان ماندگار شود . مثلا می توانید لشکرکشی تیمور به هند وعثمانی را در قالب دو گروهی تصور کنید که یک طرف آن فیل سواران هندی یا زنبورک داران عثمانی(عثمانی ها اولین توپخانه های خود را برای شلیک و حمل سریع و آسان آن بر پشت شترها می بستند که از آن به زنبورک نام برده میشد.) قرار دادند و در سوی دیگر گروه اسب سوار و زبده ی تیمور باتدبیر وحیله های جنگی کار آمد اوقرار دارند. تکیه ی بر قوه ی تجسم ازدیگر سو به شما این امکان را می دهد که که نسبت به سایر پدیده ها ، خصوصأ پدیه های طبیعی نیز دیدی متفاوت و تجسم گرایانه داشته باشید ومصداق همان تعبیری شود که مرحوم سهراب سپهری می گفت : چشم ها را باید شست ------- جور دیگر باید دید و این دقیقأهمان دید گاهی است که ما از آن به دید گاه تاریخی یاد می کنیم . از فواید دیگر ایجاد این نگرش درذهن ، یافتن ذهنی خلاق در خصوص مسائل زندگی ونیزوقایع تاریخی است و ورود به این عرصه دقیقأ زندگی آینده را برایمان پر معنی تر خواهد نمود . مگر نه این است که زندگی از میان صدهاتعریفی که بر آن مرتبط می باشد ، یکی هم این است : زیبا نگریستن به آن چه هست (واقعیت ) ، برای رسیدن به آن چه باید باشد (حقیقت ). ازدیگر سو تجسم وتقلیل باعث می گردد عرصه های جدیدی ازمعرفت شناسی وزیباشناسی پدیدهها در فرد ایجاد شود که ماحصل آن رسیدن به حداقل تفاهم در روابط بین انسانی و حداکثر صبر در برخورد با تضادافکاردر روابط یبن المللی می شود ، به عبارتی وتقریبأ آنچه امروزه از آن به پلورالیسم یاد می شود در جریان این گونه نگرش ها در افراد امکان مجال می یابد. 4- به خاطرداشته باشید که حفظ کردن یک سری وقایع تاریخی هیچ هنری نیست و جذابیت چندانی ندارد .اما اگر به دلایل و ریشه های پدید آیی هر اتفاق تاریخی ، چگونگی شکل گیری آن ونتیجه ی آن پی ببریم و بدانیم که از این واقعه ی تاریخ چه درسی می توان گرفت .در این صورت درس تاریخ و مطالعه ی تاریخ برایمان جالب خواهد شد. درتاریخ نویسی البته مورخان به چند دسته وگروه تقسیم می شوند . مورخانی که درقالب تاریخ نقلی مطلب نوشته اند و امروزه باتحولی که درعلم تاریخ به وجود آمده البته ازاین گروه خبری نیست . این دسته ازمورخان به جزئیات مطالب پرداخته اند و از تحلیل و تفسیر و صحت و سقم مطلبی که بدان اشاره نموده اند دوری گزیده ، درستی و صحت وقایع را با این جمله به پیان برده اند که «الله و اعلم » خواندن این گونه کتب تاریخ هر چند خالی از لطف نیست ، بیشتر درون مایهی نقد را در خود دارند تا به خاطر سپردن جزئیات مطالبی که بدان ها اشاره کرده اند. . دسته ی دیگر مورخانی هستند که به تاریخ تحلیلی پرداخته اند و نقد و تحلیل را بر نقل و پرهیز از پیش داوری ترجیح داده ، قدم در وادی نقد و به چالش کشیدن وقایع تاریخی گذاشته ، و راه نقد را همواره نموده اند . هرچند گروهی از ایشان جاده نقادی را با فحاشی اشتباه گرفته و به بیراهی تاریخی افتاده اند ، با این وجود از پرداختن به جزئیات خود داری کرده بیشتر در قالب کلیات تاریخی وارد شده ، به تحلیل نشسته اند. خواندن این گونه کتب تاریخی قوه ی نقد و بررسی را در ما باعث خواهند شد و این نکته