آموزش 💥تکنیک واج آرایی در سرودن شعر💥

[Miss Nili]

📘|× به تکرار صامت‌ها یا مصوت‌ها در مصراع یا بیت، واج‌آرایی گفته می‌شه.
مثل این بیت با تکرار مصوت بلند «ا» از حسین منزوی:
من و تو آن دو خطیم آری، موازیان به ناچاری
که هر دو باورمان ز آغاز، به یک‌دگر نرسیدن بود

📗|× یادتون باشه تکرار همه‌ی حروف زیبا و دلپسند نیست، مثلا تکرار و تراکم حروف خشنی مثل «خ، غ، ق» همیشه هم جذاب نیست. ممکنه شعر رو زمخت نشون بده، البته اگه شاعر بخواد حالت خاصی مثل خشونت یا نفرت نشون بده خوبه.

📒|× تکرارهایی که غالباً رفتار موسیقیایی دارن این‌ها هستن:
۱- تکرار صامت؛
۲- تکرار مصوت کوتاه؛
۳- تکرار مصوت بلند.

📙|× گاهی این‌ تکرارها معنیِ خاصی القا می‌کنن، مثلا این بیت از حافظ رو بخونید:
چشمم از آینه‌داران خط و خالش گشت
لبم از ب×و×س×ه‌ربایان بر و دوشش باد
در مصراع دوم، تکرار صامت «ب» باعث به هم خوردن لب‌ها می‌شه و تکرار دو مصوت بلند «و» لب‌ها رو غنچه می‌کنه و القاکننده‌ی حالت واقعیِ «ب×و×س×ه» هست.

📕|× یا به این بیت از حافظ دقت کنید:
من که شب‌ها ره تقوی زده‌ام با دف و چنگ
این زمان سر به ره آرم، چه حکایت باشد
تکرار مصوت بلند «ا» تا حدودی طنین دف رو تلقین می‌کنه.

📘|× یا این شعر از منوچهری دامغانی:
خیزید و خز آرید که هنگام خزان است
باد خنک از جانب خوارزم وزان است
تکرار صامت «خ، ز» در این بیت فصل پاییز و صدای خش‌خش برگ‌ها زیر پای رهگذران رو القا می‌کنه.

📝 #تمرین
واج‌آرایی رو در شعرهای زیر بررسی کنید.

سرشار ز شیرینی شیدایی خویش است
این غنچه که لب را به شکرخند گشوده‌ست
- زکریا اخلاقی

تا نور تو تابیده به‌طور کلماتم
موسای تکلم شده‌ام در خودم امشب
- قیصر امین‌پور

جان بی‌جمال جانان میل جهان ندارد
هرکس که این ندارد حقا که آن ندارد
- حافظ

📝 #تمرین
اول با این گروه واژه‌ها جمله بسازید، بعد سعی کنید در یک یا چند بیت به کارشون ببرید.
۱- سلام، سکوت، سادگی، سیما، سرود، ساز
۲- خلوت، خاطره، خیال، خالی، خام‌ خواب
۳- آسمان، آفتاب، آبی، آه
۴- تودرتو، بو،گیسو، روسفید