پزشکی بیماری های واگیردار

[خدایـ جذابیتـ꧁꧂]

بیماری های واگیردار

تعریف: به آن دسته از بیماری ها گفته می شود که عامل عفونی بیماریزا یا فرآورده های سمی آن بتواند به صورت مستقیم یا غیر مستقیم از انسان به انسان و یا از حشرات و حیوانات به انسان قابل انتقال باشند



بیماری های واگیردار:

بیماری های واگیردار در طی قرن های گذشته همواره یکی از تهدیدکننده های اصلی سلامت انسان محسوب می شدند. این بیماری ها گاهی به سرعت در بین تعداد زیادی از افراد شیوع پیدا کرده و باعث مرگ و میر بالای افراد شده اند. امروزه به علت کنترل بیماری های واگیردار و تغییر شیوه زندگی مردم، شاهد گذر اپیدمی بیماری ها از بیماری های واگیردار به غیرواگیر دار می باشیم به طوری که مهمترین علل مرگ و میر در جهان، بیماری های غیرواگیردار می باشد. اما این گذر اپیدمی نبایستی سبب بی توجهی به کنترل بیماری های واگیردار شود چرا که با بروز مقاومت دارویی در عوامل بیماری زا و یا ناقلین آنها، بازگشت مجدد برخی بیماری ها و ظهور بیماری های جدید، باعث توجه بیش از پیش به این بیماری ها شده است، به طوریکه از ایدز به عنوان طاعون این دوره یاد می شود . باتوجه به اهمیت این موضوع، مرکز بیماری های مزمن و صعب العلاج، بخشی از تحقیقات و فعالیت های پژوهشی خود را معطوف به بیماری های واگیردار کرده است .

انواع بیماری ها:

بیماری های واگیردار می توانند بر اساس شیوه های انتقال شان طبقه بندی شوند. بیماری هایی که از طریق تماس مستقیم سرایت می کنند :

الف: برخی بیماریهایی که از طریق هوا منتقل می شوند:

به وسیله ی قطرات کوچکی که به هنگام عطسه یا سرفه ی عفونی فرد بیمار در هوا پاشیده می شود، سرایت میکنند. بسیاری از بیماری های تنفسی به این شکل سرایت می کنند. برای مثال، سل، برونشیت، دیفتری، خروسک یا کروپ (croup) ، سرخک، تب مخملک، و سیاه سرفه از این دست می باشند. بیماری های پوستی مسری نیز از طریق تماس مستقیم منتقل می شوند.

ب: بیماریهای آمیزشی می توانند از طریق برقراری رابطه ج×ن×س×ی منتقل شوند:

برخی از این بیماریها همچنین از مادر باردار به کودک خود منتقل می شوند. HIV یا ایدز نمونه ای از بیماری های آمیزشی می باشد .

ج: بیماری هایی که از طریق مدفوع منتقل می شوند :

بیماری های خاصی می توانند با مصرف آب یا غذای آلوده منتقل شوند. گاهی اوقات این بیماری ها هنگامی که آلودگی در مقیاس بزرگ رخ می دهد، به بیماری های هم هگیر تبدیل می شوند. اسهال، وبا، و برخی از انواع اسهال و استفراغ یا گاستروآنتریت نمونه های از آن هستند .

د:بیماری هایی که از طریق حشرات بیمار یزا و پاتوژ نها )عوامل بیماری زا( انتقال می یابند :

بسیاری از بیماری های واگیردار توسط حشرات ناقل بیماری و پاتوژن موجود در یک منطقه خاص سرایت

می کنند. مالاریا، مننژیت، طاعون، تیفوس، کزاز، و تب زرد نمونه هایی از این مورد هستند. این بیماری ها معمولاً در مناطق گرمسیری استوایی و نیمه قاره ای یافت می شوند .
بیماریهای واگیردار مرگبار

در ذیل فهرستی از کشنده ترین بیماری های واگیردار آورده شده که علت مرگ میلیونها نفر در سراسر جهان بود ه اند .

• تمام بیماری های عفونی دستگاه تنفسی تحتانی

• ایدز یا HIV

• سل

• مالاریا

• سرخک

• سیاه سرفه

• کزاز

• مننژیت

• هپاتیتB

تقسیم بندی عوامل بیماری زا

۱. عوامل بیماری زای زنده: مانند ویروس ها ، قارچ ها، میکروب ها، تک یاخته های انگلی یا پریاخته ها هستند.

۲. عوامل مربوط به تغذیه: این عوامل می توانند پروتیئن ها، چربی ها، کربوهیدارت ها، ویتامین ها، مواد معدنی و آب باشند. هر گونه افزایش یا کمبود در خوردن اجزایی غذا می تواند موجب اختلالات تغذیه ای شود. سوء تغذیه ی پروتئین، انرژی(PEM) ، کم خونی، گواتر، چاقی و کمبود ویتامین ها برخی از دشواری های تغذیه ای بسیاری از کشورها را تشکیل می دهند .

۳. عوامل فیزیکی: مانندقرار گرفتن در معرض گرمای زیاد، سرما، رطوبت،فشار، پرتوها، الکتریسته و سروصدا.

۴. عوامل شیمیایی: عوامل شیمیایی درون بدن انسان مانند: اوره)که ایجاد اورمی می کند( ، اسید اوریک)ایجاد نقرس(، کربنات کلسیم)ایجاد سنگ کلیه( و عوامل شیمیایی برون بدن انسان مانند مواد آلرژی زا ، فلزات، بخارها، گرد و خاک، گازها، مواد حشره کش و غیره. این عوامل از راه استنشاق، خوردن یا تلقیح به بدن وارد می شوند .

۵. عوامل مکانیکی: تماس مزمن با عوامل ساینده یا نیروهای مکانیکی دیگر ممکن است سبب له شدگی و پارگی، تغییررنگ حتی مرگ شود .

۶. عوامل اجتماعی بیماری زا: این عوامل عبارتند از: فقر، سیگار کشیدن، اعتیاد به مواد دارویی و الکل، شیوه ی زندگی ناسالم، دور ماندن از اجتماع، محرومیت از محبت مادری .