را بر خوانده مبرهن خواهند کرد که هر مطلبی را ، واقعه ای تاریخی نخوانند و حد اقل از خواندن تاریخ ، تجربه ی لازم را بگیرند. گروه سوم مورخانی هستند که در چهار چوب فلسفه ی تاریخ اقدام به نوشتن می نمایند. کار این گونه از مورخان از آن جهت که به تحولات تاریخی با توجه به نقل و تحلیل ، مبتنی می باشد در مطالعات تاریخی از جایگاه ویژه ای بر خوردار است . جذابیت این گونه مطالب از ان رو که خالی از جزئیات و دارا بودن تفسیر هاست ، در نزد اهل تاریخ بیشترین طرفداران را دارا می باشد. نتیجه : در مطالعه ی تاریخ باید همواره این نکته را به خاطر داشته باشید که آنچه می خوانید در کدام قالب تاریخ نویسی به رشته ی نگارش در آمده است . این امر به شما امکان می دهد تا بدانید چگونه به خواندن آن مطلب تاریخ اقدام کنید. 5- تاریخ را مثل هرعلم دیگریباید فهمید و با آن ارتباط برقرار کرد. باید هنگام مطالعه ی آن خود رادر آن حال و هوا قرارداد . تمام وقایع مربوطه را با تمام وجود حس کرد . به فرض مثال هنگامی که شرح لشکرکشی آقا محمدخان قاجار را به گرجستان می خوانیم ، برای لحظه ای خود را به جای او در کارزار جنگ قرار دهیم . دستورات او را در مواقع خاص یک به یک احساس کنیم . این امر علاوه بر آن که درک بهتری از جریانات لشکر کشی به ما می دهد این فرصت را در اختیار ما قرار می دهد که قضاوت بهتری از عمل کرد او در این گونه مواقع داشته باشیم . اهمیت این قسمت در مطالعه ی تاریخ هنگامی بیشتر برایمان نمود می یابد که به این مهم توجه داشته باشیم که به عنوان خواننده ی تاریخ برای تحلیل بهتر لازم است خود را در کنار فلان پادشاه در میدان جنگ و یا یک مشاور و دستیار نزدیک او در همان لشکر کشی قرار دهیم . درمطالعه ی تاریخ و برای درک مناسب تر حوادث تاریخی یاید خود را در بستر آن حادثه قرارا داده ، آنگاه با خود بیندیشیم که اگر به جای فلان پادشاه در میدان نبرد بودیم ، مناسبترین عملی که می توانستیم انجام دهیم چه بود. برای واضح تر شدن منظور خود توجه شما را به دیدگاه های غالب بر وقایع تاریخی جلب می نمایم . امروزه و برای تحیل تاریخ باید توجه داشت که از چه زاویه ی به وقایع تاریخی نگاه می کنیم .اصولا در تاریخ دو دیدگاه حاکم است که عبارتند از : الف : دید گاه فاعل ب : دیدگاه ناظر الف : دیدگاه فاعل همان شرح جزئیات یک واقعه ی تاریخ توسط کننده و دستور دهنده ی آن عمل یا فعلی است که امروزه ما به تحلیل آن نشسته ایم . به عبارتی دید گاه فاعل دیدگاهی است که عمل فاعل، فعل را توجیه می کند و سعی در منطقی جلوه دادن آن دستور یا عمل در آن شرایط خاص زمانی و مکانی دارد. از این دید هر ان چه اتفاق افتاده قهری ، منطقی و از روی جبر یا اختیار حاکم ،و یا فرمانده، بوده است و غالبأ راه را بر هر گونه چون و چرا را می بندد. این همان دیدی است که اخوان ثالث در باره اش می سراید : هان کجائی ای عموی مهربان تاریخ بنویس -_______ دوش ، ما با چکران ماه را در آسمان دیدیم و الخ. ب : دید گاه ناظر ، دید امروزی است که ما به حوادث و وقایع تاریخی داریم و اصولا مبتنی بر قضاوت ها ، و پیش داوری های نسنجیده می باشد و بر روح تاریخ نویسی امروزی حاکم است . این دید گاه ازطرفی بر حب و بغض های بسیاری استوار است و راه را بر هر گونه درک تاریخی در سده های گذشته بسته است . از این روست که امروزه سفارش می شود برای درک وقایع هر دوره باید آن واقعه را در ظرف زمانی و مکانی آن تحلیل کرد و از هر گونه پیش داروی پرهیز نمود. نتیجه گیری : برای لذ*ت بردن ازمطالعه ی تاریخ و کاربری کردن آن در زندگی باید جزئی از آن شد و برای تاریخی شدن و رسیدن به آینده ای روشن تر باید احساس دیگری بودن را در خود تقویت کنیم . در این صورت خواهیم توانست با دیگران به خوبی را*بطه برقرار نماییم و در زیست بوم جهان امروزی جزئی از برترین ملل در خدمت به ابناع بشر باشیم ، چیزی که قرآن کریم نیز مسلمانان را به آن با این بیان که شما را الگو اسوه قرارا دادیم ، بیان داشته است . شاید این ابیات زیبای سعدی شیرازی مضمونی بر این مطلب باشد که گفت : بنی آدم اعضای یک پیکرند که در آفرینش ز یک گوهرند چو عضوی به درد آورد روزگار دگر عضو ها را نماند قرار تو کز محنت دیگران بی غمی نشاید که نامت نهند آدمی به امید آن روز. ۶- در مطالعه و یادگیری تاریخ در هر منبع و مأخذی به موارد زیر توجه داشته باشید. الف : از آنجایی که در هر منبع تاریخی بخشی اززمان توصیف شده است ، مطالعه ی توصیفی را سر لوحه ی کار خود قرار دهید . ب : از آنجایی که در کنارتوصیف مطالب درتاریخ در برخی منابع به تجزیه و تحلیل مطالب ووقایع نیز پرداخته شده است ، پس مطالعه ی تحلیلی را هم در نظر بگیرید. ج : در تمامی کتب تاریخی، خصوصأ درتاریخ تحلیلی مؤلف و حتی مورخ به عواقب ونتایج حاصل از رخداد های تاریخی اشاره ی هر چند مختصر خواهند داشت ، لذا در مطالعه ی خود این مورد را هم لحاظ کنید. د : موارد فوق را می توانید در جدولی مانند نمونه ی ذیل برای خود بیاورید . البته این مورد بیشتر به کار دانش آموزان مدرسه و خصوصأ آن دسته از دانش آموزانی که در مطالعه و یادگیری تاریخ با مشکل مواجه می باشند ، آورده می شود ، اما بد نیست در صورتی که وقت و حوصله ی کافی در مطالعه داریم در خواندن سایر کتب تاریخی نیز این مهم را مورد عنایت قرار دهیم.
برای حصول به این مهم نیازمند آنیم که به تاریخ به گونه ای دیگر بنگریم و نگرش عامیانه وکودک پسند خود را از آن بگیریم وخود را از چهار چوب پلاس کهنه ای که حاصل تفکر گذشته است ،برهانیم و صدالبته برای رهائی از چنین تفکر بسته ای باید شیوه های مطالعه ی درست تاریخ را با توجه به محرکه بودن آن در فرآیند زندگی اجتماعی و پست مدرن امروزی بیاموزیم . در این مقال و در حدتوان به شرح و بست ، بیست نکته در مطالعه ی تاریخ اشاره مینمایم وهمگان را به این شعر زیبای سپهری دعوت می کنم که : چشم ها را باید شست -------- جور دیگر باید دید 1- تاریخ نقش خیلی مهمی در زندگی اجتماعی ما دارد ، امامتأسفانه شناخت درست و دقیقی از آن نداریم و به همین دلیل مهمترین مانع در یادگیری آن برایمان به وجود می آید. اما چرا چنین نا اگاهی در ماشکل گرفته است خود دربسترتاریخی آن بایدمورد بررسی قرار گیرد.