معرفی نقد انیمه Made in Abyss؛ اسرار تاریک اعماق زمین

[Like crazy<3]

فانتزی تاریک Made in Abyss را می‌توان یکی از بهترین آثار اخیر در ژانر خود دانست.
خلاصه‌ی داستان
 ابیس نام پرتگاهی عظیم است که تا اعماق زمین کشیده شده و پر است از موجوداتی عجیب و رازآلود و یادگارانی از گذشته‌های بسیار دور. این محل اسرار آمیز چگونه به‌وجود آمده است؟ در انتهای آن چه چیزی منتظر انسان‌هاست؟ افراد شجاع زیادی که به دایورها مشهورند، از دیرباز در تلاش‌اند تا با سفر به اعماق ابیس، پرده از اسرار آن بردارند. بهترین و شجاع‌ترین این دایورها که وایت ویسل نام دارند؛ آن‌ها برای مردمی که روی سطح زمین زندگی می‌کنند، نماد رشادت‌اند و افسانه‌هایی زنده محسوب می‌شوند.
ریکو، دختر وایت ویسل گمشده‌ای به نام لیزای نابودگر، قصد دارد در پی یافتن مادرش تمام خطرات مسیر را به جان خریده و به اعماق ابیس سفر کند. با تمام این اوصاف اما او در حال حاضر تنها یک رد ویسل آماتور است که تنها اجازه‌ی پا گذاشتن به سطحی‌ترین لایه‌ی ابیس را دارد. اوضاع به همین منوال می‌گذرند تا روزی ریکو در یکی از اکتشافات خود روباتی مرموز را اتفاقی می‌یابد که ظاهری بسیار شبیه به یک پسر بچه‌ی عادی دارد. او نام این ربات را که هیچ خاطره‌ای از گذشته‌ی خود ندارد، رگ می‌گذارد. ریکو که تقریبا مطمئن است تکنولوژی ساخت رگ مربوط‌به اعماق ابیس است، تصمیم می‌گیرد رگ را در سفر پیش رویش با خود همراه کند و خاطرات از دست رفته‌ی او را بازیابی کند. بعد از تلاش‌های مداوم و کمک خواستن از دوستان و آشنایان، رگ و ریکو راهی سفری را آغاز می‌کنند که مقصدش بسیار تاریک‌تر از آنی است که تصورش را می‌کردند.

Made in Abyss زمان زیادی را برای معرفی ایده‌ی اولیه ساده اما بسیار جذاب خود به بیننده صرف نمی‌کند؛ در دنیای این اثر، پرتگاهی بسیار عظیم وجود دارد که با نام‌های «ابیس» و «جهان آخر» شناخته می‌شود و رازهای متعددی را در دل خود جای داده است. وجود اشیای مکانیکی عتیقه و ارزشمندی که از تمدن باستانی گمشده‌ای به جا مانده، روزانه افراد زیادی را راهی ابیس می‌کند؛ این افراد که اغلب با هدف ماجراجویی و برهم زدن نامی برای خود یا مقاصد پژوهشی راهی ابیس می‌شوند، با عنوان «ویسل» شناخته می‌شوند. با وجود آنکه پا گذاشتن ویسل‌ها به ابیس پیشرفت‌های علمی و اقتصادی زیادی برای مردم سطح به همراه داشته، اما از هزینه‌ی گزاف آن نمی‌توان چشم پوشی کرد؛ به جز گونه‌های حیوانی و گیاهی ناشناخته‌ی خطرناکی که در اعماق مختلف ابیس جولان می‌دهند، پدیده‌های مرگباری به نام «نفرین ابیس» دامن‌گیر افرادی می‌شود که بی احتیاط به اعماق این پرتگاه رازآلود قدم می‌گذارند. با وجود آنکه ابیس تا به حال قربانیان زیادی گرفته اما این بانوی اسرار آمیز دلربا هنوز هم در فریب دادن ماجراجویان و کاوشگران شجاع و جوان موفق است.

