بحث و گفتگو فیلم ترسناک‌هایی که ممنوع شدند.

[Like crazy<3]

فیلم‌های ترسناک به خاطر حال‌وهوا و خشونت جاری در تاروپودشان، عامل هراس بینندگان هستند. اما گاهی وضعیت به‌گونه‌ای پیش می‌رود که پخش برخی از آن‌ها را با مشکل مواجه می‌کند.

ژانر وحشت از جمله حوزه‌هایی است که طرفداران بسیاری دارد. سازندگان آثار ترسناک به‌دنبال نمایش وحشت از راه‌های گوناگون هستند. آن‌ها گاهی برای القای حس هراس دست به دامن صحنه‌های خشن و خونین می‌شوند و گاهی ذهن بیننده را به بازی گرفته و ازطریق مسائل ماورایی او را به قلمروی تاریک ترس و وحشت می‌کشانند. بااین‌حال نمی‌توان این حقیقت را انکار کرد که گاهی سررشته امور خواسته یا ناخواسته از دست عوامل سازنده فیلم خارج شده و صحنه‌ها به اندازه‌ای آزاردهنده و خشونت آمیز می‌شوند که دیگر نمی‌توان به‌سادگی مجوز اکران فیلم‌ها را روی پرده سینما صادر کرد.
این همان اتفاقی است که برای اسامی ذکر شده در این فهرست رخ داده است. آن‌ها برای نشان دادن سایه هراس تا جایی پیش رفته‌اند که مسئولان بخش بررسی آثار سینمایی در کشورهای مختلف را وادار کردند پخش این آثار را به‌دلیل بی‌حرمتی، شکنجه یا تکان دهنده‌ بودن صحنه‌های فیلم، ممنوع کرده یا با تیغ سانسور بخش‌هایی از فیلم را حذف و سپس اجازه اکران آن را صادر کنند. اما مثل همیشه وقتی صحبت از ممنوعیت و محدودیت می‌شود، ذهن‌ بیش از قبل درگیر حس کنجکاوی شده و برای تماشای این فیلم‌ها مشتاق‌تر می‌شود.
بنابراین اگر به‌دنبال آثاری کمی خطرناک‌تر، سیاه‌تر و خشن‌تر از فیلم‌های ترسناک معمول باشید، این فهرست دقیقا همان چیزی است که به آن نیاز دارید. درحالی که برخی از موارد ذکر شده جزو آثار کلاسیک و شناخته شده سینمای وحشت بوده و درشمار شاهکارهای سینمایی طبقه‌بندی می‌شوند، برخی دیگر ارزش محتوایی خاصی نداشته و حتی بیش از جذابیت، آزاردهنده به شمار می‌روند. بااین‌حال از آنجایی که شامل محدودیت پخش یا سانسور شده و اکران‌شان با مشکلاتی همراه بوده است، جایی در این فهرست را به خود اختصاص دادند.

---

۱- فیلم جن‌گیر​

فیلم The Exorcist

• ژانر: ترسناک
• کارگردان: ویلیام فردکین
• بازیگران: الن برستین، مکس فون سیدو و لیندا بلر
• سال انتشار: ۱۹۷۳

