روز قدس
یکی از مهمترین حمایتهای شیعیان از فلسطین، ایجاد روز قدس توسط امام خمینی است. امام خمینی رهبر جمهوری اسلامی ایران، در حمایت از مردم فلسطین، آخرین جمعه از رمضان را روز قدس نام نهاد. همه ساله در بسیاری از کشورهای جهان همچون عراق، ایران، هند و مالزی به حمایت از مردم فلسطین، در روز قدس تظاهرات گستردهای برگزار میگردد.
سال نکبت
سال ۱۹۴۸م به خاطر تشکیل اسرائیل، سال نَکْبَت نامگذاری شده است.[۴۷] همچنین سال ۱۹۶۷م به خاطر شکست کشورهای عربی از اسرائیل، به سال نَکْسَه معروف است. این جنگ ۶ رو طول کشید که پس از شکست کشورهای عربی، کرانه باختری، غزه و برخی از مناطق کشورهای همسایه فلسطین توسط اسرائیل ا**ش**غ**ا**ل شد.
انتفاضهها
طی سالهای ا**ش**غ**ا**ل فلسطین، این سرزمین شاهد قیامهای متعدد مردم فلسطین بوده است. این قیامها به انتفاضه نامگذاری شده است. اولین قیام مردم فلسطین، در سال ۱۹۷۶م با نام انتفاضه روز زمین اتفاق افتاد. انتفاضه دیگر در سال ۱۹۸۷م اتفاق افتاد که به انتفاضه اول یا انتفاضه شعب فلسطینی معروف است. این انتفاضه در کرانه باختری و غزه رخ داد. انتفاضه دیگر، انتفاضه الاقصی است. این انتفاضه به خاطر ورود آریل شارون نخست وزیر وقت اسرائیل به مسجد الاقصی در سال ۲۰۰۰م آغاز شد. از مهمترین شعارهای انتفاضه الاقصی، ایجاد یک دولت فلسطینی و خروج ا**ش**غ**ا**لگران از کرانه باختری بود.
انتفاضهها
طی سالهای اشغال فلسطین، این سرزمین شاهد قیامهای متعدد مردم فلسطین بوده است. این قیامها به انتفاضه نامگذاری شده است. اولین قیام مردم فلسطین، در سال ۱۹۷۶م با نام انتفاضه روز زمین اتفاق افتاد. انتفاضه دیگر در سال ۱۹۸۷م اتفاق افتاد که به انتفاضه اول یا انتفاضه شعب فلسطینی معروف است. این انتفاضه در کرانه باختری و غزه رخ داد. انتفاضه دیگر، انتفاضه الاقصی است. این انتفاضه به خاطر ورود آریل شارون نخست وزیر وقت اسرائیل به مسجد الاقصی در سال ۲۰۰۰م آغاز شد. از مهمترین شعارهای انتفاضه الاقصی، ایجاد یک دولت فلسطینی و خروج اشغالگران از کرانه باختری بود.[۴۹]
در انتفاضه ۱۹۸۷م که ۶ سال به طول انجامید، ۱۵۴۰ نفر کشته و ۱۳۰ هزار نفر زخمی شدند. در انتفاضه سال ۲۰۰۰م نیز، ۲۸۰۰ نفر کشته شدند.
قتلعام
اسرائیل چندین مرتبه مرتکب قتلعام فلسطینیها شده است. در سال ۱۹۴۸م، ۳۴ قتلعام توسط اسرائیل اتفاق افتاد که معروفترین آنها، قتلعام «دیر یاسین» است. در این قتلعام ، ۲۵۴ نفر به شکل فجیعی کشته شدند. از دیگر جنایات اسرائیل، قتلعام «خان یونس» در سال ۱۹۵۶م است. در این جنایت، ۲۵۰ فلسطینی کشته شدند. یکی از بزرگترین جنایات تاریخ، کشتار صبرا و شتیلا است. این حادثه در سال ۱۹۸۲م اتفاق افتاد که در آن ۳۲۹۷ زن و کودک فلسطینی کشته شدند.