 

[Like crazy<3]

با نگاه به جلوه‌ی بصری به‌خصوص و سبک طراحی شخصیت‌ها در Made in Abyss کمتر کسی گمان می‌برد که رگه‌هایی پررنگ از ژانر وحشت در این انیمه دیده می‌شود، اما این گزاره نمی‌توانست بیش از این از حقیقت بدور باشد. Made in Abyss به زیبایی هرچه تمام‌تر جذابیت و شیرینی ماجراجویی و اکتشاف در طبیعت را با طرف تاریک و بی رحم آن ترکیب کرده و معجونی در رفتار واقع گرایانه و به غایت جادویی را به بیننده عرضه می‌کند که مشخصه‌ی اصلی این انیمه است. این انیمه آنچنان در به تصویر کشیدن هم گذری دو سوی متضاد اما همراه مادر طبیعت فوق‌العاده عمل می‌کند که ابیس، این زیبای وحشی، خود درست به یکی از شخصیت‌های منحصر‌به‌فرد داستان، و بی اغراق مهم‌ترین آن‌ها، بدل شده است. ابیس نه فقط یک مکان، که دنیایی متشکل از بخش‌های مختلف است که هر کدام از پوشش گیاهی و جانوری، آب‌و‌هوا و شرایط اقلیمی مخصوص خود بهره مندند. سطح اول متشکل از درختانی سر به فلک کشیده و مرغزارهایی سبز است که به زیستگاه شکارچیانی از لایه‌های پایین‌تر بدل شده. هرچه به لایه‌های پایین‌تری قدم می‌گذاریم طبیعت بی‌رحم‌تر و بکر‌تر اما پاداش اکتشاف گرانبهاتر می‌شود. این دنیاسازی پرظرافت و غنی خود یک تنه Made in Abyss را به یکی از بهترین آثار دهه‌ی گذشته تبدیل می‌کند و رسالت این انیمه به‌عنوان اثری در ژانر ماجراجویی که هدف نهاییش راهی کردن بینندگان به سفری جذاب و به یاد ماندنی است را به انجام می‌رساند.

روایت در Made in Abyss بی آلایش، روان و مینیمالیست است؛ سبک روایت صاف و ساده‌ باعث می‌شود که حال و هوای سفر و ماجراجویی بیشتر به اثر حاکم باشد. در راس داستان این انیمه دختر جوانی به نام ریکو حضور دارد که درست از زمانی‌که مادر کاوشگر معروفش در یکی از سفر‌های اکتشافی خود در دل ابیس ناپدید شد، در یتیم خانه‌ی شهر زندگی می‌کند. ریکو هنوز از رفتاری بچه گانه برخوردار است و از بلوغ کافی یک ویسل کارکشته بهره‌مند نیست، از نظر فیزیکی هنوز ضعیف است و حتی در میان هم سن و سالان خود در یتیم خانه به‌عنوان باهوش‌ترین فرد شناخته نمی‌شود؛ با تمام این تفاسیر اما او از روحیه‌ی یک ماجراجوی واقعی برخوردار است، به قیمت جانش هم که شده می‌خواهد هر کار که آغاز کرده را به پایان برساند و هر شب سر خود را با رویای به‌دست آوردن سوتی سفید و رفتن به عمیق‌ترین لایه‌ی ابیس روی بالین می‌گذارد. شعله‌های این رویای دیرینه وقتی بیش‌ازپیش زبانه می‌کشد که طی زنجیره اتفاقاتی ریکو به یادداشت‌هایی از مادر گمشده‌اش دست پیدا می‌کند.

 

[Like crazy<3]