فیلم ترسناک جن‌گیر براساس رمانی به همین نام ساخته شد. داستان در مورد دختری دوازده ساله به‌نام «ریگن» است که به‌وسیله شیطان تسخیر شده بود و درکنار آن شاهد تلاش‌های ناامیدانه مادرش بودیم که برای نجات دخترش هر راهی که می‌شد را امتحان کرده و درنهایت دست به دامن دو کشیش شد تا با عملیات جن‌گیری، همه چیز را به حالت عادی برگردانند. این فیلم در نوع خود یکی از بهترین آثار ژانر وحشت است. جنگیر در زمان خود نامزد ده جایزه اسکار شد که از این میان دو جایزه بهترین فیلمنامه اقتباسی و بهترین صداگذاری را از آن خود کرد.
شاید عمده دلیل جذابیت این فیلم تمرکز آن بر وحشت روانی به‌جای نمایش خشونت فیزیکی باشد.. به این ترتیب نوع وحشت به تصویر کشیده شده در فیلم از نوع متداول فاصله گرفت، به‌نوعی که شاید بتوان گفت جن‌گیر معنای مدرن وحشت را متحول کرده و آن را از زاویه‌ای دیگر برجسته کرد. درکنار آن استفاده‌ی مؤثر از موسیقی و صداگذاری تأثیرگذار، باعث القای حس ترس و وحشت به بیننده شده و مخاطب را عمیق‌تر درگیر حال‌وهوای فیلم می‌کرد.
«هیئت رده‌بندی سنی فیلم‌های بریتانیا» (BBFC)، در زمان اکران این فیلم تصمیم گرفت اجازه انتشار آن را در سیستم فیلم‌های ویدیویی خانگی ندهد. تا اینکه در سال ۱۹۹۸، یک نمایش دیگر این فیلم در سینماها به اندازه‌ای موفقیت آمیز بود که باعث شد مردم دوباره مشتاق تماشای این اثر شوند. به‌این ترتیب در اواخر دهه نود و با تغییرات پرسنلی در این هیئت، استانداردهای متداول هم تغییر کرده و مجوز توزیع ویدیوی خانگی فیلم جن‌گیر داده شود. درنهایت این فیلم برای اولین‌بار در سال ۲۰۰۱ و تقریبا ۳۰ سال پس از اکران اولیه‌اش، از تلویزیون بریتانیا پخش شد.

---

۲- فیلم تسخیر​

فیلم Possession

• ژانر: درام، ترسناک
• کارگردان: آندژی ژووافسکی
• بازیگران: ایزابل آجانی، سم نیل و مارگیت کارستنسن
• سال انتشار: ۱۹۸۱

فیلم تسخیر محصول مشترک دو کشور فرانسه و آلمان غربی است که در برلین غربی فیلم‌برداری شد. درامی ترسناک در مورد مردی به نام مارک که ناگهان خود را در میانه یک هرج‌و‌مرج خانوادگی می‌بیند. همسرش تقاضای طلاق کرده و روابط آن‌ها بسیار شکننده شده است که درنهایت، این مسئله مارک را دچار مشکلاتی جدی روانی می‌کند. داستان فیلم به یک بازی متافیزیکی شباهت دارد، داستان تعقیب و گریزی بی‌پایان و موش و گربه‌وار که درنهایت منجر به جستجویی معنوی می‌شود. از طرف دیگر نمادها و مضامین متعددی در سراسر فیلم مورد توجه قرار گرفته‌اند و در مجموع، این داستان پلیسی رنگ و بویی ترسناک و مهیج پیدا کرده است.
فضا و روند داستانی فیلم باعث ممنوعیت این اثر شد، به‌خصوص چون این اثر شامل جنبه‌هایی از خودآزاری، اشاره‌هایی به خودکشی و نمایشی از حسادت شدید و غیره بود. تسخیر پس از یک نمایش محدود در بریتانیا، برچسب فیلم نامناسب را دریافت کرده و به‌دلیل محتوای خشونت‌ برای بیش از یک دهه ممنوع شد. درنهایت در سال ۱۹۹۹ این فیلم شانس ورود به بخش ویدیوی خانگی را پیدا کرد.
از طرف دیگر اکران این فیلم بدون سانسور در آمریکا هم بامشکل مواجه شد، هرچند پخش این فیلم هرگز به‌صورت رسمی توقیف نشد. بااین‌حال نسخه‌ای از آن به‌شدت ویرایش شد و درنهایت هم شاهد انتشار نسخه‌هایی از فیلم با حذفیات متفاوت بودیم. مثلا در یکی از نسخه‌های سانسور شده زمان فیلم حدود ۴۰ دقیقه کاهش پیدا کرد و نتیجه امر این بود که فیلمی که همینطور هم اثری چالش‌برانگیز می‌رفت، به فیلمی کاملا متفاوت تبدیل شد.
درنهایت در سال ۲۰۰۰ نسخه اصلی این فیلم به‌صورت گسترده در ایالات متحده در دسترس عموم قرار گرفت. بااین حال باید روی این نکته تأکید کرد که طرح داستانی آن شاید کمی منقلب کننده به نظر برسد، اما فضای آن خشن‌تر از دیگر فیلم‌های ترسناک دوران خودش نبود. بنابراین این میزان سخت‌گیری و سانسور فیلم کمی غیرمنتظره است.