درگیری اسرئیل با حماس و جنبش جهاد اسلامی در ۲۰۲۱م
در سال ۲۰۲۱ م بین گروهای مقاومت و اسرائیل درگیری رخ داد که ۱۱ روز به طول انجامید. در این درگیری حماس و جنبش جهاد اسلامی با استفاده از راکت و موشک شهرهای مختلف فلسطین که توسط اسرائیل اشغال شده بود از جمله تلآویو را هدف قرار دادند.[۵۲] این درگیری در واکنش به سرکوب تظاهرات فلسطینیهایی که به حکم دادگاه اسرائیل مبنی بر خروج تعدادی از آنان از منطقه شیخ جَرّاح و تحویل منازلشان به صهیونیستها اعتراض داشتند به وقوع پیوست.
هرچند حملات اسرائیل به غزه خسارات زیادی وارد کرد و تعدادی از نیروهای مقاومت و غیرنظامیان کشته و زخمی شدند، اما اسرائیل تعداد موشکهای شلیک شده از غزه به شهرهای تحت اشغال خود را بیسابقه دانست. همچنین گروههای مقاومت از جمله حماس، حزبالله لبنان، جنبش جهاد اسلامی فلسطین، انصارالله یمن و گروههای مقاومت عراق از پیروزی حماس یاد کردند و آن را تبریک گفتند. فلسطینیها نیز پس از آتشبس، پیروزی خود را جشن گرفتند. مقاومت گروههای فلسطینی در برابر اسرائیل در این جنگ مورد تحسین آیتالله خامنهای رهبر جمهوری اسلامی قرار گرفت او در پیامی پیروزی گروههای مقاومت فلسطین بر اسرائیل را به فلسطینیها تبریک گفت.
ساکنان فلسطین
طبق منابع تاریخی، ساکنان فلسطین به دو دسته عرب و یهود تقسیم میشوند. عربها نیز به عرب مسلمان، مسیحی و سایر گروهها تقسیم شدهاند.
عربها
بر حسب آمار، تعداد عربهای ساکن فلسطین در سال ۱۹۴۸م حدود یک میلیون و ششصد هزار نفر بود که ۸۸.۵٪ مسلمان، ۱۰.۴٪ مسیحی و ۱.۱٪ سایر گروهها بودند.پس از جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۹م، عربهای فلسطینی به چهار دسته تقسیم شدند:
کسانی که در برابر اشغال ۱۹۴۸م مقاومت کردند. این گروه به ساکنان خط سبز نامگذاری شدند.
ساکنان کرانه باختری رود اردن و غزه.
پناهندگان به خط سبز، کرانه باختری، غزه، اردن، سوریه و لبنان که این مناطق را برای سکونت برگزیدند.
مهاجران فلسطینی که به دیگر کشورهای عربی و غیرعربی مهاجرت کردند.
در سال ۱۹۴۸م حدود نیمی از عربهای فلسطین از مناطقی که بعدها اسرائیل نامیده شد اخراج شدند و به اجبار به کرانه باختری، غزه، اردن، سوریه، لبنان، مصر و عراق مهاجرت داده شدند.طبق آمار در آن سال، عربهای باقیمانده در سرزمین فلسطین ۱۴٪ از جمعیت کل فلسطین را تشکیل دادند. طبق آمار سال ۲۰۰۲م، جمعیت کل فلسطینیان ۸ میلیون نفر بود که، ۵۲٪ از آنان را پناهندگان به دیگر کشورها تشکیل میدادند.
عربها
بر حسب آمار، تعداد عربهای ساکن فلسطین در سال ۱۹۴۸م حدود یک میلیون و ششصد هزار نفر بود که ۸۸.۵٪ مسلمان، ۱۰.۴٪ مسیحی و ۱.۱٪ سایر گروهها بودند. پس از جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۹م، عربهای فلسطینی به چهار دسته تقسیم شدند:
کسانی که در برابر اشغال ۱۹۴۸م مقاومت کردند. این گروه به ساکنان خط سبز نامگذاری شدند.
ساکنان کرانه باختری رود اردن و غزه.
