در ماه اوت، اخترشناسان آماتور ژاپنی شاهد درخشش پرنوری در سیاره مشتری بودند. این مشاهدات به دانشمندان کمک می‌کند تا پیدایش منظومه شمسی را مطالعه کنند.
کو آریماتسو، اخترشناس دانشگاه کیوتو ژاپن چند هفته پیش ایمیلی جالب دریافت کرد: یک اخترشناس آماتور در کشورش درخششی پرنور را در جو سیاره مشتری مشاهده کرده بود.
دکتر آریماتسو که مسئول اجرای یک برنامه‌ی رصدی برای مطالعه‌ی محدوده‌ی بیرونی منظومه شمسی با استفاده از تجهیزات نجومی آماتور است، به‌منظور کسب اطلاعات بیشتر با اخترشناس خوش‌شانس تماس گرفت. ۶ گزارش بیشتر از همان درخشش در ۲۸ اوت از سوی رصدگران ژاپنی ارائه شد. به‌گفته‌ی دکتر آریتماسو، این درخشش یکی از پرنورترین نمونه‌های ثبت‌شده در سیاره‌ی گازی غول‌پیکر بود.
درخشش‌هایی مانند نمونه‌ی اخیر به‌وسیله‌ی سیارک‌ها یا دنباله‌دارهایی ایجاد می‌شود که از لبه‌ی منظومه شمسی می‌آیند و با جو مشتری برخورد می‌کنند. به‌گفته‌ی دکتر آریماتسو، رصد مستقیم این اجرام حتی با تلسکوپ‌های پیشرفته عملا غیرممکن است. بااین‌حال گرانش مشتری آن‌ها را جذب می‌کند و درنهایت به سیاره می‌کوباند. بدین وسیله، راهی منحصربه‌فرد و ارزشمند برای مطالعه‌ی مستقیم آن اجرام فراهم می‌شود.
تشخیص و توصیف این درخشش‌ها، راهی حیاتی برای درک تاریخچه منظومه شمسی است. لی فلچر، دانشمند سیاره‌شناس در دانشگاه لستر انگلیس می‌گوید آن‌ها «نگاهی اجمالی از فرایندهای خشونت‌باری ارائه می‌دهند که در روزهای اولیه‌ی منظومه شمسی ما اتفاق می‌افتادند.» تماشای این درخشش‌ها مانند دیدن فرایند تکامل سیاره‌ای در عمل است.
امروزه برخوردهای قدرتمند به مشتری بسیار نادرتر است؛ اما همچنان اتفاق می‌افتد. در سال ۱۹۹۴، یک دنباله‌دار با نیروی زیاد به مشتری اصابت کرد و میدانی از بقایای مشاهده‌پذیر از خود به جا گذاشت. اخترشناسان در سال ۲۰۰۹ نیز شاهد برخورد عظیمی دیگر بودند.
درخشش گزارش‌شده در ماه اوت تاثیری مشابه با انفجار تونگوسکا در سال ۱۹۰۸ در سیبری داشت
بیشتر برخوردها با مشتری، پنجمین سیاره منظومه شمسی از سوی اخترشناسان آماتور رصد می‌شود. به‌گفته‌ی دکتر آریماتسو، هشت مورد از ۹ درخشش مشاهده‌شده از سال ۲۰۱۰، از سوی رصدگران آماتور گزارش شد. آن‌ها معمولا با استفاده از تکنیکی به‌نام تصویربرداری از روی خوش‌شانسی، از بخشی از آسمان با نرخ فریم بالا فیلم می‌گیرند.
دکتر فلچر می‌گوید این فریم‌ها حاوی «گنجینه‌ای از داده‌ها» هستند که اخترشناسان حرفه‌ای می‌توانند از آن‌ها اطلاعاتی درباره‌ی جو، هواشناسی و طوفان‌های مشتری استنباط کنند.
براساس تحلیل‌های اولیه‌ی دکتر آریماتسو، درخشش گزارش‌شده در ماه اوت تاثیری مشابه با انفجار تونگوسکا در سال ۱۹۰۸ در سیبری داشت. به‌باور کارشناسان، درجریان آن رویداد برخوردی، تقریبا ۲۰۷۰ کیلومتر مربع از جنگل‌های ناحیه‌ی تحت برخورد نابود شد. درخشش اخیر دومین رویداد برخوردی گزارش‌شده‌ی مشتری با این حجم از انرژی آزادشده در دهه‌ی گذشته است.
بااین‌حال، ضربه آن‌قدر قوی نبود که بتواند میدانی از بقایای مشاهده‌پذیر به‌جا بگذارد. دانشمندان با مطالعه‌ی این گونه ردپاها، تلاش می‌کنند تا نحوه‌ی واکنش شیمیایی و دمایی مشتری را بیاموزند. برخوردهای مشابه ممکن است زمانی برای ایجاد ترکیب سیاره‌هایی که اکنون در منظومه شمسی و شاید در دیگر منظومه‌ها دیده می‌شوند، اثرگذار بوده باشند.
اخترشناسان تمرکز خود را روی مشتری قرار می‌دهند؛ زیرا این سیاره اندازه‌ای بزرگ دارد، دیدنش آسان است و بیشتر احتمال دارد که با اجرام کیهانی برخورد کند. برخی از دانشمندان فکر می‌کنند که حلقه‌های زحل زمانی به‌وسیله‌ی چنین انفجارهایی شکل گرفتند و شواهد غیرقطعی نشان می‌دهد که اورانوس و نپتون نیز درمعرض برخوردهای فضایی قرار دارند. دکتر فلچر می‌گوید: «اگر اهل شرط‌بندی بودم، می‌گفتم تمام سیاره‌های غول‌پیکر ما با سیارک‌ها و دنباله‌دارها بمباران می‌شوند.»
«تمام سیاره‌های غول‌پیکر ما با سیارک‌ها و دنباله‌دارها بمباران می‌شوند»
اخترشناسان در انتظار درخشش بزرگ بعدی هستند؛ آن‌قدر بزرگ که بقایای کافی برای دیده‌شدن از روی زمین را ایجاد کند. وقتی این اتفاق رخ دهد، اخترشناسان سرتاسر جهان تلسکوپ‌های خود را به سمت مشتری خواهند چرخاند تا پیامدهای برخورد را مطالعه کنند. تلسکوپ‌های فضایی جیمز وب و هابل نیز احتمالا برای مطالعه‌ی مشتری به ابزارهای زمینی ملحق خواهند شد.
اما از آنجایی که درخشش‌ها در فضا به‌طور تصادفی ثبت می‌شوند، این اخترشناسان آماتور هستند که وزن واقعی را در پژوهش‌ها بر دوش می‌کشند. دکتر فلچر می‌گوید: «ما نمی‌توانیم ساعت‌ها و ساعت‌ها و شب به شب پشت تلسکوپ‌های بزرگ حرفه‌ای باشیم.» برای مطالعه‌ی رویدادهای برخوردی مشتری باید اخترشناسانی را داشته باشیم که از حیاط پشتی خانه‌هایشان ناظر آسمان هستند.
