پزشکی پلاک دندان چیست و چگونه به وجود می‌آید؟

[FAZA-F]

پلاک دندان چیست؟
پلاک دندان یا (Dental Plaque) به لایه ای نازک و چسبناک گفته می‌شود که حاوی میلیون ها باکتری است که به سطح دندان‌ های شما می‌چسبد. این لایه بصورت روزانه به دندان ها چسبیده و باید هر روز پاک شود. هر روز که از صبح بیدار می‌شوید احتمالا با زبان خود متوجه حضور این لایه نسبتا ناخوشایند روی دندان های خود شده اید.
پزشکان و محققان به پلاک دندان اصطلاحا بیوفیلم می‌گویند. زیرا در واقع تجمع بی‌شماری از میکروب ها و باکتری‌ های زنده را در بر می‌گیرد. این روکش چسبنده به میکروب ها کمک می‌کند تا به سطوح مختلف دهان شما چسبیده و مشغول فعالیت و خرابکاری شوند. با ما همراه باشید تا بیشتر با ماهیت پلاک های دندان آشنا شوید.
پلاک دندان و یا در کل پلاک دهانی یکی از مشکلاتی که دندان‌ها و لثه شما ممکن است با آن روبرو شود. شما احتمالاً در مورد حفره‌های دندانی شنیده‌اید، اما مشکل دیگری در میان دندان‌های شما ممکن است وجود داشته باشد حفره‌های دهانی با ایجاد پلاک روی دندان‌ها شروع می‌شود. پلاک دندان یک ‌لایه چسبنده است که در بسیاری از مشکلات دهانی نقش مهمی دارد. این ماده شفاف بر روی دندان‌های شما هرروز شکل می‌گیرد. در حقیقت، شروع شکل‌گیری آن در زمان کوتاهی پس از صرف یک غذا و یا میان وعده است. پلاک دندان بیشتر روی دندان‌های شما شکل می‌گیرد، اما می‌تواند زیرخط دندان نیز باشد. متأسفانه پلاک دندان یکی از بدترین دشمنان دهان شماست. این ماده نه‌تنها روی دندان‌های شما حفره و یا دیگر مشکلات را ایجاد می‌کند، بلکه به‌آرامی باعث می‌شود که مینای دندان شما آسیب ببیند یا خورده شود. مینا سطح سخت دندان‌های شما است که دندان‌های شمارا از فساد محافظت می‌کند. اگر شما قادر به کنترل پلاک نیستید، مینای دندان شما نمی‌تواند کار خود را انجام دهد. خطر ریزش حفره‌ها به دلیل مینای دندان آسیب‌دیده وجود دارد؛ اما سؤال باقی می‌ماند، چه چیزی باعث ایجاد پلاک دندان می‌شود؟ چه عواملی باعث سرعت گرفتن در این امر می‌شوند و چه راه‌هایی برای پیش‌گیری از این مشکل وجود دارد.

همه پلاک دندانی دارند. این بیوفیلم چسبناک هنگامی که باکتری های دهان با غذاهای شیرین یا نشاسته ای مخلوط می شوند روی دندان ها ایجاد می شود. با مسواک زدن دندان و نخ دندان کشیدن می توان از شر پلاک دندان خلاص شد. اگر پلاک را بر ندارید، به تارتار تبدیل می شود. پلاک می تواند منجر به حفره، التهاب لثه (بیماری لثه) و از بین رفتن دندان شود. معاینات منظم دندانپزشکی می تواند پلاک را برداشته و از دندان محافظت کند.

نحوه از بین بردن پلاک دندان
پلاک می تواند در زیر لثه بر روی ریشه دندان ایجاد شده و استخوان هایی را که از دندان پشتیبانی می کنند، خرد کند. پلاک درمان نشده می تواند به سختی از بین برود و تبدیل به تارتار شود. بهداشت مناسب دهان، از جمله مسواک زدن روزانه و نخ دندان، می تواند دندان شما را از شر پلاک خلاص کند. همچنین با استفاده از دهانشویه می توانید به از بین بردن آن کمک کنید.

پلاک چقدر شایع است؟
همه افراد تا حدی پلاک دندانی دارند. اگر وقتی زبان تان را روی آنها می فشارید و می بینید لایه ای مبهم زیر زبان تان احساس می شود یعنی این که این پلاک است. پس باید بدانید که همه افراد دچار پلاک روی دندان خود می شوند و پدیده ای شایع برای تمامی افراد است.

چه کسی ممکن است بیشتر به پلاک مبتلا شود؟
اگرچه همه به پلاک مبتلا می شوند، در صورت ابتلا به پلاک، ممکن است افرادی با انجام یک سری کارها بیش از حد معمول برای دندان خود پلاک ایجاد کنند:
مقدار زیادی غذای شیرین یا نشاسته ای یا نوشیدنی مصرف کنند.
به دلیل داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی یا بیماری هایی مانند سندرم شوگرن، دهان خود را خشک کنند.
سابقه پرتوی سر و گردن داشته باشند.
سیگار یا قلیان مصرف کنند.

چه عواملی باعث ایجاد پلاک می شوند؟
وقتی باکتری های دهان شما با غذاهای شیرین یا نشاسته ای مانند شیر، آب ، نوشابه، نان، ماکارونی و میوه مخلوط می شوند، پلاک تشکیل می شود. این باکتری ها اسیدهایی را تجزیه می کنند که کربوهیدرات موجود در مواد غذایی و نوشیدنی ها را تجزیه می کند. اگر پس از خوردن یا نوشیدن به زودی دندان های خود را مسواک نمی زنید، ترکیبی از باکتری ها، اسیدها و کربوهیدرات ها می تواند در یک بیوفیلم چسبناک و بی رنگ به نام پلاک مخلوط شود.

علائم پلاک چیست؟
احساس مبهم روی دندان ها علامت اصلی وجود پلاک است. سایر شاخص ها عبارتند از:
بوی بد دهان مزمن (هالیتوز).
لثه های قرمز، متورم و حساس که پس از مسواک زدن (بیماری لثه) خونریزی می کنند.

عوارض پلاک چیست؟
اگر روزانه مسواک نمی زنید و نخ دندان نمی کشید، پلاک می تواند به تارتار تبدیل شود. فقط یک متخصص دندان پزشکی می تواند تارتار را از بین ببرد. پلاک و تارتار می تواند منجر به موارد زیر شود:

حفره ها
التهاب لثه و بیماری پریودنتال (لثه)
عفونت شدید لثه (پریودنتیت)
پوسیدگی و از بین رفتن دندان ها
عفونت دندان (دندان آبسه کرده)
نگهداری از دندان‌ها یک امر مهم در زیبایی و سلامت دهان است، با رعایت نکات بهداشتی دهان و همچنین چکاب مداوم دندانپزشکی و همین طور استفاده از مسواک و نخ دندان و دهانشویه‌های مختلف خود را از هر گونه آسیب دهان و دندان در امان نگهدارید.