متن آیا بعضی از زبان‌ها ذاتاً زیباتر هستند؟

[HELMET]

این تصور کلیشه‌ای رایج است که برخی از زبان‌ها زیباتر هستند و برای گوش خوشایندتر به‌نظر می‌رسند؛ اما آیا این موضوع واقعیت دارد؟

معمولاً می‌گویند شنیدن برخی از زبان‌ها (مثلاً فرانسوی یا ایتالیایی) در‌مقایسه‌با برخی دیگر از زبان‌ها (مثلاً آلمانی) برای گوش خوشایندتر است؛ اما آیا زبانی هست که ذاتاً از بقیه زیباتر باشد؟ آیا امکان دارد که شنیدن زبانی به‌طور طبیعی برای گوش ناخوشایند باشد؟
به‌گزارش آی‌اف‌ال‌ساینس، محققان آکادمی علوم روسیه و دانشگاه لوند در سوئد در مطالعه‌ی جدیدی برای اولین‌بار مقایسه‌ای میان‌فرهنگی و بزرگ بین صدها زبان را با هدف پاسخ به این پرسش انجام دادند که آیا بعضی از زبان‌ها به‌طور طبیعی زیباتر از زبان‌های دیگر به‌نظر می‌رسند؟
ریشه‌های زیبایی زبان به فرهنگ‌ شنوندگانش برمی‌گردد
درمجموع، محققان شواهد کمی برای حمایت از این ادعا کردند که برخی زبان‌ها در فرهنگ‌های مختلف به‌طورکلی جذاب تلقی می‌شوند. براساس یافته‌ها، به‌نظر می‌آید که زیبایی هر زبان صرفاً در گوش شنوندگانش است.
آزمایش محققان ۲٬۱۲۵ نمونه‌ صدای ضبط‌شده‌ی ۲۲۸ زبان از ۴۳ خانواده‌ی زبانی را شامل می‌شد. صداهای ضبط‌شده‌ی هر زبان به‌منظور کنترل جذابیت صوتی شخصی به‌وسیله‌ی ۵ تا ۱۱ نفر مختلف صحبت می‌شد. صداهای ضبط‌شده برای ۸۲۰ گویشور بومی انگلیسی و چینی و زبان‌های نژاد سامی پخش شد. سپس، از افراد درخواست شد تا میزان علاقه‌ی خود به هر زبان را بیان کنند.
به‌طور‌کلی، بین افراد از فرهنگ‌های مختلف توافق خیلی کمی درباره‌ی زبان‌های خوشایندتر وجود داشت. محققان می‌نویسند: «امتیازهای انگلیسی و چینی و سامی‌زبانان همبستگی ضعیفی داشتند.» این یافته‌ای است که دراصل از توافق بسیار کم بین سه گروه حکایت می‌کند.
نویسندگان مطالعه می‌نویسند: «به‌نظر گویشوران چینی، زیباترین زبان‌ها ماندارین و انگلیسی و ژاپنی بود؛ در‌حالی‌که گویشوران سامی، زبان‌های اسپانیایی، انگلیسی، ایتالیایی و عربی را ترجیح می‌دادند.»
گفته می‌شود که در آمار موارد استثنا نیز وجود دارد. امتیاز زبان چچنی برای بیشتر ارزیاب‌ها صرف‌نظر از فرهنگ یا زبان مادری‌ خودشان، به‌طور غیرمعمولی کم بود. چچنی زبان منطقه‌ی شمال‌شرقی قفقاز است که تقریباً ۱٫۷ میلیون نفر در جمهوری چچن روسیه به آن صحبت می‌کنند. در سمت دیگر ترازوی مقایسه، امتیازها برای توک پیسین، زبان مرکب مبتنی‌بر انگلیسی که درسرتاسر پاپوآ گینه‌نو صحبت می‌شود، به‌طور شگفت‌انگیزی زیاد بود.
فراتر از زبان، علاقه به انواع خاصی از صدا نیز به‌وضوح دیده می‌شد. یافته‌ها حاکی از این است که شنونده‌ها بدون توجه به زبان گوینده، شنیدن «صدای نفس‌گیر زنانه» را به شنیدن صداهای خشن مردانه ترجیح می‌دهند.
نویسندگان مطالعه نتیجه می‌گیرند: «در‌حالی‌که ممکن است برخی از انواع صداهای انسانی عموماً جذاب باشند، در نمونه‌ی ما خود زبان‌ها از‌نظر گیرایی زیبایی‌شناختی برای افراد معمولی به‌طور شگفت‌آوری با‌هم یکسان بودند.»
محققان افزودند: «یافته‌های اولیه دیدگاهی برابری‌خواهانه از زبان‌های موجود در جهان را ترویج می‌کند و امکان‌پذیری تحقیقات زیبایی‌شناختی آوایی بین فرهنگ‌های مختلف را توضیح می‌دهد و پرسش‌های مهمی درباره‌ی نقش زیبایی‌شناسی در تکامل زبان مطرح می‌کند.»
نتایج مطالعه در نشریه‌ی PNAS منتشر شده است.