معرفی تاریخچه ورزش بسکتبال ایران

[Aiden]

بسکتبال برخلاف بسیاری از ورزش های دیگر از ابتدای امر مورد توجه خانم ها نیز قرار گرفت و اولین تیم بانوان در سال ۱۸۹۱ در محل کار یا دانشکده مخترع آن تشکیل و در سال ۱۸۹۹ میلادی برای اولین بار کتاب قانون بسکتبال برای بانوان منتشر گردید.
بررسی و مطالعه قوانین و مقررات این بازی در گذشته و تغییرات آن بازگوکننده جالبی از جنبه های مختلف گسترش این ورزش می باشد. بدین معنی که بسکتبال در ابتدا خیلی آرام و آهسته اجرا می شد و به قدرت جسمانی کمتری نیاز داشت. زمین بازی در مراحل اولیه گسترش این ورزش به سه قسمت تقسیم می شد و بازیکنان هر ناحیه تنها می توانستند در منطقه مربوط به خود به فعالیت بپردازند. بعدها که بازی از سرعت بیشتری برخوردار شد زمین بازی نیز به دو قسمت تبدیل گردید. در آغاز پیدایش بسکتبال بازیکنان مجاز بودند تنها یکبار توپ را زمین بزنند. بعدها این تعداد به دو یا سه بار افزایش یافت. در حال حاضر این تعداد محدود نبوده و بازیکن مجاز است با توجه به موقعیت خود در زمین بازی پس از دراختیار گرفتن توپ هرچند بار که مایل باشد آن را به زمین بزند.

 

[Aiden]

نکات جالبی که در مجموعه سیزده گانه قوانین مقدماتی بسکتبال در آن زمان جای داشت عبارت بودند از :
۱) امکان ضربه زدن به توپ وجود داشت اما نه با مچ دست.
۲) هرگاه بازیکنی بهر دلیلی از بازی اخراج می شد بازیکن دیگری بجای وی به بازی وارد نمی شد.
۳) یک امتیاز به نفع تیم مقابل تیمی که مرتکب سه خطا شده بود ثبت می شد.
۴) وقتی توپی از زمین خارج می شد اولین فردی که آن را لمس می کرد صاحب آن شناخته شده و می توانست توپ را به داخل زمین پرتاب نموده و آن را به جریان بگذارد.

 

[Aiden]

بازی از دو نیمه ۱۵ دقیقه ای و یک استراحت ۵ دقیقه ای بین دو نیمه تشکیل می شد. تعداد بازیکنانی که یک تیم را تشکیل می دادند به اندازه زمین بستگی داشت و بین ۳ الی ۴۰ نفر متغیر بود. تعداد کمتر از حالت تکنیکی و علمی بیشتر و تعداد زیادتر از جنبه تفریحی بیشتری برخوردار بود. بهترین شکل یک تیم از نظر تعداد و ترکیب نفرات به این صورت بوده که دروازه بان دو گارد ، سه سانتر ، دو فوروارد و یک بازیکن در انتهای زمین. بنابراین در آغاز تعداد مطلوب برای یک تیم ۹ نفر بود. وظیفه دروازه بان و دو گارد جلوگیری از کسب امتیاز توسط بازیکنان تیم مقابل. فورواردها مسئول کسب امتیاز و سانترها نقش تغذیه کننده بازیکنانی را در جلو بهترین فرصت را دراختیار داشتند عهده دار بودند. بازیکنان در این زمان از لباس ژیمناستیک که عبارت بود از یک شلوار بلند و بلوز آستین کوتاه استفاده می کردند.

 

[Aiden]

فقدان قوانین و مقررات در دوره مقدماتی بسکتبال باعث پیدایش مسائل اجرایی بسیار و درنتیجه کاهش جذابیت این بازی شد. بطور مثال بازیکنان بلندقد در کنار سبد می ایستادند و با دریافت توپ از سایر بازیکنان آن را به ثمر می رساندند و از انجام حرکات جالب که در حال حاضر در بازی بسکتبال و بویژه در تاکتیک های حمله مشاهده می شود خبر و اثری نبود. مسئله دیگری که از تحرک بازی می کاست آن بود که بازیکن هرقدر مایل بود می توانست توپ را نزد خود نگاه دارد. بهمین نحو یک تیم می توانست به مدت دلخواه توپ را حفظ نماید.

 

[Aiden]

۱) ابتدا به هر پرتاب یک امتیاز و به پرتاب های دورتر از ۶ متر ، ۳ امتیاز تعلق می گرفت.
۲) تعداد خطاهایی که به اخراج بازیکن منتهی می شد از ۲ به ۵ نفر افزایش یافت.
۳) تعداد متغیر بازیکنان در سال ۱۸۹۷ روی ۵ نفر تثبیت شد.
۴) دریبل کننده تنها می توانست با یک دست دریبل کند و تا سال ۱۹۰۱ اجازه شوت نداشت.
۵) در سال ۱۹۰۸ استفاده از هر دو دست در دریبل مجاز شد.

 

[Aiden]

در سال ۱۹۳۰ تحول چشمگیری در این ورزش بوجود آمد و با تجدیدنظر در مقررات موجود و تکمیل آنها بسکتبال بسمت تکامل هرچه بیشتر گام برداشت. در این سال بود که هنک لوئی ستی دانشجوی دانشگاه استانفورد کالیفرنیا برای اولین بار شوت جفت را به نمایش گذاشت و باعث افزایش تحرک و درنتیجه محبوبیت این ورزش در بین جوانان گردید. این اختراع بهمراه قوانینی نظیر قانون ۳ ثانیه و ۱۰ ثانیه (۱۹۳۶) که به افزایش تحرک بازیکنان منجر گردید باعث شد که این مرحله بعنوان نقطه عطفی در توسعه و گسترش بسکتبال محسوب شود. زیرا علاوه بر افزایش قابل ملاحظه سرعت در بازی ، از نقطه نظرهای تکنیکی و تاکتیکی باعث پیدایش عوامل مختلف نسبت به دستیابی به هدف و پرتاب توپ در سبد شد.

 

[Aiden]

امروزه در بسیاری از کشورهای جهان بازی بسکتبال جای خود را در بین ورزش ها پیدا نموده و طرفداران زیادی دست و پا کرده است بطوریکه در اکثر مدارس و دانشگاهها و سایر موسسات آموزشی جوانان به اجرای آن مبادرت می ورزند
تا سال ۱۹۳۲ بسکتبال در جمع ورزش های المپیکی قرار نداشت. در المپیک ۱۹۳۶ برلین بود که برای اولین بار این رشته به لیست ورزش های متداول المپیک افزوده گشت و اولین دوره مسابقات آن با شرکت ۲۱ تیم برگزار گردید.
این بازی در سالهای ۱۳۱۴ . ۱۳۱۵ شمسی برای اولین بار توسط آقای فریدون شریف زاده که در آن زمان تحصیلات عالیه خود را در کشور ترکیه به پایان رسانیده بود ارائه شد. نامبرده در کالج البرز این ورزش را متداول نمود و سپس سایر مربیان ورزش در کشور به ترویج آن مبادرت ورزیدند. آهنگ گسترش بسکتبال در ایران نیز مانند سایر کشورهای جهان بسیار سریع بود بطوریکه بیش از ۱۰ سال از آن تاریخ نگذشته بود که تیم بسکتبال کشور ما در بازی های المپیک ۱۹۴۸ لندن شرکت نمود.