همیشه واززمان کودکی قصه های ازمادر بزرگ ها و پدر بزرگ ها تحت عنوان یکی بود یکی نبود برایمان نقل شده است که چاشنی وماحصل آنها برخاسته از ذهنیتی بود که شخصیت مادر بزرگ ها و پدر بزرگ ها در آن شکل گرفته بود . شخصیتی رویا پردازانه و افسانه پرور که گاه با نقش قهرمانان ملی و قومی تزئین می شد و جلوه ای برانگیزاننده به خود می گرفت و مایه ی مباهات و گاه تعصبات هولناک می شد . اینگونه تصورات رویا پردازانده که گاه با مقوله ای به نام تاریخ گره می خورد ، بلائی خانه مانسوز بر واقعیات می افکند و رنگ تاریخ به خود می گرفت که چاشنی تفکر ما را از تاریخ می ساخت والبته از آن جائی که بر آمده از افسانه واسطوره بود مقومه ای می شد که نام تاریخ به خود می گرفت . پس ذهنیت ما از تاریخ با این واقعیت آمیخته می شد که آنچه در تاریخ آمده است همان افسانه پروری های مادر بزرگ ها و پدر بزرگ ها می باشد. حال و امروزه همان روایت ها به صورت کتابی در آمده که نامش را تاریخ گذاشته اند. شایدامروز پرداختن به این نکته که تاریخ چه نقشی در زندگی ما دارد بسی بچه گانه بنظر آید ولی به جد معتقدم که حتی طیف تحصیل کرده ی ما و آنانی که مدارج با لای علمی را طی کرده اند ، همچنان به این پرسش آویخته اند. در این جا و فقط در حد یکی ، چند جمله واشاره ی کوتا به نقش تاریخ در زندگی اجتماعی می پردازم ومابقی را به درک افراد ازواقعیت ها و تفکر در پیرامون خویش وا گذار می نمایم . بیش از دو هزار سال پیش افلاطون می گفت :« آزمودن آزموده ها ،خطاست » اما جای این پرسش باقی است که چگونه می توان آزموده را نیآزمود . مگر نه این است که تنها با مطالعه ی تاریخ واستفاده از تجربه ی گذشته می توان آزموده را نیآزمود. و بازدر قرآن می خوانیم که فأعتبروا اولاابصار، فأعتبروا یا اولاالباب . عبرتی است برای اهل بینائی و صاحبان خرد و اندیشه .و مگر غیر از این است که عبرت ها را جز در تاریخ نمی توان دید. و باز در ادبیاتمان می خوانیم که : هر که نآموزد ز حال رفتگان ----- هیچ نآموزد ز حال آموزگار. و باز نمی دانیم که گذشته ، چراغ راه آینده است و............ 2- برای یادگیری هر چه بهتر تاریخ باید آن را به دقت مطالعه کرد و جزئیات آن را به خاطر سپرد: نگاهی به واژه شناسی لغت تاریخ میتواند توجیه وتبیینی بر این نکته با شد که لازم است تاریخ را به دقت و وسواس یک کاوشگر مطالعه نمود و جزئیات آن را به خاطر سپرد.منظورم واژه شناسی از بعد لاتین آن و نه بعد عرب شناسانه آن است. درزبان عربی تاریخ به معنی پشت سر نگریستن آمده که حالتی است که شتر به قفای خود می نگرد و عرب از آن به ارخ( الف و ر به کسره ) یاد کرده و فارسی زبانان آن را به تاریخ یعنی شرح حال گذشته آورده اند. امـــا گویاترین واژه که معنی تاریخ به اخص کلمه را بیان می دارد همان هیستوریا (history)می باشد که در اصل واژه ای ایونیائی ( از دولت شهر های آسیای صغیر و نه اروپا ) و به معنی تحقیق و جستجو و کنکاش آمده است و رسا ترین و پر مغز ترین تعبیر از تاریخ است. با این تفسیر بر هر خوانده تاریخ واجب است که تاریخ را نه به قصد تفنن و سر گرمی ( نقاله خوانی در گذشته ) که به قصد یافتن و جستن در احوال و رفتار و گفتار مردمان بخواند . اما چرا لازم است جزئیات مربوط به وقایع تاریخی را به دقت مطالعه کرد ؟ نمی دانم تا کنون این سخن حکیمانه ی کانت ، فیلسوف بزرگ را شنیده اید که می گفت :« تجزیه کن تا موفق شوی» تاریخ به معنی اخص کلمه در این سخن بزرگ خلاصه شده است. اگر قرار است که عبرت ها و تجربه های تاریخ را سر لوحه ی زندگی اجتماعی خود قرار دهیم باید جزئیات وقایع را به خاطر سپرد .از طرفی به خاطر سپردن جزئیات مطلب ما را قادر می کند تحلیل بهتری از ماوقع داشته باشیم ، نیزاین مهم ما را قادر می سازد به مقایسه و تطبیق تاریخ دست بزنیم که در این صورت زمینه را برای یک درک تاریخی از حوادث حال و آینده فراهم می کنیم.همان موردی که در پیش نیز آن را از لوازم عقلانیت جامعه ی جدید دانستیم. 3- بسیار ی از موضوعات تاریخی را می توان با تکیه بر قوه ی تجسم وتحلیل آن در ذهنتان مجسم کنید. این کار به شما کمک می کند که مطالب و جزئیات تاریخی در ذهنتان ماندگار شود . مثلا می توانید لشکرکشی تیمور به هند وعثمانی را در قالب دو گروهی تصور کنید که یک طرف آن فیل سواران هندی یا زنبورک داران عثمانی(عثمانی ها اولین توپخانه های خود را برای شلیک و حمل سریع و آسان آن بر پشت شترها می بستند که از آن به زنبورک نام برده میشد.) قرار دادند و در سوی دیگر گروه اسب سوار و زبده ی تیمور باتدبیر وحیله های جنگی کار آمد اوقرار دارند. تکیه ی بر قوه ی تجسم ازدیگر سو به شما این امکان را می دهد که که نسبت به سایر پدیده ها ، خصوصأ پدیه های طبیعی نیز دیدی متفاوت و تجسم گرایانه داشته باشید ومصداق همان تعبیری شود که مرحوم سهراب سپهری می گفت : چشم ها را باید شست ------- جور دیگر باید دید و این دقیقأهمان دید گاهی است که ما از آن به دید گاه تاریخی یاد می کنیم . از فواید دیگر ایجاد این نگرش درذهن ، یافتن ذهنی خلاق در خصوص مسائل زندگی ونیزوقایع تاریخی است و ورود به این عرصه دقیقأ زندگی آینده را برایمان پر معنی تر خواهد نمود . مگر نه این است که زندگی از میان صدهاتعریفی که بر آن مرتبط می باشد ، یکی هم این است : زیبا نگریستن به آن چه هست (واقعیت ) ، برای رسیدن به آن چه باید باشد (حقیقت ). ازدیگر سو تجسم وتقلیل باعث می گردد عرصه های جدیدی ازمعرفت شناسی وزیباشناسی پدیدهها در فرد ایجاد شود که ماحصل آن رسیدن به حداقل تفاهم در روابط بین انسانی و حداکثر صبر در برخورد با تضادافکاردر روابط یبن المللی می شود ، به عبارتی وتقریبأ آنچه امروزه از آن به پلورالیسم یاد می شود در جریان این گونه نگرش ها در افراد امکان مجال می یابد. 4- به خاطرداشته باشید که حفظ کردن یک سری وقایع تاریخی هیچ هنری نیست و جذابیت چندانی ندارد .اما اگر به دلایل و ریشه های پدید آیی هر اتفاق تاریخی ، چگونگی شکل گیری آن ونتیجه ی آن پی ببریم و بدانیم که از این واقعه ی تاریخ چه درسی می توان گرفت .