آموزش انواع بازی برای کودکان (از بدو تولد تا ۱۲ ماهگی)

[A.i.h]

۳. بازی‌های حرکتی

• نوزاد را هر روز به مدت چند دقیقه بر روی شکم قرار دهید. (تامی تایم)
• روی زمین دراز بکشید و نوزاد را روی خود قرار دهید، به نحوی که شکم او بر روی سـ*ـینه شما قرار گیرد و صورتتان مقابل هم باشد. با او آرام حرف بزنید یا برایش شکلک در بیاورید.
• دستان نوزاد را بگیرید و با ریتم آهنگ یا آوازی که می‌خوانید، دست بزنید.
• نوزاد را در آغـ*ـوش بگیرید و او را به آرامی تاب دهید یا کمی برقصید.
• مدل خوابیدن نوزاد را مرتبا تغییر دهید تا چرخش سر او بهبود یابد و عضلات گ*ردنش تقویت شوند.

۴. بازی‌های حسی

• یک آویز تخت رنگارنگ بالای گهواره یا تخت نوزاد نصب کنید تا بینایی او را تحـریـ*ک کند.
•کودک را به آرامی ل*مس کنید و قلقلک بدهید تا بخندد.
•در موقعیت‌های مختلف (نشسته، خوابیده، ایستاده) بازی کنید.
•تا حد ممکن با نوزاد تماس پو*ست به پو*ست قرار کنید.
• بر روی نوزاد لبخند بزنید، دست ها، پا‌ها و پیشانی او را ل*مس کنید. ببینید که چگونه به شما واکنش نشان می‌دهد.
• آواز خواندن با نوزاد موجب افزایش مهارت گوش دادن او می‌شود.
• هنگام تعویض پوشک نوزاد، قسمت‌های مختلف ب*دن او را ل*مس کنید و بگویید "بوق". بدین ترتیب نوزاد حرکت دست شما را دنبال می‌کند و انتظار ل*مس شدن دارد.
• یک آینه بر روی دیوار نصب کنید. روی آینه ضربه بزنید و نام کودک را بگویید. با گذشت زمان نوزاد می‌فهمد که کودک درون آینه خود اوست.
• آلبوم عکس خانوادگی یا مجله‌ای با تصاویر افراد مختلف را به کودک نشان دهید و به صورت‌های خندان اشاره کنید.

 

[A.i.h]

. بازی‌های ارتباطی

• بالا و پایین بردن صدا هنگام صحبت کردن و آواز خواندن موجب جلب توجه نوزاد می‌شود.
• هنگام لباس پوشاندن، غذا دادن و حمام کردن نوزاد با او حرف بزنید و گزارش دهید. اینکه کجا هستید و چه می‌کنید.
• به دفعات مکرر با نوزاد چهره به چهره شوید.
• در حالی که برای نوزاد آواز می‌خوانید، جغجغه او را تکان دهید و بالا و پایین ببرید.
•¶یک عروسک یا حیوان پولیشی را روبروی نوزاد بگیرید و به قسمت‌های مختلف ب*دن او اشاره کنید و نام ببرید.

۶. بازی‌های تقویت بویایی و چشایی

• مواد غذایی بودار و معطر (مانند گل‌ها، ادویه‌ها، کوکی‌ها) را در ظروف مناسب (مانند نمکدان‌های پلاستیکی) بریزید و زیر بینی نوزاد بگیرید تا آن‌ها را بو کند. ببینید به هر بویی چه واکنشی نشان می‌دهد و کدام بو‌ها را دوست دارد.

 

[A.i.h]

تماشای رشد و بالیدن نوزاد بسیار شگفت انگیز است. پس از سه ماهگی نوزاد به چهره شما لبخند می‌زد و صدا‌هایی از خود در می‌آورد. او همچنین می‌تواند ب*دن خود را بهتر از قبل حرکت دهد. بنابراین، فرصت‌های بیشتری برای بازی با او خواهید داشت.

از سه تا چهار ماهگی

سه ماهگی نقطه عطفی در زندگی نوزاد است. نوزاد تمایل زیادی به تقلید تلفن صحبت کردن شما دارد. صدا‌هایی از خود در می‌آورد و حالات چهره اش را تغییر می‌دهد. این اشتیاق او را به یک فعالیت سرگرم کننده تبدیل کنید.

