نقد و بررسی نقد و بررسی فیلم لتیان – اضمحلال خاموش آدمی

[Maedeh]

پدیده فیلم اولی‌ها، چند سالی است که حسابی سینمای ایران را متحول کرده است. فیلم‌سازان جوان ایرانی، نشان داده‌اند که باید قدرت و استعدادشان را جدی گرفت و در میانشان به دنبال چهره‌های شاخصی بود که کارشان را خوب بلد هستند و می‌توانند روحی تازه در کالبد سینمای بی‌جان ایران بدمند. لتیان هم یکی از این فیلم‌هاست.
بالاخره و بعد از مدت‌ها، جریان اکران آنلاین، میزبان فیلمی درخور و به‌قاعده است. لتیان اولین تجربه فیلم‌سازی علی تیموری بعدازآنکه مدت‌ها در صف اکران مانده بود، سر آخر اکران آنلاین را برگزید. لتیان از آن دسته فیلم اولی‌های سرحال است و شباهتی با آثار دسته چندمی که این چند وقت در اکران آنلاین دیدیم ندارد.
لتیان از متن تا اجرا بیننده‌اش را راضی می‌کند. ترکیب موفقی از ستارگان را کنار هم می‌چیند و با قصه‌گویی، زیبایی‌شناسی و اصول درام، به نتیجه قابل‌قبول و رضایت بخشی می‌رسد.

 

[Maedeh]

لتیان به شیوه سینمای اجتماعی امروز قصه‌اش را شروع می‌کند. چند جوان از قشر متوسطه جامعه برای سفری چندروزه عازم لواسان می‌شوند. سلما (پریناز ایزدیار) می‌خواهد نامزدش، عطا (امیر جدیدی) را با دوستانش آشنا کند. غافل از آنکه مانی (علیرضا ثانی فر)، همسر سابقش، مهمان ناخوانده این سفر است.
لتیان با لحن سرخوشی روایتش را شروع می‌کند. آدم‌هایش را معرفی می‌کند و آن‌ها را کنار هم قرار می‌دهد. عطا، وارد جمع دوستانی شده است که سال‌هاست یکدیگر را می‌شناسند. جمعی فرهنگی که جامه روشنفکری به تن دارند و حرف از هنر می‌زنند. حضور عطا که بیشتر قامت یک آقازاده را دارد، در میان این جمع، اولین جرقه‌ای است که از تضادها و تناقض‌ها برمی‌خیزد.
در ادامه روایت، روابط این گروه کوچک دائم پیچیده‌تر می‌شود. رفتارها و گفتگوها، همه بوی دورویی می‌دهند و عطا در این میان فقط یک عضو ناخواسته است. یک تازه‌وارد ناهمخوان که هرچه سعی می‌کند خودش را میان جمع جا کند، دائم تفاوت‌هایش آشکارتر می‌شود.

 

[Maedeh]

 

[Maedeh]

شخصیت‌پردازی همراه با قصه‌گویی​

اکتای براهنی که قبلاً با فیلم پل خواب توانسته بود تحسین زیادی را برانگیزد، فیلم‌نامه لتیان را به نگارش درآورده است. او به‌خوبی، مصالح روایی‌اش را به کار می‌گیرد و در مسیر قصه، کاراکترها را می‌پردازد. در نیمه اول فیلم که مقدمه‌ای است که تا کاراکترها با بیننده آشنا شوند، حوادث کوچکی جای گرفته‌اند تا شخصیت‌ها را با خصوصیات اخلاقی‌شان به بیننده معرفی کنند.

 

[Maedeh]

مهم‌ترین حادثه هم دعوایی است که در ابتدای روایت و وقتی کاراکترها تازه به لواسان رسیده‌اند شکل می‌گیرد. فیلم‌نامه بی‌آنکه به دیالوگ‌های مستقیم و سطحی روی بیاورد، از گذر این حادثه شخصیت‌ها را معرفی می‌کند. عطا، عصبی و حساس، با یک محلی درگیر می‌شود. اما وقتی اوضاع خراب می‌شود فرار می‌کند و دیگران را می‌گذارد تا ماجرا را جمع کنند. بعدتر هم راضی به گذشت از ماجرا نیست و تا همه را به کلانتری نبرد کوتاه نمی‌آید. همین‌جا، بیننده دقیقاً شخصیت عطا را می‌شناسد.

 

[Maedeh]

 

[Maedeh]

در ادامه قصه، در میان دیالوگ‌ها، بیننده با حرفه هنری جمعی که با آن‌ها طرف است آشنا می‌شود. آدم‌هایی که به‌راحتی برچسب خالتور به دیگران می‌زنند و خود و هنرشان را بالاتر از هر کس دیگری می‌دانند. نخوت و غرور این آدم‌ها در برخورد با دیگران، وقتی آشکار می‌شود که ماجرای دعوا را دائم تعریف می‌کنند و می‌خندند و به‌راحتی عطا را قضاوت می‌کنند.