در این صورت درس تاریخ و مطالعه ی تاریخ برایمان جالب خواهد شد. درتاریخ نویسی البته مورخان به چند دسته وگروه تقسیم می شوند . مورخانی که درقالب تاریخ نقلی مطلب نوشته اند و امروزه باتحولی که درعلم تاریخ به وجود آمده البته ازاین گروه خبری نیست . این دسته ازمورخان به جزئیات مطالب پرداخته اند و از تحلیل و تفسیر و صحت و سقم مطلبی که بدان اشاره نموده اند دوری گزیده ، درستی و صحت وقایع را با این جمله به پیان برده اند که «الله و اعلم » خواندن این گونه کتب تاریخ هر چند خالی از لطف نیست ، بیشتر درون مایهی نقد را در خود دارند تا به خاطر سپردن جزئیات مطالبی که بدان ها اشاره کرده اند. . دسته ی دیگر مورخانی هستند که به تاریخ تحلیلی پرداخته اند و نقد و تحلیل را بر نقل و پرهیز از پیش داوری ترجیح داده ، قدم در وادی نقد و به چالش کشیدن وقایع تاریخی گذاشته ، و راه نقد را همواره نموده اند . هرچند گروهی از ایشان جاده نقادی را با فحاشی اشتباه گرفته و به بیراهی تاریخی افتاده اند ، با این وجود از پرداختن به جزئیات خود داری کرده بیشتر در قالب کلیات تاریخی وارد شده ، به تحلیل نشسته اند. خواندن این گونه کتب تاریخی قوه ی نقد و بررسی را در ما باعث خواهند شد و این نکته را بر خوانده مبرهن خواهند کرد که هر مطلبی را ، واقعه ای تاریخی نخوانند و حد اقل از خواندن تاریخ ، تجربه ی لازم را بگیرند. گروه سوم مورخانی هستند که در چهار چوب فلسفه ی تاریخ اقدام به نوشتن می نمایند. کار این گونه از مورخان از آن جهت که به تحولات تاریخی با توجه به نقل و تحلیل ، مبتنی می باشد در مطالعات تاریخی از جایگاه ویژه ای بر خوردار است . جذابیت این گونه مطالب از ان رو که خالی از جزئیات و دارا بودن تفسیر هاست ، در نزد اهل تاریخ بیشترین طرفداران را دارا می باشد. نتیجه : در مطالعه ی تاریخ باید همواره این نکته را به خاطر داشته باشید که آنچه می خوانید در کدام قالب تاریخ نویسی به رشته ی نگارش در آمده است . این امر به شما امکان می دهد تا بدانید چگونه به خواندن آن مطلب تاریخ اقدام کنید. 5- تاریخ را مثل هرعلم دیگریباید فهمید و با آن ارتباط برقرار کرد. باید هنگام مطالعه ی آن خود رادر آن حال و هوا قرارداد . تمام وقایع مربوطه را با تمام وجود حس کرد . به فرض مثال هنگامی که شرح لشکرکشی آقا محمدخان قاجار را به گرجستان می خوانیم ، برای لحظه ای خود را به جای او در کارزار جنگ قرار دهیم . دستورات او را در مواقع خاص یک به یک احساس کنیم . این امر علاوه بر آن که درک بهتری از جریانات لشکر کشی به ما می دهد این فرصت را در اختیار ما قرار می دهد که قضاوت بهتری از عمل کرد او در این گونه مواقع داشته باشیم . اهمیت این قسمت در مطالعه ی تاریخ هنگامی بیشتر برایمان نمود می یابد که به این مهم توجه داشته باشیم که به عنوان خواننده ی تاریخ برای تحلیل بهتر لازم است خود را در کنار فلان پادشاه در میدان جنگ و یا یک مشاور و دستیار نزدیک او در همان لشکر کشی قرار دهیم . درمطالعه ی تاریخ و برای درک مناسب تر حوادث تاریخی یاید خود را در بستر آن حادثه قرارا داده ، آنگاه با خود بیندیشیم که اگر به جای فلان پادشاه در میدان نبرد بودیم ، مناسبترین عملی که می توانستیم انجام دهیم چه بود. برای واضح تر شدن منظور خود توجه شما را به دیدگاه های غالب بر وقایع تاریخی جلب می نمایم . امروزه و برای تحیل تاریخ باید توجه داشت که از چه زاویه ی به وقایع تاریخی نگاه می کنیم .