در طی همین ماجراهای اولیه، داستان ما را با دیگر شخصیت اصلی، رگ، آشنا می‌کند. او روباتی با ظاهر انسانی از اعماق ابیس است که به یاد نمی‌آورد چطور و چرا خود را به سطح رسانده. رگ کنجکاو از ریشه‌ی خود، قصد بازگشت به ابیس را دارد و این مقصد مشترک زمینه ساز سفر دو شخصیت اصلی داستان می‌شود. رگ در مواردی متعدد درست در نقطه‌ی مقابل ریکو قرار دارد؛ برای مثال با وجود آنکه او از بدنی قدرتمند و مقاوم برخوردار است، اما در شجاعت و بی پروایی حرف زیادی جلوی ریکو برای گفتن ندارد یا به اندازه‌ی او از زنده ماندن و مسیریابی در ابیس مطلع نیست. داستان با درکنار هم قرار دادن این دو قطب مخالف درکنار هم، زوج مرکزی جذابی را می‌سازد که از شیمی بالایی برخوردار هستند. نکته‌ی قابل تحسین در شخصیت پردازی آکیهیتو سوکوشی این است که با وجود آنکه ریکو و رگ مکمل هم هستند، اما بی نقص نیستند؛ در رفتار و تصمیم گیری‌های آن‌ها خامی دیده می‌شوند و حتی گاها در نقاط قوت خود دچار اشتباه می‌شوند. ریکو و رگ درکنار هم رشد می‌کنند، در نقاط قوت خود قوی‌تر می‌شوند و با کمک‌ یکدیگر رفته رفته به آنچه باید باشند تبدیل می‌شوند؛ این اتفاق بسیار اورگانیک و به شکلی متداوم طی آرک‌های داستانی متفاوت روی می‌دهد و سند دیگری است که چرا Made in Abyss از بسیاری از انیمه‌های هم نسل خود یک سر و گردن بالاتر است.

این ظرافت نگارش فقط به دو شخصیت اصلی ختم نمی‌شود و اگر بخواهیم صادق باشیم، به جز دیگر بچه‌های یتیم خانه و شخصیت‌های سطح که تنها در دو سه قسمت ابتدایی حضوری پررنگ در داستان دارند، شخصیت‌های فرعی از جذابیتی در حد ریکو و رگ و بعضا بیشتر برخوردار هستند. Made in Abyss به خاطر ماهیت انسان دربرابر طبیعت داستانش، شخصیت‌های زیادی ندارد؛ در داستانی با شخصیت‌های کم، پردازش ناصحیح و سطحی و شخصیت پردازی یک خطی گناهی نابخشودنی محسوب می‌شود. سوکوشی با دقت عمل خاص خود تلاش کرده حتی فرعی‌ترین شخصیت‌های سریال ضمن داشتن ظواهری متمایز، هر یک از پترن‌های چ و گفتاری خاص خود برخوردار و جایگاهی خاص و کلیدی در داستان داشته باشند. دیگر نکته‌ی قابل تحسین شخصیت پردازی سوکوشی را باید در واقعی بودن نگارش مهره‌های داستانی جست و جو کرد؛ تقریبا تمام شخصیت‌های داستان را نه در دو قطبی سفید و سیاه، که می‌توان بر برداری از خاکستری نشان داد. همه‌ی شخصیت‌ها از اهداف و امیال شخصی خود برخوردار هستند و حتی در صورت انجام شنیع‌ترین کارها، ما در این داستان با شر محض شر مواجه نیستیم.
از شخصیت پردازی بسیار خوب این اثر که بگذریم اما همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، نقطه قوت اصلی این اثر دنیاسازی آن است. از آنجایی که با اثری در ژانر ماجراجویی طرفیم و داستان ترجیح می‌دهد برعکس دنیایی که عرضه کرده، به دیالوگ‌ها و تک‌گویی‌های پیچیده متکی نباشد و لحن را ساده و صمیمی نگه دارد، وزن زیادی از داستان سرایی، اتمسفر و دنیاسازی برعهده‌ی جلوه‌ی بصری است. محیط از نظر بصری درست مثل افت و خیز داستان از جذابیتی مثال زدنی برخوردار است و تاثیری شگرف در لذت بخش بودن سفر پیش رو دارد. پشت زمینه‌ها در این اثر درست در راستای خط ذهنی نویسنده در نگارش داستان قرار دارند و بMade in Abyss را به یکی از چشم نوازترین انیمه‌های چند سال اخیر از نظر بصری تبدیل می‌کنند. سبک طراحی خاص و حداقل گرایانه‌ی شخصیت‌ها باعث می‌شود که جزئیات و ریزنگاری به کار رفته در ترسیم طبیعت و پشت زمینه‌ها بیش‌ازپیش به چشم بیاید و نظرها را به سوی خود جلب کند.