معرفی غزنویان؛ اولین سلسله ترک تبار در ایران

[CANDY]

غزنویان یا دودمان غَزنَوی یک دیگر از سلسله های ترک تباری بودند که از سال های 351 تا 582 هجری قمری بر ایران حکومت کردند. آن ها حکومت خود را از خراسان و ماوراءالنهر شروع کردند و تا هندوستان، گسترش دادند. البته این ترکان، پارسی گوی و مسلمان بودند.

خاستگاه این سلسله در بخش های شرقی ایران بزرگ خصوصا در مناطق فرارود و خراسان بزرگ بود. از آنجایی که این سلسله مسلمان بودند و به ترویج و نشر اسلام می پرداختند مورد توجه خلفای عباسی قرار گرفتند.

مهم ترین دلیلی که این سلسله را معروف کرد فتوحاتی بود که در هندوستان به دست آورده بودند و از آنجایی که در شهر غزنین، اولین پایه های شهریاری خود را بنا نهادند به غزنویان معروف شدند. سلطان محمود غزنوی، اولین بنیانگذار این سلسله بود. البته آلپتکین و سبکتگین از مهم ترین سپهسالاران این سلسله بودند که نقش مهمی در تشکیل ان داشتند. وی از نسل ترکمانان بود. اجداد او ترکمن هایی بودند که به خراسان کوچ کرده بودند.

البته این سلسله نسب خود را به یزدگرد سوم ساسانی می دانستند. سلطان محمود و پسرش، سلطان مسعود از مهم ترین و مشهورترین پادشاهان این سلسله بودند.

این سلسله پس از سلطان محمود و همچنین بعد از اینکه در نبرد دندانقان از سلجوقیان شکست خورد کم کم رو به زوال و ناتوانی رفت و دامنه ی فرمانروایشان به هندوستان و افغانستان امروزی محدود شد.

البته غزنویان هندی یکی از هنر دوست ترین سلسله های روزگار خود بودند و نه تنها علاقه مند اشعار و شاعران فارسی زبان بودند بلکه از آن ها حمایت هم می کردند و نقش مهمی در گسترش زبان فارسی داشتند.

 

[CANDY]

آغاز سلسله غزنویان​

اولین شخصی که بنای سلسله ی غزنویان را نهاد، آلپتکین بود. وی که موفق شد در دوره ی احمد بن اسماعیل سامانی، موقعیت خود را از غلامی به ریاست دربار سامانی ارتقا ببخشد و همچنین سپهسالار خراسان شود و این سمت های خود را تا دوره ی عبدالملک بن نوح سامانی حفظ کند پس از مرگ عبدالملک، پیشنهاد داد که پسر عبدالملک، پادشاه سامانی شود. اما این پیشنهادش از سوی سران دربار، رد شد و پسر عموی عبدالملک، منصور، پادشاه سامانی شد.

منصور که به خاطر این پیشنهاد با آلپتکین بد بود به خاطر تنبیهش او را به خراسان فراخواند اما آلپتکین این دعوت را نپذیرفت. به همین دلیل منصور لقب سپهسالاری خراسان را از او گرفت و ﺁلپتکین هم به غزنین در افغانستان کنونی رفت و در همانجا حکومتی تشکیل داد.

از آنجایی که دولت سامانی یک حکومت ضعیف بشمار می رفت و همچنین در مناطق فرارود یا همان ماورءالنهر با یک حکومت مسلمان و ترک تبار به نام ایلک خانیان درگیری داشت مجبور شد که حکومت آلپتکین را به رسمیت بشناسد. آلپتکین نیز تا پایان عمر خود در غزنین ماند و در همین شهر حکومت کرد اما پس از ﺁن، حکومتی که بنا نهاد به دلیل انتخاب شهر غزنین، به غزنویان مشهور شد.