یادداشت میهمان، «سید جواد هاشمی فشارکی» نویسنده؛ محقق و مؤلف کتاب رهتوشه مدافعان حرم و استاد دانشگاه امام حسین(ع)، سوریه با حدود ۱۸۵ هزار کیلومترمربع وسعت، یکنهم مساحت ایران بوده و کل جمعیت سوریه ۲۳ میلیون نفر و حدوداً یکچهارم جمعیت ایران را داراست. سوریه کنونی که در گذشته همراه با کشورهای اردن، لبنان، فلسطین، بخشی از سرزمین شام محسوب میشد و قدمت آن به حدود پنج هزار سال پیش میرسد.
سوریه با حدود ۱۸۵ هزار کیلومترمربع وسعت، یکنهم مساحت ایران بوده و کل جمعیت سوریه ۲۳ میلیون نفر و حدوداً یکچهارم جمعیت ایران را داراست. سوریه کنونی که در گذشته همراه با کشورهای اردن، لبنان، فلسطین، بخشی از سرزمین شام محسوب میشد و قدمت آن به حدود پنج هزار سال پیش میرسد. این کشور از سمت شمال با ترکیه، از شرق با عراق، از غرب با لبنان و از جنوب غربی با رژیم اشغالگر قدس و از غرب با دریای مدیترانه و از جنوب با اردن و همسایه است.
از نظر مذهبی حدود ۷۴٪ جمعیت سوریه را مسلمانان سنی، ۱۵٪ علویان، شیعیان دوازدهامامی و اسماعیلیان، ۱۰٪ مسیحی هستند. از نظر قومیتی هم اعراب بیش از ۹۰٪ جمعیت سوریه را تشکیل میدهند در حالی که کردها حدود ۹٪ جمعیت سوریه را تشکیل میدهند.
اقتصاد سوریه بر سهپایه صنایع، کشاورزی و تجارت و همچنین صنعت نفت و گاز و صنعت گردشگری بنا شده است. با قرار گرفتن آن در نقطه اتصال سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا، نقش راهبردی به موقعیت ژئوپلیتیکی آن داده و همچنین جزء کشورهای دارای ذخایر نفت است.
در کل می توان گفت تاریخ کشور سوریه شامل دورههای زیر است:
• دوره پیشازتاریخ
• دوران باستان شرق نزدیک: ابلا، میتانی، امپراتوری نوآشوری، ایالات سریانی هیتی
• دوران باستان کلاسیک: امپراتوری نوبابل، سوریه هخامنشی، سوریه هلنی، سوریه رومی، سوریه اشکانی، سوریه ساسانی
• پس از ظهور اسلام: تسخیر به دست مسلمانان، خلافت اموی، دوران سلجوقی، شهر ادسا، شهر انطاکیه، حملات مغولان، ایلخانیان، سلطنت مملوک (قاهره)
• اوایل دوره مدرن: سوریه عثمانی
• تاریخ مدرن سوریه: قیومیت فرانسه، جمهوری سوریه (۱۹۳۰–۱۹۵۸ م)، کودتای ۱۹۶۳ سوریه، کودتای حزب بعث، جنگ داخلی – جنگ داعش
پیشینه تهدیدات و شکلگیری حوادث سوریه
تاریخ پنج هزارساله سوریه پرفراز نشیب بوده است، در دورانهایی جزئی از قدرتهای بزرگ (امپراطوری روم و ایران و عثمانی)، در سدههای اخیر مستعمره غرب (فرانسه و انگلیس)، شاهد کودتا و درگیری و جنگ داخلی و آخرین آن جنگ نیابتی داعش است.
جنگ نیابتی سوریه (که غربیها از آن به جنگ داخلی نام میبرند) در سال ۱۳۸۹ (۲۰۱۱میلادی) با بالا گرفتن اعتراضات مردمی در جهان عرب (بهار عربی یا بیداری اسلامی)، دشمنان اسلام تعمیم این حرکت مردمی را به داخل کشور مردمی سوریه طراحی و اجرا کردند.
