آموزش آشنایی کامل با قطعات کامپیوتر

[im tomoon]

اینتل یا AMD




اصلی ترین تولید کنندگان پردازنده های کامپیوترهای خانگی اینتل و AMD هستند البته در گذشته شرکت VIA نیز محصولاتی تولید می کرد. اما آخرین محصول تولیدی آن به سال 2015 باز می گردد و از سال های پیش از گردونه رقابت حذف شده بود.

بسته به میزان هزینه مورد نظر و کاربردتان می توانید از بین پردازنده های متفاوت بین اینتل و AMD انتخاب کنید . بیشترین تفاوت بین آنها به قدرت و قیمت باز می گردد. با مراجعه به وبسایت Userbenchmark می توانید بنچمارک های دو پردازنده مورد نظر خود را مقایسه کنید.

در طول سال های اخیر معمولاً پردازنده های AMD به اندازه رقبای اینتل قدرتمند بوده اند ولی در بیشتر موارد حرف آخر در مورد قوی ترین را اینتل می زده. با این حال با از راه رسیدن پردازنده های جدید این معادله گاهی دستخوش تغییراتی می شود.





اگر قصد به روز رسانی سیستم قدیمی خود را دارید شرایط فرق می کند. اگر سوکت مادربوردتان از پردازنده های جدید پشتیبانی می کند می توانید اقدام به خرید پردازنده سازگار کنید. به این منظور می توانید در اینترنت به دنبال مشخصات پردازنده و مادربورد خود بگردید.

اما شاید هم مجبور شوید در نهایت مادربورد خود را تعوض کنید. اگر سیستمتان قدیمی باشد شاید نیز به خرید رم های جدید هم باشد.

 

[im tomoon]

هیتسینک پردازنده
پردازنده ها با وجود جثه کوچکشان حرارت بالایی تولید می کنندکه اگر به خوبی دفع نشود می تواند موجب آسیب زدن به این قطعه شود. به این منظور از دفع کننده های حرارت ویژه ای استفاده می شود که معمولاً شامل بخشی فلزی به همراه فن هستند.

هیتسینک ها معمولاً به محکمی به CPU بسته می شوند. به این منظور از اتصالات ویژه ای که روی مادربورد قرار داده شده استفاده می شود. البته برای اینکه فاصله های میکروسکوپی بین سطح هیتسینک و سطح پردازنده پوشانده شود، از خمیرها حرارتی ویژه استفاده می شود.

حرارت به سادگی به هیتسینک منتقل شده و به واسطه فن دفع می شود. به همراه بیشتر پردازنده ها هیتسینک به همراه فن ساده ای عرضه می شود. اگر کارهای ساده ای با کامپیوترتان انجام دهید، همین کفایت می کند. اما برای وظایف سنگین تر، این فن با سرعت بالایی کار خواهد کرد که به معنای صدای آزار دهنده بلندتر خواهد بود.

برای کارهای سنگین تر می توانید از هیتسینک به همراه فن های پیشرفته تر استفاده کنید.

 

[im tomoon]

خنک کننده مایع

همچنین می توانید از خنک کننده های مایع استفاده کنید. این خنک کننده ها از مایعاتی از جمله آب بهره می برند. کارکرد آن بسیار شبیه به رادیاتور خودرو است. مایع از طریق پمپ به بخش فلزی نصب شده روی پردازنده هدایت می شود و گرما را به رادیاتورهای ویژه دفع حرارت که معمولاً به تعدادی فن مجهز شده اند، انتقال می دهد. این روند به صورت چرخشی همواره ادامه دارد.

 

[im tomoon]

. قطعات کامپیوتر: درایو های نوری
این قطعه بسته به مدل می تواند دیسک های نوری از جمله CD ،DVD یا بلورِی را بخواند. درایوهای نوری جدید از طریق کابل های SATA به سیستم متصل می شوند و البته نیاز به کابل برق ساتا نیز دارند.

هنگامی که دیسکی را در درایو قرار می دهید مشابه با هارد دیسک شروع به چرخش می کند و لنز با حرکت زیر دیسک اقدام به خواندن اطلاعات می کند.

لنز درایوهای نوری با استفاده از دیودهای نوری و لیزر اطلاعات را می خواند. هنگامی که نور به سطح دیسک تابانده می شود، بسته به نوع بازتاب متفاوت، داده ها استخراج می شوند. در واقع این دیودهای نوری هستند که بازتاب ها را دریافت می کنند و آنها را به خروجی های الکتریکی تبدیل کرده و به صورت سیگنال به دیگر اجزای کامپیوتر ارسال می کنند.

