دانستنی تاریخ گرجستان

[CANDY]

کشور گرجستان ، کشوری در منطقه قفقاز اوراسیا می باشد که در سر حد آسیای غربی و اروپای شرقی واقع شده است . این کشور از غرب با دریای سیاه ، از شمال با روسیه ، از جنوب با ترکیه و ارمنستان و از جنوب شرقی با آذربایجان همسایه است . پایتخت و بزرگترین شهر آن ، تفلیس می باشد . پیشینه زندگی انسان در گرجستان به یک میلیون و هشتصد هزار سال پیش می رسد که گروهی از انسان های نخستین موسوم به انسان گرجی در آن زندگی می کردند . کشور گرجستان در زمان باستان با نام ایبریا ساخته می شده است و در حال حاضر در اکثر زبان ها با اشکال گوناگون واژه یونانی جورجیا به معنای کشاورزی شناخته می شود . از زمان بنیان پادشاهی کشور گرجستان باستان یا همان ایبریا توسط پارناواز یکم در سده چهارم قبل از میلاد تا زمان حمله مغول به گرجستان در سده 13 میلادی دوره صلح و آرامش در تاریخ کشور گرجستان است و از جمله مغول به بعد ، گرجستان تاریخی پرفراز و نشیب را با ایستادگی در برابر حملات ایرانیان ، عثمانی ها و روس ها را گذرانده که واپسین مورد آن جمله روسیه به کشور گرجستان در سال 2008 میلادی می باشد.


اواخر عصر مفرغ و اوایل عصر آهن، سراسر کشور گرجستان پیشرفت وسیعی را در حوزه اقتصادی شاهد بود که همراه با سطح بالایی از صنایع دستی، گسترش روابط تجاری و همراه با افزایش نابرابری ‌های اجتماعی بود. در اواخر نیمه دوم هزاره دوم قبل از میلاد مسیح، شرایط لازم برای ظهور یک جامعه طبقاتی ایجاد شده بود. از هزاره دوم قبل از میلاد مسیح، همزمان با قدرت گرفتن آشوری‌ ها، اقوام گله دار و دامپرور از سرزمین بین ‌النهرین در کشور گرجستان زندگی می کردند که بعدها امپراتوری اورارتو را تشکیل دادند. لازم به ذکر است که قبایل گرجی یگانگی خود را همزمان با پایان عصر مفرغ شروع کردند. در پایان هزاره دوم و آغاز هزاره اول قبل از میلاد، در نواحی جنوب شرقی گرجستان باستان، دو اتحادیه اصلی از قبایل ظهور کردند: دیائوخی و کولخیس که هر دو آن‌ ها تا قرن هشتم قبل از میلاد دوام داشتند.

در میانه قرن هشتم قبل از میلاد، دیائوخی در نتیجه قدرت گرفتن اورارتو فروپاشید. غلبه کول‌ ها (کولخیس) و مخالفت آن‌ ها با تائوها (دیائوخی) نیز در این امر سهیم بود و قسمتی از سرزمین دیائوخی به کول ‌ها واگذار شد. مدتی بعد کشمکش بین کول ‌ها و اورارتو شروع شد و کول ‌ها شکست خوردند.

قلمرو اورارتو در زمان خود وسیع‌ ترین امپراتوری محسوب می شود . در قرن هفتم قبل از میلاد، همزمان با شروع دوره ضعف اورارتو، آریایی ‌ها پادشاهی ماد را تأسیس کردند. با قدرت گرفتن ماد و شکست خوردن اورارتو، مادها حوالی ارمنستان امروزی ساکن شدند که نتیجه ترکیب این دو قوم (گرجی و آریایی) قوم ارمنی بود و در اوسط قرن ششم قبل از میلاد مسیح، هخامنشیان جایگزین مادها در حکومت بر جنوب گرجستان باستان شدند. قرن های ششم تا چهارم پیش از میلاد، دوره استحکام قبایل کارتلی، عمدتاً ساکنان کشور گرجستان شرقی شد. کشمکش بین کنفدراسیون‌ های مختلف گرجی در نهایت منتج به تشکیل پادشاهی ایبریا به پایتختی متسختا گردید

 

[CANDY]

نقطهٔ اوج تاریخ ارتباط گرجستان و ایران، دوران صفویه بوده که مهم‌ ترین رویدادهای آن به شرح زیر می باشد :

• ۲۳ بار حمله ارتش امپراتوری صفویان به کشور گرجستان
• قتل ‌عام بسیاری از گرجی ‌ها
• برقراری متناوب حکومت صفویان بر شرق و حکومت عثمانی‌ ها بر غرب گرجستان
• اسارت و تبعید ۳۰۰۰۰۰ تَن از بازماندگان گرجی‌ های کشته شده به قزوین، گیلان، مازندران، گلستان، اصفهان و فارس

پس از صفویان، نادر شاه افشار به کشور گرجستان حمله کرده و ۳۰٬۰۰۰ گرجی را به خراسان تبعید کرد. آقا محمدخان قاجار نیز پس از حمله به شهر تفلیس، با قتل ‌عام مردم آن شهر، یکی از خون بارترین وقایع تاریخ گرجستان را رقم زد و ۱۵٬۰۰۰ گرجی را نیز به ایران کوچاند .

کشور گرجستان بعد از استقلال، درگیر چند مسئله قومی بسیار حاد شد و خواسته‌های جدایی ‌طلبانه موجب بروز دو منازعه جدی داخلی شد. مناظره آبخازیا و اوستیای جنوبی و مسئله‌ آفرینی آجاریا، عملاً دولت کشور گرجستان را در آستانه فروپاشی و تجزیه قرارداد و برای مدتی این کشور را در دسته کشورهای ناکام مطرح کرد. در دوره بعد از استقلال این جمهوری، هنوز دو منطقه آبخازیا و اوستیای جنوبی از خواسته ‌های تجزیه‌ طلبانه دست برنداشته و عملاً دولت گرجستان نتوانسته‌ است بر این دو منطقه اعمال کنترل کند .

با امضای عهدنامه گرجیوسک در سال ۱۷۸۳ میلادی کشور گرجستان تحت‌الحمایه روسیه شد و حدود 20 سال بعد یعنی در سال ۱۸۰۱ میلادی، روسیه، گرجستان را به عنوان یکی از فرمانداری‌های خود اعلام کرد و رژیم تزاری در گرجستان برقرار شد. کشور گرجستان پس از انقلاب اکتبر روسیه در سال ۱۹۱۸ اعلام استقلال کرد ولی ارتش سرخ شوروی در سال ۱۹۲۱ میلادی (۱۳۰۰ شمسی) به گرجستان حمله کرده و به مدت ۷۰ سال، کشور گرجستان یکی از جمهوری‌ های شوروی بود تا اینکه در سال ۱۹۹۱ میلادی (۱۳۷۰ شمسی)، به استقلال رسمی رسید