در آغاز با تظاهرات گسترده و آشوب داخلی توسط فتنه دشمنان خارجی شروع و در شهرهای مختلف سوریه نظیر حمات، جبله، دمشق، لاذقیه، درعا و حمص به وقوع پیوست که با سرکوب نیروهای دولت سوریه مواجه شد و سپس با درگیریها و برخوردهای نظامی از ۱۲ بهمن ۱۳۸۹ (۲ ژانویه ۲۰۱۱) شروع شد که اغلب استانهای این کشور از جمله پایتخت آن را با خود درگیر کرد.
در برخی شهرها به خصوص در شهر حمص قیام مسلحانه توسط ارتش آزاد سوریه علیه دولت رخ داد، این جنگ پیچیدهٔ فرامنطقهای که با حضور قریب به ۱۰۰ هزار جنگجوی از ۸۳ کشور دنیا و نقشآفرینی قدرتهای سلطهگر جهانی، با هدف سرنگونی دولت قانونی سوریه شکلگرفته است تاکنون منجر به ویرانی بخش اعظمی از زیرساختهای این کشور اسلامی شده است.
ارتش آزاد سوریه که در سال ۲۰۱۱ توسط نظامیان جداشده از ارتش سوریه تشکیل شد، جبهه نصرت قبلاً شاخه رسمی القاعده در سوریه بوده اما در سال ۲۰۱۶ نام خود را به جبهه فتح شام تغییر داد و از القاعده جدا شد و جبهه اسلامی ائتلافی از چندین گروه اسلامگرای سلفی، مهمترین گروههای مخالف سوریه هستند که با پشتیبانی و حمایت کشورهای غربی عبری و عربی فعال شدند.
حکومت سوریه نیز از پشتیبانی و حضور نیروهای ایران، روسیه، شبهنظامیان شیعه عراقی و حزبالله لبنان برخوردار بوده است.
داعش نیز با نهایت وحشیگری و قتلعام و خونریزی بر بخشهای شرقی سوریه حکومت خود خوانده به راه انداخته بود و حدود دوسوم از خاک این کشور را در کنترل داشته بود ولی در نهایت از هم فرو پاشید.
سوریه با حدود ۱۸۵ هزار کیلومترمربع وسعت، یکنهم مساحت ایران بوده و کل جمعیت سوریه ۲۳ میلیون نفر و حدوداً یکچهارم جمعیت ایران را داراست. سوریه کنونی که در گذشته همراه با کشورهای اردن، لبنان، فلسطین، بخشی از سرزمین شام محسوب میشد و قدمت آن به حدود پنج هزار سال پیش میرسد. این کشور از سمت شمال با ترکیه، از شرق با عراق، از غرب با لبنان و از جنوب غربی با رژیم اشغالگر قدس و از غرب با دریای مدیترانه و از جنوب با اردن و همسایه است.
از نظر مذهبی حدود ۷۴٪ جمعیت سوریه را مسلمانان سنی، ۱۵٪ علویان، شیعیان دوازدهامامی و اسماعیلیان، ۱۰٪ مسیحی هستند. از نظر قومیتی هم اعراب بیش از ۹۰٪ جمعیت سوریه را تشکیل میدهند در حالی که کردها حدود ۹٪ جمعیت سوریه را تشکیل میدهند.
اقتصاد سوریه بر سهپایه صنایع، کشاورزی و تجارت و همچنین صنعت نفت و گاز و صنعت گردشگری بنا شده است. با قرار گرفتن آن در نقطه اتصال سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا، نقش راهبردی به موقعیت ژئوپلیتیکی آن داده و همچنین جزء کشورهای دارای ذخایر نفت است.