۱. تلفن بازی

نوزاد شما صدای زیادی از خود در می‌آورد و این بهترین زمان برای تلفن بازی است.
• یک گوشی تلفن اسباب بازی به دست نوزاد بدهید و یکی دیگر را خودتان به دست بگیرید. نشان دهید که دارید با او صحبت می‌کنید.
• به آرامی صحبت کنید و پس از جملات کوتاه خود مکث کنید تا کودک پاسخ دهد.
• این بازی ساده به یک سرگرمی فوق العاده برای شما و نوزادتان تبدیل می‌شود.

۲. دنگ دنگ

آهنگ زدن با طبل و دیگر ظروف آشپزخانه مهارت‌های شنیداری نوزاد را بهبود می‌بخشد و درک او را از آهنگ و ریتم افزایش می‌دهد.
• سه کاسه پلاستیکی را برعکس روی زمین قرار دهید.
• یک جفت قاشق چوبی یا چوب غذا (chopsticks) در دست خودتان و نوزاد کوچکتان قرار دهید و شروع به نواختن کنید.
• مراقب باشید که نوزاد با چوب‌های غذا به خودش آسیب نرساند.

 

[A.i.h]

۳. بازی با حباب

حباب‌ها برای نوزاد جالب و شگفت انگیز هستند. یکی از سرگرم کننده‌ترین فعالیت‌هایی که در این سن می‌توانید داشته باشید، بازی با حباب است. بازی با حباب برای نوزاد نه تنها سرگرم کننده است، بلکه موجب افزایش هماهنگی دست و چشم و مهارت‌های شناختی او می‌شود.
• نوزاد را در صندلی مناسب (یا در آغـ*ـوش کسی) بنشانید.
• حباب‌ها را به سمت نوزاد فوت کنید. اما مراقب باشید، آن‌ها وارد چشم یا د*ه*ان او نشوند.
• اجازه دهید نوزاد حباب‌ها را ل*مس کند.
• به تدریج او متوجه خواهد شد که تماس دستانش با حباب‌ها موجب ترکیدن آن‌ها می‌شود.
• نوزاد از انجام این بازی لـ*ـذت فراوانی می‌برد.

۴. بازی با توپ

بازی با توپ فعالیتی جذاب و سرگرم کننده برای کودکان است. نوزاد در این سن از غلتیدن توپ متعجب می‌شود! انجام این بازی موجب بهبود مهارت‌های حسی-حرکتی و درک رابـ ـطه علت و معلولی می‌شود.
• توپ‌هایی با جنس و رنگ‌های متفاوت انتخاب کنید.
• غلتاندن، پرتاب کردن و ضربه زدن به توپ را به نوزادتان نشان دهید.
• نوزاد در ابتدا دوست دارد این شی جدید را بررسی کند.
• نوزاد را روی شکم بگذارید و به او اجازه دهید توپ را بگیرد و به آن چ*ن*گ بزند.

 

[A.i.h]

۵. بازی دسته جمعی

نوزاد شما در حال اجتماعی شدن است. دیدن افراد آشنا برای مدت طولانی او را خسته می‌کند. با برپایی یک بازی دسته جمعی او را به هیجان بیاورید. بازی دسته جمعی موجب تقویت مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی در نوزادان می‌شود.
• دوستان خود را همراه با نوزادانشان به منزلتان یا پارک (یا هر محیط مناسب دیگری) دعوت کنید.
• کودکان را به همراه اسباب بازی‌هایشان روی زمین بگذارید. به زودی خواهید دید که •نوزاد کوچک شما دوستی پیدا می‌کند و با او سرگرم بازی می‌شود.
• همچنین می‌توانید با آن‌ها دالی موشه بازی کنید.

۶. بازی با آینه

نوزاد در این سن به شما لبخند می‌زند، به سمت صدای آشنا بر می‌گردد و از ندیدن شما در اطرافش گریه می‌کند. او تصویر خودش را در آینه نمی‌شناسد، اما از دیدن واکنش‌های خودش در آینه لـ*ـذت می‌برد. این فعالیت موجب بهبود مهارت‌های اجتماعی می‌شود.
• یک آینه نشکن نزدیک محل تعویض پوشک یا گهواره نوزاد قرار دهید.
• تعدادی اسباب بازی را به گونه‌ای بچینید یا آویزان کنید که نوزاد بتواند تصاویر آن‌ها را در آینه ببیند.
• نوزاد از دیدن این تصاویر لـ*ـذت زیادی می‌برد.

 

[A.i.h]

از چهار تا پنج ماهگی

در این زمان نوزاد شما به سطح بالاتری از ارتباط دست یافته است. شما می‌توانید بازی‌های تعاملی بیشتری را با نوزادتان انجام دهید. او در این سن به سرعت واکنش نشان خواهد داد.

