پزشکی چاقی در کودکان

[|~Ava~|]

تعریف


چاقی دوران کودکی یک مشکل جدی سلامتی است که کودکان و نوجوانان را تحت تأثیر قرار می دهد. در صورتی که وزن کودک نسبت به سن یا قدش به طور قابل توجهی بیشتر باشد این کودک چاق تلقی می شود.

چاقی دوران کودکی جداً مشکل ساز است زیرا معمولاً اضافه وزن باعث می شود که کودک در معرض ابتلاء به بیماری هایی قرار بگیرد که بیشتر در بزرگسالی گریبان گیر افراد می شود. مانند دیابت، فشار خ*ون بالا و کلسترول خ*ون بالا.

همچنین چاقی در خردسالی نیز می تواند باعث تضعیف اعتماد به نفس و افسردگی شود. یکی از بهترین راهکارها برای کاهش چاقی دوران کودکی بهبود بخشیدن عادات غذایی و ورزش در کل اعضای خانواده است.

 

[|~Ava~|]

نشانه ها


همه کودکانی که وزنشان زیاد است چاق تلقی نمی شوند. برخی از کودکان به طور کل سایز بزرگتری نسبت به هم سن و سالان خود دارند. کودکان به طور معمول در مراحل مختلف رشد از نظر توده چربی ب*دن متفاوتند. بنابراین چاقی کودکان باید توسط پزشک اطفال و با استفاده از منحنی رشد تشخیص داده شود.همه کودکانی که وزنشان زیاد است چاق تلقی نمی شوند. برخی از کودکان به طور کل سایز بزرگتری نسبت به هم سن و سالان خود دارند. کودکان به طور معمول در مراحل مختلف رشد از نظر توده چربی ب*دن متفاوتند. بنابراین چاقی کودکان باید توسط پزشک اطفال و با استفاده از منحنی رشد تشخیص داده شود.

 

[|~Ava~|]

علت


در برخی موارد چاقی کودکان را می توان به مسائل ژنتیکی و هورمونی نسبت داد، اما در بیشتر موراد علت چاقی ناشی از زیاد خوردن و تحرک کم است. و چاقی کودکان بیشتر به دلیل غ*لط بودن الگو و سبک زندگی است تا استعداد ژنتیکی و مشکلات هورمونی.

 

[|~Ava~|]

عوامل خطر


معمولاً عوامل مختلفی در کنار هم باعث ایجاد چاقی در کودکان می شوند. برخی از این عوامل شامل موارد زیر هستند:
– رژیم غذایی: دریافت مکرر غذاهای پرکالری مانند فست فود، کیک، کلوچه و تنقلات به سرعت می توانند منجر به افزایش وزن کودکان شوند. نوشیدن شربت های غنی از شکر، آبنبات، انواع دسر ها، غذاها و نو*شی*دنی هایی که حاوی قند، چربی و کالری بالایی هستند نیز منجر به اضافه وزن می شوند.
– کم تحرکی: کودکانی که ورزش نمی کنند معمولاً بیشتر در معرض خطر چاق شدن هستند چراکه هیچ کالری ای از طریق فعالیت جسمانی نمی سوزانند. سپری کردن اوقات فراغت به صورت غیرفعال مانند تماشا کردن تلویزیون یا بازی های رایانه ای نیز در چاقی کودکان نقش دارد.
– سابقه خانوادگی: در صورتی که کودک در خانواده ای چاق متولد شده است، با احتمال بیشتری به چاقی مبتلا می شود به ویژه اگر در محیطی قرار بگیرد که به طور مرتب از غذاهای پرکالری مصرف کند یا به اندازه کافی جهت انجام فعالیت جسمی تشویق نشود.
– عوامل فیزیولوژیکی: برخی کودکان ممکن است به منظور کنار آمدن با مشکلات و یا دست و پنجه نرم کردن با احساساتی مانند استرس، خستگی و بی حوصلگی به پرخوری روی می آورند. والدین آنها نیز ممکن است چنین تمایلاتی داشته باشند.
– عوامل مربوط به خانواده: اگر سبد غذایی خانواده مملوء از کلوچه، بیسکوئیت، غذاهای کنسروی و تنقلاتی از این قبیل باشد که سرشار از شکر و نمک می باشند، کودک در معرض خطر چاقی قرار خواهد گرفت. در صورتی که والدین دسترسی کودک را به غذاهای غنی از کالری محدود نمایند می توانند به کاهش وزن کودک کمک کنند.
– عوامل اجتماعی اقتصادی : غذاهایی از قبیل غذاهای کنسروی یا منجمد، کیک، کلوچه و بیسکوئیت های غنی از شکر موادی هستند که دیر تر فاسد می شوند و اغلب قیمت کمتری نسبت به غذاهای سالم و تازه دارند و ممکن است توسط خانواده هایی که درآمد یا آگاهی عمومی کمتری دارند مورد استقبال قرار گیرند.

