معرفی آشنایی با فاخته

[شاهزاده آبی مرداد]

به طور کلی پرنده فاخته از راسته کوکو سانان می باشد که بیشتر در اروپا، آفریقا و آسیا زندگی می کند. این پرنده دارای آوای معمولی نرم و حزن انگیز و مشابه کلمه کوکو است که اغلب در طول فصل شنیده می شود و همچنین ظاهری مشابه کبوتر خواهد داشت.

آشنایی با پرنده فاخته​

بهتر است بدانید پرنده فاخته که با نام علمی Cuculus Canorus نیز شناخته می شود امروزه با عنوان کوکوی معمولی یا کوکوی اروپایی نیز نامیده می شود. فاخته در واقع پرنده ای از خانواده کوکویان و راسته کوکوسانان می باشد که در اروپا، آسیا و آفریقا زندگی می کوچک می کند. این پرنده رنگی مانند کبوتر و جثه ای کوچک از آن مشابه رنگ باز خواهد بود.

آوای کوکوی معمولی و حزن انگیز و مشابه کلمه کوکو است که اغلب در آغاز فصل بهار شنیده می شود. بیشتر مردم تصور دارند که پرنده ماده ی آواز می خواند اما وارون این پندار کوکوکی معمولی ماده نمی تواند آواز بخواند و پرنده ی نر آواز می خواند.

فاخته های نر و ماده مشابه یکدیگر نیستند. رنگ فاخته ی معمولی نر مایل به خاکستری سیاه می باشد در حالی که پرنده ی ماده پرهایی خاکستری فاتح رنگ با لکه های سفید خواهد داشت. فاخته های معمولی از نظر اندازه جزو پرندگان متوس و جزو حیوانات کوچک طبقه بندی می شوند. این دسته از پرندگان معمولا تخم خود را در آشیانه ی پرندگان دیگر می گذارد تا پرنده صاحب لانه، جوجه را بزرگ نماید.

خصوصیات ظاهری و رفتاری فاخته:​

به صراحت می توان گفت که اندازه پرندگان فاخته چیزی بین مرغ و کبوتر است. در واقع آن ها بال هایی نوک تیز دارند که هنگام نشستن آویزان می شوند. فاخته معمولی بین ۳۲ تا ۳۴ سانتی متر طول دارد و دم آن نیز در حدود ۱۳ تا ۱۵ سانتی متر و طول بال ها نیز به ۵۵ تا ۶۰ سانتی متر خواهد رسید.

وزن فاخته های نرم تقریبا ۱۳۰ گرم و ماده ها ۱۱۰ گرم است. فاخته معمولی شباهت زیادی به فاخته شرقی دارد که به صورت متوسط بال های کمی کوتاه تر خواهد داشت. پاهای این پرنده ساختاری غیر معمولی دارد که از چهار انگشت تشکیل شده است دو انگشت آن به جلو و دو انگشت به سمت عقب خواهند بود. این ساختار پاهای فاخته فرآیند پرواز و چسبیدن به سطوح عمودی را آسان خواهد کرد.

پرنده های نر بالغ دارای بدنی به رنگ خاکستری ب حلقه ی نازک و زرد روشن در اطراف چشم، پاهایی زرد و منقاری سیاه رنگ هستند. آن ها پرهایی خاکستری تیره در قسمت بالایی خود دارند که البته رنگ برخی ماده ها به رنگ قهوه ای روشن خواهد بود.

فاخته های معمولی در اولین پاییز زندگی شان رنگ پرهای متغیری خواهند داشت. برخی از آن ها دارای قسمت بالایی قهوه ای شاه بلوطی هستند در حالی که رنگ برخی دیگر خاکستری ساده خواهد بود. در واقع فصل بهار زمانی است که شاه پر های پرندگانی که در سال گذشته از تخم بیرون آمده ند کامل می شود. دقت داشته باشید که بارز ترین ویژگی شناسایی فاخته های معمولی نوجوان وجود لکه های سفید پشت و حاشیه های پر سفید آن ها است.

چگونگی شکار و تغذیه:​

فاخته معمولا از بی مهرگان و حشرات تغذیه می کند و به کرم های بدبو که برای بسیاری از پرندگان ناپسند است علاقه خاصی خواهد داشت. این پرنده غذای خود را در بوته ها و درختان می یابد و رژیم غذایی متنوعی خواهد داشت. برای مثال برخی از گونه های ان گوشت خوار هستند و از حشراتی مانند پروانه، سوسک، ملخ، حشرات چوبی، زنبور، سنجاقک، ساس، سیکادا و موریانه تغذیه می کنند در حالی که گونه های دیگر گیاه خوار هستند و از انواع گیاهان و انواع توت ها، میوه ها و دانه ها تغذیه خواهند کرد.

همچنین پرنده های فاخته مارهای سمی مانند مار افعی، خزندگان کوچک مانند مارمولک، دوزیستان مانند قورباغه، پستانداران کوچک مانند موش، عنکبوت، کرم، حلزون، خرچنگ و تخم پرندگان را نیز می خورند.

جالب است بدانید بدن و معده این پرنده به گونه ای خلق شده که بر خلاف پرندگان دیگر بتواند کرم های پشمالو و کرک دار را نیز بخورد. به همین خاطر اهمیت و فایده ارزشمندی برای جنگل به همراه دارد زیرا فاخته آفاتی را به مقدار زیادی می خورد که می توانند در مدت زمان کوتاهی شاخ و برگ درختان را به صورت کامل از بین ببرند.

تولید مثل فاخته:​

توجه داشته باشید که این پرنده آسیایی در طول دوره جفت گیری در فصل جفت گیری با چندین جفت روبه روز می شود. ان ها به عنوان انگل های مولد، بچه های خود را بزرگ می کنند یعنی به جای اینکه برای خود لانه بسازند از غفلت پرندگان دیگر استفاده می کنند و در لانه آن ها تخم می گذارند.

به این ترتیب او بار نگهداری تخم ها و پرورش جوجه هایش را بر دوش دیگران می اندازد. در این مدت ماده ها منتظر می مانند تا پرنده میزبان لانه خود را ترک کند حتی گاهی اوقات پرنده میزبان را به وحشت می اندازند تا لانه را ترک کند و سپس برای گذاشتن یک تخم به داخل می روند.

جوجه های فاخته معمولا پس از تقریبا ۱۱ روز از تخم خود خارج می شوند و هر تخم یا جوجه دیگری را از لانه بیرون می اندازند و مطمئن می شود که تنها مورد توجه والدین خوانده اش قرار می گیرد. پرندگان میزبان به تغذیه فاخته جوان ادامه خواهند داد حتی اگر اندازه آن دو یا سه برابر شود.

پرنده های فاخته پس از حدود ۲۰ روز لانه را ترک می کنند اما برای چندین هفته بعد نیز توسط میزبان شان تغذیه می شوند. آن ها تقریبا در دو سالگی به بلوغ ج×ن×س×ی خواهند رسید.

سبک زندگی و طول عمر:​

بهتر است بدانید که اغلب گونه های پرنده فاخته به صورت تنها و منزوی زندگی می کنند اما با این حال در موارد نادر فاخته ها گروه یا جفت تشکیل می دهند. اغلب فاتخته ها در طول روز فعال هستند اما برخی از آن ها در شب به دنبال شکار می گردند. این دسته از پرندگان از برقراری تماس با انسان ها اجتناب می کنند و اغلب در پوشش گیاهی متراکم پنهان خواهند شد.

با وجود اینکه به نظر می رسد جمعیت جهانی این نوع گرنده در حال کاهش است اما اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت آن را به عنوان کمترین نگرانی طبقه بندی نموده است. در حال حاضر تخمین زده شده که تعداد این گونه بین ۲۵ تا ۱۰۰ میلیون در سراسر جهان است که تقریبا ۱۲.۶ تا ۲۵.۸ میلیون از این پرندگان در اروپا زاد و ولد می کنند. نکته جالب این است که پرندگان فاخته به طور متوسط بین ۵ تا ۱۰ سال زندگی خواهند کرد.