۱. لگد زدن در آب

نوزاد شما عاشق این بازی می‌شود.
• وان نوزاد را به ارتفاع ۷ تا ۱۰ سانتی متر از آب پر کنید.
• نوزاد را در موقعیت نشسته روی آب نگه دارید، تماس پا‌های نوزاد با آب و ضربه زدن به آن را مشاهده کنید.
• هرچه نوزاد بیشتر در آب پا بزند، آب بیشتری پخش می‌شود و لـ*ـذت بیشتری می‌برد.

۲. تمرین خزیدن

این بازی تمرین خوبی برای بهبود مهارت‌های حرکتی و تعادلی نوزاد است.
• در حدود چهار ماهگی نوزاد توانایی غلتیدن را پیدا می‌کند.
• هنگامی که نوزاد تلاش می‌کند تا روی زمین بخزد، او را روی شکم قرار دهید، به طوریکه کف دست هایش روی زمین باشد.
• شما نیز روی زمین کنار او دراز بکشید و به سمت جلو بخزید.
• بدین ترتیب نوزاد ترغیب می‌شود تا خود را به سمت جلو بکشد.

 

[A.i.h]

۳. بازی در حمام

بازی در حمام، برای نوزادان در این سن بسیار سرگرم کننده است.
• نوزاد را در وان بگذارید و یک اسباب بازی حمام (مانند جوجه اردک پلاستیکی) یا یک اسفنج رنگارنگ را در آب فرو برید و بیرون بیاورید. سپس آن را بفشارید تا آب داخل آن خالی شود.
• این کار را چندین بار تکرار کنید تا توجه نوزاد جلب شود و خروج آب از داخل اسباب بازی را مشاهده کند.
• هنگامی که نوزاد تمایل خود را نشان داد، اسباب بازی را به دست او بدهید تا خودش بازی کند.
• مراقب باشید تا آن را به د*ه*ان نگذارد و آب را داخل د*ه*ان خود خالی نکند.
• هنگامی که توانست آب داخل آن را خالی کند با هیجان او را تشویق کنید.
• انجام این بازی موجب تقویت ادراک بصری، درک ارتباط میان شیء و آب و تقویت مهارت‌های ارتباطی می‌شود.

۴. جعبه نورانی

یک چراغ قوه کوچک را روشن کنید آن را داخل یک جعبه یا ظرف پلاستیکی نیمه شفاف (ترجیحا رنگی) قرار دهید و در آن را ببندید.
• ضخامت ظرف به حدی باشد که تنها اندکی از شدت نور مستقیم چراغ قوه بکاهد
چراغ‌های خانه را خاموش کنید و جعبه نورانی را کنار نوزاد قرار دهید.
• به دلیل تاریکی محیط، او بر روی جعبه درخشان تمرکز می‌کند.
• جعبه‌هایی با رنگ‌های مختلف در کنار او قرار دهید و اجازه دهید که آن‌ها را در دست بگیرد و بررسی کند.
• هر جعبه ای که برداشت، رنگ آن را برایش بگویید، بدین ترتیب او جعبه را با یک کلمه مرتبط می‌کند.
• انجام این بازی موجب تقویت ارتباط میان رنگ‌ها و اشیا و بهبود دید شبانه می‌شود.

 

[A.i.h]

۵. ضربه زدن به اسباب بازی

یک اسباب بازی نرم یا پولیشی را به انتهای یک نخ ببندید و آن را از یک صندلی (یا هر وسیله پایه دار م*حکم) آویزان کنید.
• نوزاد را روی زمین بر یک تشک راحت به پشت قرار دهید.
• ارتفاع اسباب بازی به گونه‌ای باشد که نوزاد بتواند با پاهایش اسباب بازی را ل*مس کند.
• به آرامی اسباب بازی را به پا‌های نوزاد بزنید تا تحـریـ*ک شود به آن لگد بزند.
• هر بار که نوزاد به اسباب بازی لگد زد او را تشویق کنید.
• همین بازی را با دست‌های نوزاد نیز می‌توانید انجام دهید.
• این بازی علاوه بر سرگرم کننده بودن، موجب تقویت مهارت‌های حرکتی و حس لامسه نوزاد می‌شود.

