روانشناسی رنگ چیست؟
در سال 1666، سر آیزاک نیوتن، دانشمند انگلیسی کشف کرد که وقتی نور خالص سفید از منشور عبور می کند، به تمام رنگ های قابل مشاهده جدا می شود. نیوتن همچنین دریافت كه هر رنگ از یك طول موج منفرد ساخته شده است و دیگر نمی توان آن را به رنگ های دیگر تفكیك كرد.
آزمایش های بیشتر نشان داد که نور می تواند برای تشکیل رنگ های دیگر ترکیب شود. به عنوان مثال، نور قرمز با نور زرد رنگ نارنجی ایجاد می کند. بعضی از رنگ ها مانند سبز و سرخابی وقتی مخلوط می شوند یکدیگر را خنثی می کنند و منجر به نور سفید می شوند. اگر تا به حال نقاشی کرده اید، پس احتمالاً متوجه شده اید که چگونه می توان رنگ های خاصی را برای ایجاد رنگ های دیگر مخلوط کرد.
محققان اندرو الیوت و مارکوس مایر اظهار داشتند: “با توجه به گسترش رنگ، انتظار می رود روانشناسی رنگ یک زمینه توسعه یافته شود.” “با کمال تعجب، تاکنون کارهای نظری یا تجربی کمی در مورد تأثیر رنگ بر عملکرد روانشناختی انجام شده است، و کارهایی که انجام شده است بیشتر ناشی از نگرانی های عملی بوده است، نه سخت گیری علمی.”
علی رغم عدم تحقیقات عمومی در این زمینه، مفهوم روانشناسی رنگ به موضوعی داغ در بازاریابی، هنر، طراحی و سایر حوزه ها تبدیل شده است. بسیاری از شواهد در این زمینه در حال ظهور در بهترین حالت حکایت است، اما محققان و کارشناسان در مورد روانشناسی رنگ و تاثیری که بر روحیه، احساسات و رفتارها دارد، چندین کشف و مشاهده مهم انجام داده اند.
احساسات شما درباره رنگ عمیقا شخصی است و ریشه در تجربه یا فرهنگ خود شما دارد.
به عنوان مثال، در حالی که رنگ سفید در بسیاری از کشورهای غربی برای نشان دادن پاکی و برائت از آن استفاده می شود، به عنوان نمادی از عزاداری در بسیاری از کشورهای شرقی دیده می شود.
اثرات روانشناختی رنگ
چرا رنگ در زندگی ما چنین نیروی قدرتمندی است؟ چه تأثیری می تواند بر روی بدن و ذهن ما بگذارد؟ در حالی که برداشت ها از رنگ تا حدودی ذهنی است، برخی از تأثیرات رنگی وجود دارد که معنای جهانی دارند.
رنگ های طیف قرمز به عنوان رنگ های گرم شناخته می شوند و شامل قرمز، نارنجی و زرد هستند. این رنگ های گرم احساساتی از احساس گرما و راحتی گرفته تا احساس خشم و خصومت را برانگیخته می کنند.
رنگ های طیف آبی طیف به عنوان رنگ های سرد شناخته می شوند و شامل آبی، بنفش و سبز هستند. این رنگ ها غالباً آرام توصیف می شوند، اما همچنین می توانند احساس غم یا بی تفاوتی را به ذهن متبادر کنند.
روانشناسی رنگ ها به عنوان درمان
چندین فرهنگ باستانی، از جمله مصری ها و چینی ها، کروموتراپی یا استفاده از رنگ ها برای بهبودی و درمان را انجام می دادند. از کروموتراپی گاهی به عنوان نور درمانی یا رنگ شناسی یاد می شود. امروزه از رنگ شناسی به عنوان یک درمان جامع یا جایگزین استفاده می شود. در این روش درمانی:
- از رنگ قرمز برای تحریک بدن و ذهن و افزایش گردش خون استفاده می شود.
- تصور می شود که رنگ زرد باعث تحریک اعصاب و تصفیه بدن می شود.
