مذهبی حُجْر بن عَدِی بن جَبَله کندی

[ایرما]

حُجْر بن عَدِی بن جَبَله کندی، صحابی پیامبر(ص) و از یاران خاص امام علی(ع) و از بزرگان کوفه بوده است.
وی در جنگ‌های مختلف از جمله جمل، صفین و نهروان نقش بسزایی داشت. او در راه دفاع از ولایت حضرت علی(ع) توسط معاویه به شهادت رسید.

به روایت مسعودی، وی نخستین مسلمانی بود که در زمان فتوحات وارد مرج عذراء شد و آنجا را فتح کرد و نخستین مسلمانی بود که به دستور معاویه در آنجا به شهادت رسید. قتل حجر و یارانش انتقاد امام حسین(ع)، مردم کوفه و اعتراض برخی از نزدیک‌ترین یاران معاویه مانند مالک بن هبیره را نیز برانگیخت.
در ۱۲ اردیبهشت سال ۱۳۹۲ه‍.ش مزار و قبر حجر توسط جبهه النصره از مخالفان دولت سوریه تخریب و ویران شد.
نسب، کنیه
حجر بن عدی بن معاویه بن جبله کندی کوفی، کنیه‌اش ابو عبدالرحمان و معروف به حجر خیر و حجر بن ادبر[۱] (ادبر لقب پدر وی بوده است). در برخی از منابع نسب وی به حجر بن عدی بن بجله یاد شده است.[۲]
جایگاه:
حجر و برادرش، هانی، در زمان پیامبر اکرم(ص) اسلام آوردند و حجر از بزرگان بود.[۳]

حجر بن عدی از اصحاب صاحب منزلت پیامبر اسلام(ص) بود که در زهد و تقوا و عبادت اشتهار داشته است. به نقل اهل تاریخ و حدیث، او را "حجرالخیر" می‌خواندند و مستجاب الدعوة بود.[۴] حجربن عدی را موثق و عابد دانسته‌اند. وی فقط از علی(ع) روایت کرده است.[۵]

حضور در فتوحات:
حجر در فتوحات اسلامی، از جمله نبرد قادسیه (سال ۱۴ یا ۱۵ یا ۱۶)، حضور یافت[۶] در نبرد جلولاء (سال ۱۶ یا ۱۷ یا ۱۹) نیز فرماندهی جناح راست لشکر عمروبن مالک (سردارِ سعدبن ابی وقّاص) را برعهده داشت.[۷]

در فتح شام نیز شرکت کرد و جزو لشکریانی بود که مَرج عَذراء را فتح کردند. در روایتی از وی به عنوان فاتح آنجا یاد شده است.
به روایت مسعودی،[۲۶] هفت تن از آنان بیزاری جستن از علی را پذیرفتند و جان به در بردند و هفت تن دیگر کشته شدند. کشتگان را کنار قبرهایی که کنده و کفن‌هایی که گشوده بودند، به شهادت رساندند، سپس بر آنها نماز گزاردند و اجسادشان را به خاک سپردند.[۲۷]

شب قبل از شهادت

حجر و یارانش شب قبل از شهادت را به نماز خواندن گذراندند و حجر قبل از شهادت نیز دو رکعت نماز گزارد.[۲۸]

نخستین شهید مرج عذراء

به روایت مسعودی،[۲۹] حجربن عدی نخستین مسلمانی بود که دست بسته و به اسارت کشته شد. او نخستین مسلمانی بود که در زمان فتوحات وارد مرج عذراء شد و آنجا را فتح کرد و نخستین مسلمانی بود که در آنجا کشته شد.[۳۰]
زمان شهادت

درباره تاریخ شهادت او اختلاف است. طبری و ابن اثیر، سال ۵۱ قمری، یعقوبی سال ۵۲ قمری، و ابن قتیبه و مسعودی سال ۵۳ قمری را زمان شهادت وی ذکر کرده‌اند.[۳۱] در روایتی ضعیف، قتل حجر در سال ۵۰ ذکر شده است[۳۲] عبدالله و عبدالرحمان از فرزندان حجر بودند که در سال ۶۷ق همراه مختار بن ابی عبید ثقفی توسط مصعب بن زبیر کشته شدند.

منبع سایت ویکی شیعه