۶. بو کردن مواد معطر

این بازی یکی از فعالیت‌های تحـریـ*ک کننده حواس نوزاد است.
• تعدادی میوه و سبزی تمیز و شسته شده را در قطعات کوچک خرد کنید.
• هر تکه از آن‌ها را در فاصله ۱۰ سانتی متری بینی نوزاد بگیرید تا آن را بو بکشد.
• به او زمان دهید تا میوه را کاملا مشاهده کند و بوی آن را حس کند.‌
• می‌توانید از میوه‌ها و سبزیجاتی استفاده کنید که رایحه ملایم و مطلوبی دارند مانند انبه، موز و هویج.
• میوه‌ها و سبزیجاتی که بوی تند و تیزی دارند، مانند پیاز و مرکبات را استفاده نکنید.
• اگر نوزاد تمایل به گرفتن آن‌ها دارد، اجازه دهید تکه‌های میوه را در دست بگیرد، اما مراقب باشید که به د*ه*ان نبرد.
• این فعالیت موجب تقویت حس بویایی نوزاد می‌شود.

 

[A.i.h]

پنج تا شش ماهگی

نوزاد شما اکنون مفهوم پایداری اشیا (بدین معنی که ندیدن چیزی دلیل بر نبودن آن نیست) را درک کرده است. او از بازی‌های قایم موشک لـ*ـذت زیادی می‌برد.

۱. قایم کردن اسباب بازی

در طول این بازی تمام مدت در کنار نوزاد باشید. می‌توانید از جعبه‌های پارچه‌ای یا کاغذی در این فعالیت استفاده کنید تا مطمئن شوید به کودک آسیبی نمی‌رسد.
• جغجغه نوزاد یا یکی از اسباب بازی‌های مورد علاقه او را در یک جعبه کوچک قرار دهید.
• حالا جعبه را در یک جعبه‌ی بزرگتر و دوباره در یک جعبه‌ی بزرگ دیگر بگذارید، لایه‌های مختلفی ایجاد کنید.
• از نوزاد بپرسید "اسباب بازیت کجاست؟ " و به جعبه اشاره کنید.
• مشاهده می‌کنید که نوزاد یک جعبه را پس از دیگری باز می‌کند.
• هر بار که یک جعبه را باز کرد، از او بپرسید "اسباب بازیت آنجاست؟ "
• نوزاد با شور و شوق فراوان مشغول کشف اسباب بازی‌اش می‌شود.

۲. فرود هواپیما

یکی از دوست داشتنی‌ترین بازی‌های مادر و کودک فرود هواپیماست.
• اگر دادن غذای کمکی به نوزاد را آغاز کرده باشید، خواهید دید که او در هنگام تغذیه، مسیر قاشق را دنبال می‌کند.
• این بازی را می‌توانید همواره در هنگام خوردن غذا انجام دهید.
• یک قاشق غذا را به آرامی مانند یک هواپیما در د*ه*ان کودک فرود آورید.
• هنگامی که به او غذا می‌دهید، بگویید: "هواپیما آمد، هواپیما آمد! "

 

[A.i.h]

۳. شعر خوانی

بازی کردن با نوزاد در آستانه شش ماهگی بسیار لـ*ـذت بخش است. خواندن شعر‌ها و آواز‌های کودکانه، نوزاد شما را به رقـ*ـص می‌آورد.‌
• روی زمین دراز بکشید. به طوری که سرتان مقابل کودک قرار بگیرد.
• شروع به خواندن یک شعر کودکانه کنید و دست‌هایتان را صورت ریتمیک حرکت دهید.
• به آرامی دست‌های نوزاد را بگیرید و با ریتم تکان دهید و قافیه‌ها را به شکل بامزه‌ای تکرار کنید.
• مشاهده می‌کنید که نوزاد با شادمانی می‌خندد و دست هایش را تکان می‌دهد.
• این فعالیت موجب هماهنگی حرکات با صدا و توسعه مهارت‌های اجتماعی نوزاد می‌شود.

۴. بازی با بلوک‌های رنگی

توانایی درک اشیاء در حدود شش ماهگی افزایش پیدا می‌کند و بازی با بلوک‌های رنگارنگ راه خوبی برای تقویت آن است.
• کودک را روی زمین بنشانید و مقابل او چند بلوک رنگی را روی هم قرار دهید.
• او را تشویق کنید که بلوک‌ها را بردارد و روی هم بگذارد.
• ممکن است نوزاد نتواند آن‌ها را روی هم بچیند و بیشتر تمایل به خ*را*ب کردن برجی داشته باشد که شما ساخته اید.
• نگاه کردن به بلوک‌های رنگارنگ و جذاب و در دست گرفتن آنها، خود موجب هماهنگی عضلات دست، افزایش توانایی درک اشیا و تقویت هماهنگی دست و چشم می‌شود.