فرهنگ منشا زندگی انسان در جامعه

[Maedeh]

تا آنجا که تاریخ نشان می‌دهد انسان همواره به‌صورت اجتماعی می‌زیسته است . اما در خصوص اینکه چه عواملی برای نخستین‌بار باعث گردهم آمدن انسان‌ها و پی‌ریزی زندگی اجتماعی شده، به سه گروه از نظریات می‌توان اشاره کرد:

الف) منشا درونی و طبیعی زندگی اجتماعی؛ ریشه زندگی اجتماعی انسان ذاتی بوده و نیاز به عوامل بیرونی ندارد. نظریات عمده این گروه عبارت‌اند از:

 

[Maedeh]

1- انسان به‌صورت غریزی مایل به زندگی اجتماعی است .

2- تکامل یک اصل جهانی است و کلیه پدیده‌ها به‌سوی کمال در حرکت‌اند و حیات جمعی نسبت به حیات فردی تکامل یافته‌تر است . این دیدگاه که به داروینیسم اجتماعی معروف است توسط هربرت اسپنسر ارایه گردید.

3- روابط نسبی و پیوند خونی باعث شده تا در ابتدا گروه‌های اجتماعی شکل گرفته و به مرور افرادی که دارای نسب مشترک بوده‌اند به یکدیگر نزدیک شوند و از تنازع با یکدیگر امتناع کنند.

4- غریزه تولید مثل که بر اثر غریزه پدر و مادری موجب ایجاد خانواده می‌شود و در مرحله بعد جامعه را پی‌ریزی می‌کند.

5- غریزه ج*ن*س*ی انسان تنها عامل غالبی است که افراد بشر را به گرد هم آمدن و تشکیل زندگی اجتماعی سوق می‌دهد.

 

[Maedeh]

ب) منشا بیرونی و غیر طبیعی زندگی اجتماعی؛ به زعم صاحب‌نظران این گروه، در درون انسان هیچ عاملی برای گرایش و پیوستن به جمع وجود ندارد و راز اجتماعی زیستن انسان را باید در عوامل خارجی جستجو کرد. نظرات عمده این گروه این است که:

1- رهبران بزرگ در هر جامعه‌ای عاملی برای اتحاد مردم در مقابل دشمنان و خلق مظاهر زندگی اجتماعی هستند.

2- تامین ضروریات زندگی و عدم توانایی انسان بر تامین همه نیازها به‌صورت فردی، باعث شراکت و اجتماعی زیستن انسان‌ها با یکدیگر شده است .

3- میثاق و قرارداد اجتماعی از نظر توماس هابز چاره‌ای برای فرو نشاندن جنگ طبیعی و دایمی آدمیان علیه یکدیگر بوده که به تبع آن زندگی اجتماعی نیز حاصل شده‌است.

4-مقابله با قوای طبیعت از نظر اسپینوزا به جهت اینکه در توان تک‌تک افراد نیست، انسان را وادار به زندگی اجتماعی می‌کند.

 

[Maedeh]

ج)آمیختگی عوامل درونی و بیرونی؛ در این دیدگاه از طرفی عوامل درونی و از سوی دیگر عوامل خارجی برای اجتماعی زیستن انسان دخالت دارند:

1- به نظر ارسطو انسان مدنی‌الطبع است و از طرفی طبیعت که انسان جزیی از آن محسوب می‌شود، همواره آهنگ بقا دارد و هر موجودی در طبیعت نیز (انسان) از این قانون پیروی می‌کند و رو آوردن به زندگی اجتماعی به این علت است .

2- به‌ نظر منتسکیو ترس متقابل انسان‌ها از یکدیگر (که باعث نزدیکی انسان‌ها به یکدیگر می‌شود)، احساس احتیاج به همکاری دیگران در تامین ضروریات زندگی از عوامل بیرونی و میل به زندگی اجتماعی عاملی درونی در شکل‌گیری زندگی اجتماعی است .

3- به‌ نظر اگوست کنت دو غریزه خودخواهی (عامل درونی) منجر به تشکیل خانواده و سپس غیرخواهی (عامل بیرونی) زمینه را برای تشکیل زندگی اجتماعی مستعد کرده است.