ایرما
مدیر تالار دین و مذهب
پرسنل مدیریت
مقامدار آزمایشی
مدیر
ناظر
- نام هنری
- مسیحا
- آزمایشی
- ناظر+رمانیکیخوان
- مدیر
- تالار دین و مذهب
- شناسه کاربر
- 5244
- تاریخ ثبتنام
- 2023-05-28
- آخرین بازدید
- موضوعات
- 124
- نوشتهها
- 246
- پسندها
- 475
- امتیازها
- 318
- محل سکونت
- سرزمین هیچکسان
فُروع دین احکام عملی اسلام که یک مسلمان وظیفه دارد به آنها عمل کند. فروع دین در برابر اصول دین قرار دارد که مراد از آن اعتقادات بنیادین دین است و باور به آنها شرط مسلمانی است. فروع دین اسلام از نظر مذهب شیعه امامیه عبارتاند از: نماز، روزه، خمس، زکات، حج، جهاد، امر به معروف، نهی از منکر، تَوَلّی و تَبَرّی.
فروع دین به وسیله دانش فقه از چهار منبع قرآن، روایات پیامبر اسلام(ص) و ائمه، عقل و اجماع به دست میآید. به فتوای فقیهان، یادگیری آن بخش از فروع دین که غالبا با آنها سروکار داریم، واجب است.
عالمان مسلمان آموزههای دینی را دو دسته اصول و فروع تقسیم کردهاند:[۱] اصول دین باورهای بنیادین دینی را شامل میشود که فرد صرفا با اعتقاد به آنها مسلمان محسوب میشود.[۲] منظور از فروع دین احکام شرعی اسلام در زمینههای مختلف عبادتها و دادوستدها است.[۳] به عبارت دیگر فروع دین مجموعه تکلیفهایی است که یک مسلمان باید به آنها عمل کند.[۴]
برای نمونه در حدیثی از امام باقر(ع) آمده است که اسلام بر پنج چیز بنا شده است: نماز، زکات، روزه، حج و ولایت و فضیلت ولایت از همه بیشتر است.[۸] همچنین گزارش شده است که از امام صادق(ع) پرسیدند: دعائم (ستونهای) اسلام کدامها هستند؟ وی پاسخ داد: شهادت به توحید، ایمان به نبوت پیامبر اسلام(ص)، اقرار به آنچه از جانب خدا آورده است، پذیرش زکات، و پذیرفتن ولایت آل محمد(ع).[۹]
به فتوای مراجع تقلید، واجب است مسلمان در فروع دین، یا مجتهد باشد و خود احکام را از روی دلیل به دست بیاورد یا از مجتهد تقلید کند یا آنکه احتیاط کند؛ یعنی بهگونهای عمل کند که مطمئن شود وظیفه شرعیاش را انجام داده است؛ مثلا اگر برخی از مراجع تقلید عملی را واجب و برخی مُستَحب میدانند، آن عمل را انجام دهد. همچنین اگر عدهای عملی را حرام میدانند و گروهی حرام نمیدانند، آن عمل را انجام ندهد.[۱۵]
فروع دین به وسیله دانش فقه از چهار منبع قرآن، روایات پیامبر اسلام(ص) و ائمه، عقل و اجماع به دست میآید. به فتوای فقیهان، یادگیری آن بخش از فروع دین که غالبا با آنها سروکار داریم، واجب است.
فروع دین، آموزههای عملی اسلام
همچنین ببینید: اصول دینعالمان مسلمان آموزههای دینی را دو دسته اصول و فروع تقسیم کردهاند:[۱] اصول دین باورهای بنیادین دینی را شامل میشود که فرد صرفا با اعتقاد به آنها مسلمان محسوب میشود.[۲] منظور از فروع دین احکام شرعی اسلام در زمینههای مختلف عبادتها و دادوستدها است.[۳] به عبارت دیگر فروع دین مجموعه تکلیفهایی است که یک مسلمان باید به آنها عمل کند.[۴]
منشأ تقسیمبندی
تقسیم آموزههای دینی به اصول و فروع دین، در قرآن و روایات شیعه و اهل سنت، وجود ندارد.[۵] وضع این دو واژه را به متکلمان نسبت میدهند.[۶] البته در برخی روایات اشاراتی به چشم میخورد مبنی بر اینکه برخی از آموزهای دین اسلام مبناییتر از دیگر تعالیم آن هستند.[۷]برای نمونه در حدیثی از امام باقر(ع) آمده است که اسلام بر پنج چیز بنا شده است: نماز، زکات، روزه، حج و ولایت و فضیلت ولایت از همه بیشتر است.[۸] همچنین گزارش شده است که از امام صادق(ع) پرسیدند: دعائم (ستونهای) اسلام کدامها هستند؟ وی پاسخ داد: شهادت به توحید، ایمان به نبوت پیامبر اسلام(ص)، اقرار به آنچه از جانب خدا آورده است، پذیرش زکات، و پذیرفتن ولایت آل محمد(ع).[۹]
اقسام فروع دین
طبق مذهب شیعه امامی، فروع دین ده تاست:- نماز
- روزه
- حج
- زکات
- خمس
- جهاد
- امر به معروف
- نهی از منکر
- تَوَلّی
- تَبَرّی[۱۰]
وجوب یادگیری فروع دین
فقیهان یادگیری آن دسته از فروع دین را که مسلمان غالبا با آنها سروکار دارد، مانند نماز، روزه، خمس و زکات واجب میدانند.[۱۱] برخلاف اصول دین که در آن به یقین نیاز هست،[۱۲] در فروع دین گمان هم کفایت میکند.[۱۳] البته منظور از گمان هر ظنی نیست؛ بلکه ظنی است که در دین معتبر باشد.[۱۴]به فتوای مراجع تقلید، واجب است مسلمان در فروع دین، یا مجتهد باشد و خود احکام را از روی دلیل به دست بیاورد یا از مجتهد تقلید کند یا آنکه احتیاط کند؛ یعنی بهگونهای عمل کند که مطمئن شود وظیفه شرعیاش را انجام داده است؛ مثلا اگر برخی از مراجع تقلید عملی را واجب و برخی مُستَحب میدانند، آن عمل را انجام دهد. همچنین اگر عدهای عملی را حرام میدانند و گروهی حرام نمیدانند، آن عمل را انجام ندهد.[۱۵]