---

۳- فیلم اسلندرمن​

فیلم Slender Man

• ژانر: ترسناک، رازآلود، تریلر
• کارگردان: سیلوین وایت
• بازیگران: جوئی کینگ، جولیا گولدانی تلس و آنالیس باسو
• سال انتشار: ۲۰۱۸

داستان فیلم ترسناک اسلندرمن بیشتر حول محور محتوایی ترسناک اما تخیلی می‌چرخد. افسانه‌ای اینترنتی به‌شدت مقبول و مورد توجه در مورد موجودی بلند قامت و بدون چهره که کودکان را می‌رباید. طبیعی است که در این فیلم شاهد صحنه‌هایی با حضور نوجوانان در معرض خطر، خفگی، ربودن کودکان و البته صحنه‌های ترسناک ناگهانی و کابوس‌وار باشیم.
بازخورد نه چندان مطلوب منتقدان درکنار واکنش منفی بسیاری از مخاطبان، این فیلم را در وضعیت سختی قرار داد. اما دلیل این برخورد سرد چه بود؟ شاید بتوان گفت تاکنون به ندرت پیش آمده است هالیوود به‌دنبال روایت داستانی غم‌انگیز باشد که به‌تازگی تیتر اصلی اخبار روز بوده است و خشم مردم در مورد این فیلم هم از همین موضوع ناشی می‌شود. به‌صورت مشخص این فیلم برای گروهی از مردم ویسکانسین که دختران خود را تحت تأثیر داستان اسندرمن از دست داده بودند، داستانی آشنا و بالطبع ناخوشایند بود. چرا که در سال ۲۰۱۴ مورگان گیزر و آنیسا وایر طی مراسی که ظاهرا به‌دلیل دلجویی کردن از این موجود خیالی برگزار شده بود، با ضربات متعدد چاقوی یکی از دوستان خود کشته شدند.
مدتی قبل از آنکه پرونده این جنایت در محاکم قضایی بسته شود، سونی استارت ساخت فیلم اسلندرمن را زد، هرچند پیشرفت پروژه با کندی همراه بود و تأخیر در اکران فیلم به همراه دعواهای حقووقی مربوط‌به حق نشر درکنار وجود والدین ناراضی قربانیان حادثه، پروژه را مرتبا از مسیر درست خارج می‌کرد. اما هیچ کدام از این این مسائل نتوانست جلوی اکران اسندرمن را بگیرد. بااین وجود چند سالن سینما در منطقه وقوع جنایت، دراقدامی خارق‌العاده اما قابل درک، اکران این فیلم را ممنوع کردند. سالن تئاتر آوالون و سینما گریل فاکسی بی که هر دو در نزدیکی محل وقوع جنایت بودند، اعلام کردند این فیلم را پخش نخواهند کرد.
همچنین در اوایل ماه اوت و درست قبل از اولین نمایش فیلم در سالن‌های سینما، مجموعه سالن‌های زنجیره‌ای مارکوس هم تصمیم گرفتند فیلم را از برخی مناطق در میلواکی و واکشا جمع کنند و دلیل این اقدام خود را احترام به کسانی عنوان کردند که به خاطر این حادثه تحت تأثیر قرار گرفته بودند. بااین حال حتی در همین مناطق هم افراد می‌توانستد با کمی رانندگی به مناطق همجوار رفته و فیلم را در سالن‌های سینمای دیگر تماشا کنند. درنهایت مشخص شد که واقعا راهی نبود که از نمایش این فیلم در سالن‌های سینما جلوگیری شود.