اصولا در تاریخ دو دیدگاه حاکم است که عبارتند از : الف : دید گاه فاعل ب : دیدگاه ناظر الف : دیدگاه فاعل همان شرح جزئیات یک واقعه ی تاریخ توسط کننده و دستور دهنده ی آن عمل یا فعلی است که امروزه ما به تحلیل آن نشسته ایم . به عبارتی دید گاه فاعل دیدگاهی است که عمل فاعل، فعل را توجیه می کند و سعی در منطقی جلوه دادن آن دستور یا عمل در آن شرایط خاص زمانی و مکانی دارد. از این دید هر ان چه اتفاق افتاده قهری ، منطقی و از روی جبر یا اختیار حاکم ،و یا فرمانده، بوده است و غالبأ راه را بر هر گونه چون و چرا را می بندد. این همان دیدی است که اخوان ثالث در باره اش می سراید : هان کجائی ای عموی مهربان تاریخ بنویس -_______ دوش ، ما با چکران ماه را در آسمان دیدیم و الخ. ب : دید گاه ناظر ، دید امروزی است که ما به حوادث و وقایع تاریخی داریم و اصولا مبتنی بر قضاوت ها ، و پیش داوری های نسنجیده می باشد و بر روح تاریخ نویسی امروزی حاکم است . این دید گاه ازطرفی بر حب و بغض های بسیاری استوار است و راه را بر هر گونه درک تاریخی در سده های گذشته بسته است . از این روست که امروزه سفارش می شود برای درک وقایع هر دوره باید آن واقعه را در ظرف زمانی و مکانی آن تحلیل کرد و از هر گونه پیش داروی پرهیز نمود. نتیجه گیری : برای لذ*ت بردن ازمطالعه ی تاریخ و کاربری کردن آن در زندگی باید جزئی از آن شد و برای تاریخی شدن و رسیدن به آینده ای روشن تر باید احساس دیگری بودن را در خود تقویت کنیم . در این صورت خواهیم توانست با دیگران به خوبی را*بطه برقرار نماییم و در زیست بوم جهان امروزی جزئی از برترین ملل در خدمت به ابناع بشر باشیم ، چیزی که قرآن کریم نیز مسلمانان را به آن با این بیان که شما را الگو اسوه قرارا دادیم ، بیان داشته است . شاید این ابیات زیبای سعدی شیرازی مضمونی بر این مطلب باشد که گفت : بنی آدم اعضای یک پیکرند که در آفرینش ز یک گوهرند چو عضوی به درد آورد روزگار دگر عضو ها را نماند قرار تو کز محنت دیگران بی غمی نشاید که نامت نهند آدمی به امید آن روز. ۶- در مطالعه و یادگیری تاریخ در هر منبع و مأخذی به موارد زیر توجه داشته باشید. الف : از آنجایی که در هر منبع تاریخی بخشی اززمان توصیف شده است ، مطالعه ی توصیفی را سر لوحه ی کار خود قرار دهید . ب : از آنجایی که در کنارتوصیف مطالب درتاریخ در برخی منابع به تجزیه و تحلیل مطالب ووقایع نیز پرداخته شده است ، پس مطالعه ی تحلیلی را هم در نظر بگیرید. ج : در تمامی کتب تاریخی، خصوصأ درتاریخ تحلیلی مؤلف و حتی مورخ به عواقب ونتایج حاصل از رخداد های تاریخی اشاره ی هر چند مختصر خواهند داشت ، لذا در مطالعه ی خود این مورد را هم لحاظ کنید. د : موارد فوق را می توانید در جدولی مانند نمونه ی ذیل برای خود بیاورید . البته این مورد بیشتر به کار دانش آموزان مدرسه و خصوصأ آن دسته از دانش آموزانی که در مطالعه و یادگیری تاریخ با مشکل مواجه می باشند ، آورده می شود ، اما بد نیست در صورتی که وقت و حوصله ی کافی در مطالعه داریم در خواندن سایر کتب تاریخی نیز این مهم را مورد عنایت قرار دهیم.
آخرین ویرایش:
نام موضوع : نکات مهم تاریخ کنکور
دسته : رشته علوم انسانی