پناهندگان به خط سبز، کرانه باختری، غزه، اردن، سوریه و لبنان که این مناطق را برای سکونت برگزیدند.
مهاجران فلسطینی که به دیگر کشورهای عربی و غیرعربی مهاجرت کردند.
در سال ۱۹۴۸م حدود نیمی از عربهای فلسطین از مناطقی که بعدها اسرائیل نامیده شد اخراج شدند و به اجبار به کرانه باختری، غزه، اردن، سوریه، لبنان، مصر و عراق مهاجرت داده شدند.طبق آمار در آن سال، عربهای باقیمانده در سرزمین فلسطین ۱۴٪ از جمعیت کل فلسطین را تشکیل دادند.[۶۰] طبق آمار سال ۲۰۰۲م، جمعیت کل فلسطینیان ۸ میلیون نفر بود که، ۵۲٪ از آنان را پناهندگان به دیگر کشورها تشکیل میدادند.
یهودیان
در سال ۱۹۱۴م از مجموع ساکنان فلسطین، حدود ۸٪ را یهودیان به خود اختصاص داده بودند؛ امّا این نسبت در سال ۱۹۴۳م به ۳۰٪ افزایش یافت. در سال ۱۹۴۸م و پس از اشغال فلسطین توسط اسرائیل، بیشتر جمعیت این سرزمین در اختیار یهودیان قرار گرفت.
احزاب سیاسی
فلسطین نیز مانند بسیاری از کشورها، دارای احزاب سیاسی مختلف است. برخی از معروفترین این احزاب عبارت است از اخوان المسلمین، حماس، جنبش جهاد اسلامی و جنبش آزادیبخش میهنی فلسطین (فتح).
اخوان المسلمین
نوشتار اصلی: اخوان المسلمین
اخوان المسلمین فلسطین در سال ۱۹۴۸م با مشارکت اخوان المسلیمن مصر و اردن شکل گرفت. با اشغال کرانه باختری رود اردن و غزه در سال ۱۹۶۷م توسط اسرائیل، ارتباط اخوان المسلمین مصر و اردن با فلسطین قطع شد. همین امر، موجب پیشرفت و توسعه اخوان المسلمین فلسطین شد.
حماس
نوشتار اصلی: جنبش مقاومت فلسطین
جنبش مقاومت فلسطین (حماس)، برجستهترین جنبش مقاوت اسلامی فلسطین است. این جنبش، ادامه جنبش اخوان المسلمین است. جنبش حماس اولویت فعالیت خود را بر تربیت افراد، خانواده و جامعه قرار داده است تا زمینه را برای تشکیل دولت اسلامی در فلسطین فراهم سازد. حماس در آغاز شکلگیری ایدهای برای مقابله با اشغال فلسطین نداشت؛ امّا بعدها وارد مبارزه مسلحانه شد.
جنبش جهاد اسلامی
نوشتار اصلی: جنبش جهاد اسلامی
جنبش جهاد اسلامی یکی از مهمترین احزاب فلسطین است. این جنبش، منازعه فلسطین-اسرائیل را به عنوان ایدئولوژی خود قرار داده است. این جنبش حرکت خود را در سال ۱۹۸۰م آغاز کرد. جنبش جهاد اسلامی با دیگر جریانهای سنتی اسلامی از جمله جنبش اخوان المسلمین اختلاف دارد.
جنبش آزادیبخش میهنی فلسطین (فتح)
نوشتار اصلی: جنبش فتح
جنبش آزادیبخش میهنی فلسطین، قدیمیترین حزب سیاسی فلسطین است. این جنبش در سال ۱۹۶۵ توسط یاسر عرفات تأسیس شد.[نیازمند منبع] بیشتر مقامات دولت فلسطین عضو این حزب هستند.
فلسطین سرزمین معراج
نوشتار اصلی: معراج
مسجد الاقصی محل عروج حضرت محمد(ص) به آسمان است. در زمان حکومت عبدالملک بن مروان، بر صخرهای که پیامبر اسلام از آنجا به آسمان عروج کرد، مسجدی با نام مسجد الصخره یا قبة الصخره ساخته شد.
