مذهبی ماه ربیع الاول

[ایرما]

ربیع از ماده «ربع» و معنای اصلی این ماده به عدد چهار بازمی‌گردد و عرب به فصل بهار که یک چهارم سال است، ربیع گفته است. از آنجا که ماه ربیع الاول و ربیع الآخر در آغاز این فصل جای گرفته‌اند به نام این فصل موسوم شده‌اند. مسعودی می‌نویسد: سالی که این نامگذاری انجام شده مقارن با فصل بهار بوده‌است.
این ماه در بین شیعیان به ماه شادی و سُرور معروف است. میلاد پیامبر اکرم(ص)، امام صادق(ع) و آغاز امامت حضرت مهدی(عج) در این ماه واقع شده‌اند.

میرزا جواد آقا ملکی تبریزی در کتاب المراقبات می‌نویسد:

«این ماه همان‌گونه که از اسم آن پیداست بهار ماه‌ها است، به‌جهت اینکه آثار رحمت خداوند در آن هویداست. در این ماه، ذخایر برکات خداوند و نورهای زیبایی او بر زمین فرود آمده است. زیرا میلاد رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلّم در این ماه است و می‌توان ادعا کرد از اول آفرینش زمین، رحمتی مانند آن بر زمین فرود نیامده است زیرا برتری این رحمت بر سایر رحمت‌های الهی مانند برتری رسول خدا بر سایر مخلوقات است.

 

[ایرما]

اعمال ماه رَبیعُ الاوّل
روز اول
روزه گرفتن
زیارت پیامبر(ص)
زیارت امیرالمؤمنین(ع)
روز نهم
اطعام کردن
پوشیدن جامه‌های نو
روز دوازدهم
خواندن دو رکعت نماز در رکعت اوّل بعد از حمد سه مرتبه قُل یا اَیهَا الْکافِرُونَ و در رکعت دوّم سه مرتبه توحید
روز هفدهم (میلاد پیامبر اکرم)
غسل کردن
روزه گرفتن که ثواب روزه یک سال را دارد.
زیارت پیامبر(ص)
زیارت امیرالمؤمنین(ع)
خواندن دو رکعت نماز، در هر رکعت بعد از سوره حمد، ده مرتبه اِنّا اَنْزَلْناهُ و ده مرتبه سوره توحید بخواند و بعد از اتمام نماز این دعا بخواند: اَللّهُمَّ اَنْتَ حَی لاتَمُوتُ وَ خَالِقٌ [فائق‌] لَا تُغْلَبُ [لا تخلق‌] وَ بَدِي‌ءٌ لَا تَنْفَدُ وَ قَرِيبٌ لَا تَبْعُد... يَا حَنَّانُ يَا مَنَّانُ يَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِكْرَامِ‌ إِنَّكَ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ. [۴]
خیرات کردن و صدقه دادن

 

[ایرما]

وقايع مهم ربیع الاول
ولادت رسول خدا(ص) (۱۷ ربیع‌الاول ۱ع)[۵]
ازدواج پیامبر(ص) با حضرت خدیجه(س) مادر حضرت زهرا(س) نخستین زنی که مسلمان شد (۱۰ ربیع‌الاول ۲۵ع)[۶]
لیلة المبیت و هجرت پیامبر(ص) (۱ ربیع‌الاول ۱ق)[۷]
ولادت امام جعفر صادق(ع) ششمین امام شیعیان اثنی‌عشری و پنجمین امام اسماعیلیه (۱۷ ربیع‌الاول ۸۳ق)[۸]
درگذشت سکینه دختر امام حسین(ع) در مدینه (۵ ربیع‌الاول ۱۱۷ق)[۹]
ورود فاطمه معصومه(س) به قم (۲۳ ربیع‌الاول ۲۰۱ق)[۱۰]
شهادت امام حسن عسکری اول ربیع الاول و آغاز امامت امام زمان(ع) طبق نقل علامه مجلسی در زاد المعاد از شیخ طوسی در مصباح [۱۱]
شهادت امام حسن عسکری(ع) یازدهمین امام شیعیان اثناعشری(۸ ربیع‌الاول ۲۶۰ق)[۱۲]
آغاز امامت امام مهدی(ع) (۹ ربیع‌الاول ۲۶۰ق)[۱۳]

 

[ایرما]

پانویس:
امامت امام مهدی(ع) (۹ ربیع‌الاول ۲۶۰ق)[۱۳]
پانویس
مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج‌۴، ص۳۲.
مسعودی، ج۲، ص۱۸۸
ملکی تبریزی، المراقبات، ۱۴۱۶ق، ص۴۳.
سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲، صص۶۱۲-۶۱۵
آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ص۴۳.
قمی، وقایع الایام، ۱۳۸۹ش، ص۳۱۶
مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۹، ص۶۰؛ یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الإسلامی، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۷۵۰.
مفید، الارشاد، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۱۸۰.
ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۶۹، ص۲۱۸؛ ابن خلکان، وفیات الاعیان، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۳۹۶؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۷۴م ج۲، ص۱۹۷؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۹۶۷م، ج۷، ص۱۰۷.
نیشابوری، تقویم شیعه، ۱۳۸۲ش، ۹۴.
مجلسی، زاد المعاد،۱۴۲۳ق، ص۲۵۲.
مفید، الإرشاد، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۳۳۱؛ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۰۳؛ عطاردی، مسند الإمام العسکری(ع)، دارالصفوه، بیروت، ج۱، ص۳۴.
مفید، الإرشاد، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۳۳۱؛عطاردی، مسند الإمام العسکری(ع)، دارالصفوه، بیروت، ج۱، ص۳۴.

منابع
مسعودی، علی بن الحسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق، داغر، اسعد، قم، دار الهجرة، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.
ملکی تبریزی، میزاجواد آغا، المراقبات، تحقیق سید عبدالکریم محمد موسوی، قم، مؤسسة‌ دار الاعتصام، ۱۴۱۶ق.
مصطفوی، التحقیق لکلمات القرآن الکریم.
مجلسی، محمدباقر، زاد المعاد، موسسه اعلمی، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۳ق