- از نارنجی برای بهبود ریه ها و افزایش سطح انرژی استفاده می شود.
- اعتقاد بر این است که رنگ آبی بیماری ها را تسکین می دهد و درد را کاهش می کند.
- تصور می شود سایه های نیلی مشکلات پوستی را کاهش می دهد.
تحقیقات مدرن در مورد روانشناسی رنگ
اکثر روانشناسان، دید خوبی نسبت به رنگ درمانی ندارند و خاطرنشان می کنند که تأثیرات ظاهری رنگ اغلب اغراق آمیز است. رنگ ها در فرهنگ های مختلف نیز معانی مختلفی دارند.
تحقیقات در بسیاری از موارد نشان داده است که تأثیرات تغییر خلق و خو بر اثر رنگ ها فقط ممکن است موقتی باشد. یک اتاق آبی ممکن است در ابتدا احساس آرامش ایجاد کند، اما بعد از مدتی اثر آن از بین می رود. با این حال، تحقیقات موجود نشان داده است که رنگ می تواند از طریق روش های مختلف بر روی افراد تأثیر بگذارد:
در یک مطالعه رنگ گرم نسبت به رنگ های خنک موثرتر گزارش شده اند. با توجه به شواهد گزارش شده، اگر چراغ های خیابانی به رنگ آبی باشند می توانند منجر به کاهش جرم شوند.
قرمز باعث می شود که مردم با سرعت و نیروی بیشتری واکنش نشان دهند، چیزی که ممکن است در طی فعالیت های ورزشی مفید باشد.
رنگ می تواند بر عملکرد نیز تأثیر بگذارد
مطالعات همچنین نشان داده است که برخی از رنگ ها می توانند در عملکرد تأثیر داشته باشند. هیچ کس دوست ندارد یک تست درجه بندی شده را با رنگ قرمز ببیند، در همین راستا یک مطالعه نشان داد که دیدن رنگ قرمز قبل از شرکت در آزمون در واقع به عملکرد آزمودنی آسیب می رساند.
در حالی که رنگ قرمز اغلب تهدیدکننده، برانگیزاننده یا هیجان انگیز توصیف می شود، بسیاری از مطالعات قبلی در مورد تأثیر رنگ قرمز تا حد زیادی بی نتیجه بوده است. تحقیقات نشان داده است که دانش آموزانی که در قبل از امتحان در معرض رنگ قرمز قرار گیرند، تأثیر منفی بر عملکرد آزمون آنها دارد. در این مطالعه، به 71 دانشجوی کالج ایالات متحده قبل از شرکت در یک آزمون پنج دقیقه ای، اعدادی به رنگ قرمز، سبز یا سیاه ارائه شد.
نتایج نشان داد دانش آموزانی که قبل از شرکت در این آزمون عدد قرمز را دریافت کرده بودند بیش از 20٪ کمتر از تعداد سبز و سیاه نمره کسب کردند.
خریدهای رنگی و مصرفی
روانشناسی رنگ نشان می دهد، رنگ های مختلف می توانند طیف گسترده ای از اثرات، از تقویت روحیه گرفته تا ایجاد اضطراب داشته باشند. اما آیا رنگ محصولات خریداری شده شما می تواند گویای شخصیت شما باشد؟ به عنوان مثال، آیا رنگ اتومبیل خریداری شده شما می تواند به نوعی با برخی از ویژگی های شخصیتی شما رتباط داشته باشد؟
ترجیحات رنگی، از لباسی که می پوشید گرفته تا اتومبیلی که رانندگی می کنید، گاهی اوقات می تواند درمورد چگونگی درک دیگران از شما اثرگذار باشد. سایر عوامل مانند سن و جنسیت نیز می توانند در انتخاب رنگ ما تأثیر بگذارند.
سفید: همانطور که بسیاری از کاربران ما پیشنهاد داده اند، رنگ سفید می تواند احساس طراوت و تمیزی باشد. این رنگ اغلب برای برانگیختن حس جوانی و مدرنیته استفاده می شود.