اطلاعات در هنگام نوشه شدن روی دیسک ها به طریق دیگری انجام می شوند. برای این منظور توسط لیزر قوی تر بخشی از دیسک به اصطلاح سوزانده می شود. اما ساز و کار دیسک های با قابلیت خواندن و نوشتن متوالی (RW) متفاوت است. این نمونه ها از لایه های با قابلیت تغییر فاز بهره می برند. سطح آنها ابتدا به شکل کریستال هایی هستند و با قرار گرفتن در معرض لیزر قوی این حالت تغییر می کند.

این روزها به لطف افزایش حجم حافظه های ذخیره سازی و کاهش قیمت آنها و نیز سرعت بالاتر اینترنت که امکان دریافت آسان محتوا را فراهم می کند، کامپیوترهای کمتری به درایوهای نوری مجهز می شوند.

درایوهای متعددی در بازار وجود دارند که ترکیبی از خواندن و یا نوشتن انواع دیسک های DVD، سی دی و یا بلوری را فراهم می کنند.

 

[im tomoon]

. قطعات کامپیوتر: کارت گرافیک




کارت گرافیک هر آنچه را که روی مانیتور خود می بینید فراهم می کند. کارت های گرافیک به پردازشگرهای گرافیکی مجهز هستند. همچنین در کنار این قطعات، حافظه رم گرافیکی و اجزای دیگر قرار گرفته اند.

سال ها پیش حافظه گرافیکی 2 گیگابایت بسیار زیاد به نظر می رسید. اما امروزه کارت های گرافیکی از جمله انویدیا تایتان XP از 12 گیگابایت حافظه گرافیکی بهره می برند. در ادامه به تشریح اجزای این قطعه خواهیم پرداخت.


اتصالات تصویر
کارت گرافیک شما به چندین درگاه برای ارسال تصویر به نمایشگرهایی از جمله مانیتور، تلویزیون، ویدئو پروژکتور و ... مجهز است. این درگاه ها شامل مواردی هستند که به آنها اشاره می کنیم.

 

[im tomoon]

در گذشته گاهی این درگاه تنها موردی بود که در پشت کارت های گرافیک مشاهده می شد. سیگنال ها از این درگاه به صورت آنالوگ ارسال می شد و خبری از سیگنال های تصویر دیجیتال نبود.


HDMI

این درگاه اکنون محبوب ترین است. HDMI می تواند تصویر و صدا را تنها با یک کابل و با کیفیت بالایی انتقال دهد.

 

[im tomoon]

دیسپلِی پورت و مینی دیسپلی پورت
این درگاه که در سال 2008 معرفی شد نسبتاً جدید محسوب می شود. دیسپلی پورت در واقع جایگزین درگاه قدیمی تر VGA شده. البته هنوز هم ممکن است شاهد درگاه VGA روی برخی از کارت های گرافیک سال 2007 یا قدیمی تر باشید.

دیسپلی پورت
دیسپلی پورت هم تصویر و صدا را با تنها یک کابل انتقال می دهد. علاوه بر این می تواند حامل سیگنال های مرتبط با USB، شبکه اترنت و سیگنال های مرتبط با درگاه PCI اکسپرس باشد.

مینی دیسپلی پورت

اپل نسخه کوچکتری از این درگاه را با نام مینی دیسپلی پورت معرفی کرد که خصوصیاتی کاملا مشابه با برادر بزرگتر خود را در ابعادی کوچکتر ارائه می دهد.

 

[im tomoon]

در سال 1999 معرفی شد و توانست جایگزین رابط VGA شود. تا پیش از ارائه HDMI، درگاه DVI برای انتقال تصویر با رزولوشن بالا به کار می رفت.

درگاه های اتصال کارت گرافیک به مادربورد
در ادامه به بررسی درگاه های اتصال کارت گرافیک به مادربورد خواهیم پرداخت.
اکسپرس
این درگاه که در بخش اول مطلب هم به آن اشاره شد برای اتصال کارت های جانبی به مادربورد به کار می رود و البته پر کاربرد ترین استفاده آن، اتصال کارت گرافیک است. PCI اکسپرس که استاندارد کنونی برای اتصال کارت های گرافیک است، پهنای باند عظیمی برای انتقال اطلاعات را فراهم می کند. بیشتر مادربوردهای فعلی حداقل یک درگاه PCI اکسپرس در اندازه 16X دارند.

جدیدترین نسخه PCI اکسپرس 4.0 است که در سال 2017 معرفی شد و نرخ انتقال 16 گیگاترنسفر در ثانیه را فراهم می کند. نسخه بعدی 5.0 خواهد بود که قرار است نرخ انتقال دو برابری داشته باشد.



