مذهبی زندگی نامه علی بن مهزیار

[شاهزاده آبی مرداد]

علی بن مهزیار اهوازی دورقی، فقیه، محدث و از رهبران و سرشناسان شیعه در اوایل قرن سوم قمری. وی نزد امامان شیعه جایگاه والایی داشت و از یاران نزدیک امام جواد (ع)و امام هادی(ع)و وکیل ایشان در برخی نواحی بود. کنیه وی ابوالحسن و به اهوازی و دورقی مشهور بود. علی بن مهزیار در نوجوانی همراه پدرش که مسیحی بود، به اسلام روی آورد و در عبادت و علم زبانزد شد و به دفاع از مذهب اهل بیت پرداخت. وی با امامان شیعه ارتباط داشت و امام جواد (ع) در نام‌ه‎ای او را ستوده است. در مورد محل دفن وی اختلاف است و دو بقعه در شهرهای جاجرم و اهوازبه وی منسوب است.

نسب، کنیه و لقب​

پدر علی به نام مهزیار اهل هند بود که اسلام آورد و سپس در یکی از روستاهای اهواز ساکن شد. علی بن مهزیار نیز همراه پدرش، در همان دوران نوجوانی به دین اسلام گروید.

برخی معتقدند که وی اهل «هندیجان فارس» است.در دوره‌های گذشته «هندیجان» از شهرهای دورق قدیم - جزء فارس محسوب می‌شد.

منابع، کنیه وی را ابوالحسن و لقب وی را اهوازی و دورقی آورده‌اند. لقب دورقی از آن جهت به وی اطلاق شده است که زادگاه وی دورق یکی از شهرهای خوزستان بوده است.

ویژگی‌ها​

عبادت​

در احوال علی بن مهزیار آورده‌اند که: «هنگام طلوع خورشید برای خدا به سجده می‌افتاد و سرش را بلند نمی‌کرد تا اینکه هزار نفر از برادران دینی‌اش را دعا می‌کرد. ازاین‌رو، پیشانی وی در اثر سجده‌های زیاد و طولانی، همانند زانوی شتر، پینه زده بود.»

علم​

بنابر نقل شیخ طوسی (از عالمان بزرگ شیعه در قرن پنجم)، علی بن مهزیار از مفسران قرن سوم هجری است و بیش از سی کتاب و رساله در زمینه‌های مختلف معارف اسلامی دارد.نام وی در اسناد حدود ۴۳۷ روایت آمده است.

ارتباط با امامان شیعه​

علی بن مهزیار از امام رضا (ع) حدیث نقل کرده‌است.وی از یاران نزدیک امام جواد (ع) و امام هادی (ع) به شمار می‌رودو وکیل آنان بود و توقیع امام برای او هنوز موجود است.

امام جواد (ع) در نامه‌ای علی بن مهزیار را چنین تحسین می‌کند:

«ای علی! در پیروی کردن، انجام دستورها، خیرخواهی و پندگویی تو را آزمودم (و تو سرافراز از بوتۀ آزمایش بیرون آمدی). پس اگر بگویم کسی را مانند تو ندیده‌ام، چه بسا راست گفته باشم. خداوند به تو بهشت برین و آن مقامات والایی که نمی‌دانی، پاداش دهد. من مقام تو و خدمات شبانه روزی تو را در سرما و گرما از نظر دور نداشته‌ام. از خداوند می‌خواهم در روز قیامت که همه را گرد می‌آورد، آن چنان مخلوقات خود را شیفته و دوستدار تو کند که مایۀ رشک باشد. به درستی که خداوند شنوندۀ دعاهاست...»
همچنین امام جواد(ع) در جواب یکی از نامه‌های علی می‌نویسند:

«اما راجع به دعائی که از من خواسته بودی. تو نمی‌دانی که خداوند تو را در نزد من چگونه قرار داده که به خاطر محبتی که به تو دارم گاهی تو را به نامت می‌خوانم. خداوند آنچه را به تو روزی کرده به بهترین شکل پایدار گرداند و با خشنودی من از تو، او هم از تو خشنود گردد و تو را به آرزویت نائل گرداند و با رحمت خودش تو را در فردوس اعلی میهمان سازد. خداوند تو را حفظ کند و دوست بدارد.

علی بن مهزیار از‌ جانب امام هادی (ع)نیز وکالت داشت و توقیعاتی از طرف امام درباره درستی و درستکاری وی برای شیعیان صادر‌ شده‌ است‌.
از تاریخ وفات علی بن مهزیار اطلاع دقیقی در دست نیست؛ ولی سال رحلت او را حدود ۲۵۴ق تخمین زده‌اند.

آرامگاه​

در دو شهر اهواز و جاجرم بقعه‌هایی به علی بن مهزیار منسوب است، اهالی هر دو شهر بقعه شهر خود را متعلق به علی بن مهزیار اهوازی می‌دانند.

برخی بر این باورند که مقبره علی بن مهزیار در شهر اهواز است. مقبره‌ای نیز در دو کیلومتری شرق جاجرم و در میان قبرستان شهر قرار دارد. که اهالی آن را از آن علی بن مهزیار می‌دانند.

توجیه آنان این است که «تشابه اسمی بین علی بن مهزیار و علی بن ابراهیم بن مهزیار و نیز ذکر برخی از احادیث با کلمۀ قال ابن مهزیار باعث به اشتباه افتادن بعضی از علمای رجال شده و هر دو نفر را یکی دانسته‌اند. اهالی جاجرم، که چندین سال قبل جهت تعمیر بنای آرامگاه خواجه مهزیار نبش قبر کرده بودند، اولاً جنازۀ وی را سالم یافته و از آن روز اعتقاد کاملی پیدا کرده و نذورات فراوان می‌کنند؛ ثانیاً سنگ قبری کشف کرده‌اند که روی آن نوشته شده «هذا مرقد ماهزیار» و قسمتی از سنگ هم خوانده نمی‌شود. چنین به نظر می‌رسد که آرامگاه جاجرم مربوط به علی بن مهزیار و بقعۀ موجود در اهواز مربوط به علی بن ابراهیم بن مهزیار باشد.

​

​