شیعه در فلسطین
پیشینه حضور شیعه در فلسطین به صدر اسلام و حضور ابوذر غفاری در شام برمیگردد. مقدسی در کتاب احسن التقاسیم و ناصر خسرو در کتاب «سفر به آرامگاه ابوهریره»، نقل کردهاند، در زمانی بیشتر جمعیت فلسطین را شیعیان تشکیل میدادند.
مذهب شیعه در قرن چهارم و در عصر حکومت فاطمیان در فلسطین رونق یافت. «الحاکم بامرالله» ششمین حاکم فاطمیان،دار العلم فاطمی را در بیت المقدس تاسیس کرد. این مکان تاثیر قابل توجهی در گسترش تشیع در فلسطین داشت و تا زمان اشغال فلسطین توسط صلیبیها، به فعالیت خود ادامه داد. با وجود جنگهای صلیبی و پس از آن، تسلط صلاح الدین ایوبی سنی مذهب بر مناطق فلسطین و شام، شیعه در فلسطین باقیماند. در عصر عثمانی شیعیان فلسطین دوباره مطرح شدند.
تاثیر و نفوذ شیعیان بر فلسطین در قرن ۲۱م و در دوران معاصر، به سبب ارتباط گروههای فلسطینی با حزبالله لبنان بیشتر شده است. پیروزیهای حزبالله لبنان بر اسرائیل، نقش مهمی در گسترش شیعه در فلسطین داشته است. مرکز آمار
انجمن دین و زندگی اجتماعی «مؤسسه PEW»، وجود شیعیان در فلسطین را تأیید کرده است.
اذیت و آزار شیعیان
در طول تاریخ، شیعیان فلسطین تحت آزار فراوانی قرار داشتهاند. اولین سرکوب شیعیان فلسطین توسط صلاح الدین ایوبی رخداد. پس از رونق گرفتن شیعه در عصر عثمانی، احمد پاشا حدود ده سال با شیعیان مبارزه کرد و کتابهای آنها را سوزاند. در سال ۲۰۱۰م، سرویس امنیتی حماس دهها تن از مستبصران شیعه را بازداشت کرد. از طرف دیگر، گروه «ابن بار الخیریة الاسلامیة» در غزه وجود دارد که عمده فعالیتش، مبارزه با گسترش تشیع است. همچنین جنبشی با نام «جهاد سلفی» در غزه تاسیس شده است که هدف اصلی آن مبارزه با شیعه است.
احزاب و گروههای شیعه
جنبش جهاد اسلامی به عنوان پرچمدار شیعه در فلسطین شناخته میشود. بنیانگذار این جنبش، فتحی شقاقی بود. فتحی شقاقی از شیعه تاثیر میپذیرفت، از این رو جنبش جهاد اسلامی را نماد شیعه در فلسطین میدانند.گروهی در فلسطین با نام «جنبش صابرین» شکل گرفته است. این گروه از جنبش جهاد اسلامی منشعب شده و به شیعه نزدیک است.جنبش صابرین در سال ۲۰۱۴م حرکت خود را با رهبری هشام سالم آغاز کرده است.از دیگر گروههای شیعی فلسطینی میتوان به «مجلس شیعه اعلی فلسطین» اشاره کرد. این گروه در سال ۲۰۰۶م توسط محمد عبدالفتاح غوانمه تاسیس شده است. یکی از مهمترین
انجمنهای شیعه فلسطین، «
انجمن شقاقی» است. این
انجمن یک
انجمن خیریه و غیر سیاسی است که سعی میکند تا دیدگاه برابری نسبت به همه مذاهب اسلامی داشته باشد.
برخی دیگر از نهادهای شیعه فلسطین عبارتند از:
انجمن جوانان اسلامی، درمانگاه احسان خیری، مدرسه نقاء، جمعیت غدیر، جمعیت آل البیت. همچنین هفتهنامه «الاستقلال» و شبکه رادیویی «إذاعة صوت القدس» در اختیار شیعیان فلسطین است.