در کل می توان گفت تاریخ کشور سوریه شامل دورههای زیر است:
• دوره پیشازتاریخ
• دوران باستان شرق نزدیک: ابلا، میتانی، امپراتوری نوآشوری، ایالات سریانی هیتی
• دوران باستان کلاسیک: امپراتوری نوبابل، سوریه هخامنشی، سوریه هلنی، سوریه رومی، سوریه اشکانی، سوریه ساسانی
• پس از ظهور اسلام: تسخیر به دست مسلمانان، خلافت اموی، دوران سلجوقی، شهر ادسا، شهر انطاکیه، حملات مغولان، ایلخانیان، سلطنت مملوک (قاهره)
• اوایل دوره مدرن: سوریه عثمانی
• تاریخ مدرن سوریه: قیومیت فرانسه، جمهوری سوریه (۱۹۳۰–۱۹۵۸ م)، کودتای ۱۹۶۳ سوریه، کودتای حزب بعث، جنگ داخلی – جنگ داعش
پیشینه تهدیدات و شکلگیری حوادث سوریه
تاریخ پنج هزارساله سوریه پرفراز نشیب بوده است، در دورانهایی جزئی از قدرتهای بزرگ (امپراطوری روم و ایران و عثمانی)، در سدههای اخیر مستعمره غرب (فرانسه و انگلیس)، شاهد کودتا و درگیری و جنگ داخلی و آخرین آن جنگ نیابتی داعش است.
جنگ نیابتی سوریه (که غربیها از آن به جنگ داخلی نام میبرند) در سال ۱۳۸۹ (۲۰۱۱میلادی) با بالا گرفتن اعتراضات مردمی در جهان عرب (بهار عربی یا بیداری اسلامی)، دشمنان اسلام تعمیم این حرکت مردمی را به داخل کشور مردمی سوریه طراحی و اجرا کردند.
در آغاز با تظاهرات گسترده و آشوب داخلی توسط فتنه دشمنان خارجی شروع و در شهرهای مختلف سوریه نظیر حمات، جبله، دمشق، لاذقیه، درعا و حمص به وقوع پیوست که با سرکوب نیروهای دولت سوریه مواجه شد و سپس با درگیریها و برخوردهای نظامی از ۱۲ بهمن ۱۳۸۹ (۲ ژانویه ۲۰۱۱) شروع شد که اغلب استانهای این کشور از جمله پایتخت آن را با خود درگیر کرد.
در برخی شهرها به خصوص در شهر حمص قیام مسلحانه توسط ارتش آزاد سوریه علیه دولت رخ داد، این جنگ پیچیدهٔ فرامنطقهای که با حضور قریب به ۱۰۰ هزار جنگجوی از ۸۳ کشور دنیا و نقشآفرینی قدرتهای سلطهگر جهانی، با هدف سرنگونی دولت قانونی سوریه شکلگرفته است تاکنون منجر به ویرانی بخش اعظمی از زیرساختهای این کشور اسلامی شده است.
ارتش آزاد سوریه که در سال ۲۰۱۱ توسط نظامیان جداشده از ارتش سوریه تشکیل شد، جبهه نصرت قبلاً شاخه رسمی القاعده در سوریه بوده اما در سال ۲۰۱۶ نام خود را به جبهه فتح شام تغییر داد و از القاعده جدا شد و جبهه اسلامی ائتلافی از چندین گروه اسلامگرای سلفی، مهمترین گروههای مخالف سوریه هستند که با پشتیبانی و حمایت کشورهای غربی عبری و عربی فعال شدند.
حکومت سوریه نیز از پشتیبانی و حضور نیروهای ایران، روسیه، شبهنظامیان شیعه عراقی و حزبالله لبنان برخوردار بوده است.
داعش نیز با نهایت وحشیگری و قتلعام و خونریزی بر بخشهای شرقی سوریه حکومت خود خوانده به راه انداخته بود و حدود دوسوم از خاک این کشور را در کنترل داشته بود ولی در نهایت از هم فرو پاشید.
نام موضوع : نگاهی به کشور سوریه در هشت سال اخیر
دسته : تاریخ جهان