سیاه: کاربران ما غالباً رنگ سیاه را به عنوان یک رنگ “قدرتمند” توصیف می کنند، و این ممکن است دلیل محبوبیت رنگ سیاه برای وسایل نقلیه لوکس باشد. مردم اغلب این رنگ را دارای جاذبه ج×ن×س×ی، قدرتمند، مرموز و حتی شوم توصیف می کنند.
نقره ای: این سومین رنگ محبوب برای وسایل نقلیه است و با نوآوری و مدرنیته ارتباط دارد. محصولات با تکنولوژی بالا اغلب نقره ای هستند، بنابراین رنگ نقره ای اغلب با چیزهای جدید، مدرن و پیشرفته مرتبط است.
قرمز: وسیله نقلیه شما به رنگ قرمز است؟ قرمز رنگ جسورانه و جلب توجه کننده است، بنابراین ترجیح دادن این نوع اتومبیل ها به این معنی است که شما می خواهید تصویری از قدرت، کنش و اعتماد به نفس ارائه دهید.
آبی: مردم اغلب رنگ آبی را به عنوان رنگ ثبات و ایمنی توصیف می کنند. رانندگی با اتومبیل آبی ممکن است نشانگر اعتماد و اطمینان شما باشد.
زرد: به گفته کارشناسان، رانندگی با یک وسیله نقلیه زرد رنگ ممکن است به این معنی باشد که شما به طور کلی یک فرد خوشحال هستید و شاید کمی بیشتر از یک فرد عادی برای ریسک پذیری تمایل داشته باشید.
خاکستری: کارشناسان پیشنهاد می کنند افرادی که اتومبیل های خاکستری دارند، تمایلی به برجسته بودن ندارند و در عوض چیزهای کمی ظریف را ترجیح می دهند.
البته، انتخاب رنگ ما اغلب تحت تأثیر عواملی از جمله قیمت، انتخاب و سایر نگرانی های عملی نیز هست. نه تنها این، بلکه سلایق رنگی نیز می توانند به مرور تغییر کنند
ممکن است فردی در سنین جوانی رنگ های روشن تر و جلب توجه کننده را ترجیح دهد اما با بزرگتر شدن، خود را به سمت رنگ های سنتی تر می کشد. شخصیت خریدار می تواند نقش مهمی در انتخاب رنگ داشته باشد، اما خریداران اغلب به شدت تحت تأثیر عواملی مانند قیمت و همچنین در دسترس بودن قرار می گیرند.
به عنوان مثال، خریدار یک ماشین سفید ممکن است کمتر به دنبال این باشد که مردم فکر کنند جوان و مدرن است و بیشتر به دلیل افت نکردن قیمت ماشین این رنگ را انتخاب کرده باشد. همچنین افرادی که در آب و هوای گرم زندگی می کنند معمولاً وسایل نقلیه رنگ روشن را نسبت به وسایل نقلیه تیره ترجیح می دهند.
هنوز تحقیقات تکمیلی مورد نیاز است
علاقه به موضوع روانشناسی رنگ در حال افزایش است، اما سوالات بی پاسخ زیادی هنوز باقی مانده است. سوالاتی مثل: آیا می توان از رنگ برای افزایش بهره وری کارگر یا ایمنی محل کار استفاده کرد؟ چه رنگ هایی در رفتار مصرف کننده تأثیر دارد؟ آیا تیپ های شخصیتی خاصی رنگ های خاصی را ترجیح می دهند؟ محققین در حال بررسی پاسخ های این سوالات هستند و تحقیقات مربوط به روانشناسی رنگ ها هنوز ادامه دارد.
زنا اوکانر، عضو هیئت علمی گروه معماری، طراحی و برنامه ریزی در دانشگاه سیدنی، پیشنهاد می کند که مردم باید نسبت به بسیاری از ادعاهایی که در مورد روانشناسی رنگ می بینند محتاط باشند.
منبع: جعبه ابزار ذهنی
نام موضوع : روانشناسی رنگ ها
دسته : روانشناسی اجتماعی