درگاه های PCI اکسپرس روی مادربورد
البته باید اشاره کرد که نسخه های متفاوت این درگاه با یکدیگر تفاوت ظاهری چندانی ندارند و می توانید کارت های قدیمی تر (مثلاً با نسخه 1.0) را روی درگاهی با نسخه بالاتر نصب کنید (یا برعکس). البته در این صورت نرخ انتقال اطلاعات بین کارت و مادربورد محدود می شود.

 

[im tomoon]

AGP
درگاهی است که پیش از عرضه PCI اکسپرس روی مادربوردها دیده می شد و خود جایگزین مدل قدیمی تر PCI شده بود.

کارت های گرافیک یکپارچه
بسیاری از کاربران نیازی به کارت های گرافیک بزرگ با فن های پر سر و صدا ندارند. به همین دلیل برخی از مادربوردها و یا برخی از پردازنده ها به کارت های گرافیک یکپارچه ای مجهز شده اند که جدیدترین آنها به خوبی از پس وظایف روزمره بسیاری از کاربران بر می آیند.

این کارت های گرافیک همچنین تحت عنوان IGP (پردازشگر گرافیکی یکپارچه) شناخته می شوند. برخی از جدیدترین این کارت ها حتی از پس اجرای برخی از بازی ها از جمله بتلفیلد 1 و GTA V هم بر می آیند. از جمله این کارت ها می توان به Iris 540 IGP از اینتل اشاره کرد.
استفاده از چند کارت گرافیک
AMD با فناوری کراس فایر که گاهی با نام X-Fire نیز از آن یاد می شود امکان متصل کردن چند کارت گرافیک روی یک سیستم را فراهم آورده. انویدیا نیز فناوری SLI ویژه خود را دارد. البته متأسفانه نمی توانید کارت های گرافیک این دو شرکت را با هم در یک کامپیوتر به کار ببرید.

با این قابلیت ها برخی از کارت های گرافیک تنها امکان کارکرد با مدل مشابه خود را دارند در حالی که برخی دیگر را می توان با چند مدل دیگر نیز در کنار هم به کار برد. باید اشاره کرد که برخی از بازی ها و برنامه ها از کراس فایر یا SLI پشتیبانی نمی کنند.

 

[im tomoon]

اعداد در کارت های گرافیک چه می گویند
کارت های گرافیک نیز مشابه با پردازنده ها شامل اعدادی هستند که اشاره به مشخصات اجزای آنها دارند. در ادامه به این بخش ها می پردازیم.

VRAM
رم ویدیویی یکی از مهمترین اعدادی است که درباره کارت های گرافیک به آنها اشاره می شود. این حافظه مشابه با رم کامپیوتر است اما در کارت گرافیک تعبیه شده و تنها به پردازشگر گرافیکی اختصاص دارد.

در کارت های گرافیکی مدرن این حافظه داده های نمایشگر را که نیاز به دسترسی مکرر دارند در خود نگهداری می کند. در کنار میزان رم باید به سرعت آن نیز توجه کرد. جدیدترین نسل رم ها GDDR6 است که اخیراً در کارت های گرافیک کوادرو RTX انویدیا نیز تعبیه شده است.
پردازشگر گرافیکی
GPU یا واحد پردازشگر گرافیکی مشابه با CPU برای کامپیوتر، مغز اصلی کارت گرافیک است.

انویدیا برای کارت های گرافیک گیمینگ خود از پیشوند های GTX استفاده می کند که پس از آن 3 عدد می آید. اولین عدد پس از آن نشان دهنده نسل است که البته این مورد درباره نسل دهم فرق دارد. به عنوان نمونه GTX 1080 که اشاره به نسل 10 دارد.

انتظار می رود این نام گذاری برای سری جدید کارت های گرافیک به RTX تغییر کند. علاوه بر این پسوند Ti در کارت های انویدیا نشان از سریعترین ها در هر نسل دارد. پسوند M هم نشان دهنده پردازشگرهای گرافیک مخصوص لپتاپ ها است.

AMD از پیشوند های متنوعی استفاده می کند: R9 ،R7 ،R5 ،R3 یا RX که به ترتیب نشان دهنده کارت های با کارایی پایین تر تا بالاترین کارایی هستند. پس از این پیشوندها 4 عدد می آید که اولین آن نشان دهنده نسل، دومی نشان دهنده رده کارایی و سومی نشان دهنده نسخه آن است.

در نهایت ممکن است از M استفاده شود که نشان از پردازشگرهای ویژه موبایل برای لپتاپ ها دارد. پسوندهای X یا X2 نیز نشان دهنده سریع ترین ها در هر نسل هستند.