 

[|~Ava~|]

عوارض


چاقی دوران کودکی می تواند بر سلامت جسمی، اجتماعی و احساسی کودکان تأثیرات سوئی داشته باشد.
عوارض جسمی:
– دیابت نوع 2 : دیابت نوع 2 یک بیماری مزمن است که متابولیسم قند(گلوکز) را در ب*دن تحت تأثیر قرار می دهد. دیابت نوع 2 در اثر الگوی غذایی غ*لط ایجاد می شود و می تواند توسط الگوی غذایی سالم و ورزش کنترل شود.
– سندرم متابولیک : سندرم متابولیک به خودی خود یک بیماری محسوب نمی شود اما مجموعه ای از اختلالات را در برمی گیرد که می تواند منجر به بروز بیماری قلبی، دیابت و … شود. این اختلالات شامل فشار خ*ون بالا، قند خ*ون بالا، کلسترول بالا و تجمع چربی زیاد در ناحیه شکمی است.

 

[|~Ava~|]

– کلسترول بالا و فشار خ*ون بالا : در صورتی که کودک الگوی غذایی اشتباهی داشته باشد ممکن است دچار کلسترول خ*ون یا فشار خ*ون بالا شود. این عوامل می توانند منجر به ایجاد پلاکت در جداره عروق شوند. پلاک ها ممکن است منجر به تنگی و سخت شدن عروق و در نهایت حمله قلبی یا سکته مغزی در بزرگسالی شوند.
– آسم و دیگر مشکلات تنفسی : اضافه وزن زیاد در کودکان می تواند در سلامت و رشد ریه های کودک مشکل ایجاد کند و منجر به آسم یا دیگر بیماری های تنفسی شود.
– اختلال در خواب : آپنه در خواب شرایطی است که در آن کودک ممکن است خر و پف کند و یا تنفس غیر طبیعی داشته باشد. این حالت می تواند در اثر چاقی در کودکان بروز کند.

 

[|~Ava~|]

– بلوغ زودرس : چاقی در کودکان می تواند منجر به اختلال در سطوح هورمونی شود. این اختلال ممکن است منجر به شروع زودرس دوران بلوغ شود.
عوارض اجتماعی و احساسی :
– اعتماد به نفس پائین : کودکان چاق گاهی توسط هم سن و سالان خود مورد تمسخر و آزار قرار می گیرند و این موضوع می تواند منجر به کاهش اعتماد به نفس و حتی افسردگی در آنها شود.

 

[|~Ava~|]

– مشکلات رفتاری و اختلال در یادگیری: کودکان چاق نسبت به دیگر کودکان بیشتر در معرض ابتلاء به اضطراب هستند و در مهارت های اجتماعی ضعیف تر عمل می نمایند. در موارد شدید این مشکلات حتی می تواند منجر به ترک تحصیل کودکان شود. همچنین ممکن است از نظر اجتماعی منزوی شوند. استرس و اضطراب نیز در یادگیری تداخل ایجاد می نماید.
– افسردگی : اعتماد به نفس پائین در کودکان چاق می تواند منجر به نا امیدی شود. زمانی که کودکان امید خود را نسبت به بهبود زندگی شان از دست می دهند، افسرده می شوند. کودک افسرده معمولاً علاقه ای به شرکت در فعالیت های معمول ندارد، بیش از حد می خوابد و زیاد گریه می کند.

بعضی از کودکان افسرده، غمگینی خود را پنهان می کنند و به جای آن خود را بی تفاوت نشان می دهند. به هر حال افسردگی در کودکان نیز می تواند به اندازه بزرگسالان جدی باشد. در صورتی که والدین گمان می کنند که کودکشان افسرده است باید با او صحبت کنند و برای مشورت با پزشک اقدام نمایند.