---

۴- فیلم هزارپای انسانی ۲​

فیلم The Human Centipede 2

• ژانر: ترسناک
• کارگردان: توم سیکس
• بازیگران: لارنس. آر. هاروی، اشلین ینی و مدی بلک
• سال انتشار: ۲۰۱۱

توم سیکس هم کار نویسندگی فیلم هزارپای انسانی را برعهده داشت و هم در این فیلم بازی کرد و درکنار آن یکی از تهیه‌کنندگان این اثر بود. باوجود تمام انتقادهای مطرح شده در مورد این فیلم، هزارپای انسانی توجه خوبی در رسانه‌ها را به خود اختصاص داد. اما ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که تیغ سانسور هنوز هم می‌برد، درنتیجه دست‌اندرکاران حق حذف بخشی از محتوای این فیلم را به خود دادند. هرچند برخی از بینندگان هم اجرای هنرپیشه‌ها، روایت داستان و خشونت جاری در آن را نامناسب دانستند و درنتیجه شاهد ممنوعیت اکران این فیلم بودیم. از دید این گروه فیلم هزارپای انسانی فیلمی تکان دهنده، زشت و فاقد خلاقیت است که حتی ابتدایی‌ترین مفاهیم اخلاقی را هم به‌سادگی زیرپا می‌گذارد.
اولین فیلم از سری فیلم‌های هزارپای انسانی فیلم ترسناکی به نسبت سنتی با مفهومی منحصربه‌فرد است که با انزجار مخاطبان همراه شد. فیلم دوم به‌حدی افراطی بود که حتی هیئت رده‌بندی سنی فیلم‌های بریتانیا هم آن را رد کرد. اعضای این هیئت در مورد علت این تصمیم اعلام کردند که پخش این فیلم می‌تواند قانون مرتبط با پخش آثار نامناسب را نقض کند، امری که باعث خشم کارگردان فیلم توم سیکس شد.
کارگردان خشمگین حتی اعلام کرد که او یک فیلم ترسناک ساخته است، آیا قرار نیست یک فیلم ترسناکِ خوب ترسناک باشد؟ درنهایت با مقداری جرح و تعدیل این فیلم برای اکران در بریتانیا مجوز گرفت، در استرالیا هم فیلم بعد از ویرایش اکران شد، اما پخش این فیلم حتی همین حالا هم در نیوزیلند ممنوع است. اما نکته جالب این است که فیلم سوم از این مجموعه بدون هیچ مشکلی مجوز پخش گرفته و هیچ ممنوعیتی برای پخش آن در هیچ کجای جهان لحاظ نشده است.

---

۵- فیلم بازی بانی​

فیلم The Bunny Game

• ژانر: ترسناک
• کارگردان: آدام ریمایر
• بازیگران: رادلینگ گتسیک، جف رنفرو و درتی پیج
• سال انتشار: ۲۰۱۱

داستان فیلم بازی بانی در مورد زنی است که به پیشنهادی اشتباه پاسخ مثبت می‌دهد. پاسخی که باعث رنج کشیدن او می‌شود، چرا که مرد او را گرفته و به‌شدت شکنجه می‌دهد. اینجا است که به نظر می‌رسد گاهی آثار ترسناک با کمال میل به سمت تباهی قدم برداشته و برای ترساندن مخاطب تا جایی پیش می‌روند که بیننده شوکه و حتی منزجر می‌شود.
این مسئله البته تازگی ندارد و پیش از این هم فیلم‌های دیگری در دهه‌های مختلف با مشکلی مشابه مواجه بودند. مردم هم همیشه این فیلم‌ها را به خاطر چنین مسائلی مورد انتقاد قرار می‌دهند، به‌خصوص اینکه حتی در مواردی ادعا شده است که سازندگان این آثار عوامل خود را هم مورد آزا و اذیت قرار می‌دهند. در سال‌های اخیر هم شاهد مطرح شدن چنین ادعاهایی بودیم. پس جای تعجب نیست چرا هیئت رده بندی سنی فیلم بریتانیا رأی به ممنوعیت پخش این فیلم داد.
اعضای این هیئت در بیانیه‌ای در رابطه با این تصمیم اشاره کردند که سوءاستفاده و خشونت علیه شخصیت زن داستان بخش عمده این فیلم را به خود اختصاص داده است. تمرکز اصلی روی آزار جسمی بی‌وقفه یک زن درمانده برای اغنای آدم ربای سادیستی قابل قبول نیست، درنتیجه هیچ نسخه‌ای ولو سانسور شده از این فیلم وجود نخواهد داشت که اعضای این هیئت را مجاب کند تا به پخش این اثر در بریتانیا رضایت دهند.