معرفی دریاچه مهارلو دریاچه ای به رنگ صورتی!

[شاهزاده آبی مرداد]

دریاچه مهارلو که به آن تالاب مهارلو هم می گویند یکی از جاذبه های طبیعی استان فارس و شهر شیراز می باشد که در ۱۸ کیلومتری جنوب شرقی شهر شیراز واقع شده است. این دریاچه فصلی به دلیل جلبک هایی که در آن قرار دارد به دریاچه صورتی نیز شهرت پیدا کرده است. دریاچه مهارلو زیستگاه پرندگان بسیاری می باشد که این موضوع باعث شده این منطقه را شکار ممنوع اعلام نمایند.

​

دریاچه مهارلو جاذبه طبیعی با شهرت جهانی​

دریاچه مهارلو جزو قشنگ ترین دریاچه های ایران است که توانسته با رنگ صورتی متمایزی که دارد شهرت جهانی پیدا کند. زیبایی منحصر‌به‌فرد این دریاچه باعث شده تا گردشگران بسیاری از کشورهای مختلف جهان برای بازدید از این جاذبه طبیعی به شیراز سفر کنند. فاصله این دریاچه تا شیراز چیزی حدود یک ساعت است و شما می‌توانید با رفتن به این دریاچه از منظره زیبایی آن با فلامینگوها عکس های زیبا و جذابی ثبت کنید. این دریاچه در حدود ۶۰ کیلومتری جاده شیراز به فسا و در نزدیکی روستای مهارلو فارس قرار دارد. در ادامه برخی از ویژگی های این دریاچه را بیان می کنیم.

معرفی ویژگی های دریاچه مهارلو​

وسعت دریاچه مهارلو که محلی‌ها به آن مهلو یا مهلویه هم می‌گویند حدود ۲۵ هزار هکتار می‌باشد و مساحتی حدود ۶۰۰ کیلومتر مربع دارد. ارتفاع این دریاچه از سطح دریا چیزی حدود ۱۵۰۰ متر است. عمق متوسط این دریاچه چیزی در حدود ۵۰ سانتی متر می باشد و در فصول پربارش سال عمق آن به ۳ متر هم می‌رسد.

یکی از ویژگی مهم این دریاچه فصلی بودن آن است، به این صورت که در فصل تابستان این دریاچه تقریبا خشک می‌شود و با آغاز فصول پاییز و زمستان که بارش ها افزایش می‌یابد، این دریاچه آبگیری می‌شود. آب این دریاچه از طریق بارش‌های جوی و رودخانه خشک شیراز، چناراه و سلطان آباد تأمین می‌شود. در حوزه آبریز این رودخانه چشمه های زیادی هم قرار دارند که آب آنها هم به دریاچه می‌ریزد. آب این دریاچه به دلیل وجود انواع نمک ها همچون نمک پتاسیم و آلاینده های مضر برای مصارف شرب قابل مصرف نمی‌باشد.

دریاچه مهارلو به چه نام هایی شناخته می‌شود؟​

این دریاچه به دلیل مجاورت با روستایی به همین نام یعنی روستای مهارلو به این نام شناخته شده است. مردم محلی به این دریاچه، دریاچه صورتی هم می‌گویند. در گذشته این دریاچه با نام جنکال یا دریاچه نمک هم شناخته می‌شد، دیگر نام های این دریاچه فصلی مهلو، مهلویه و ماهلویه می‌باشد.

نام جنکال را اصطخری، جغرافی‌دان قرن چهارم هجری قمری بر روی این دریاچه گذاشت، همچنین در فارسنامه ابن بلخی و جغرافیای حمدالله مستوفی نیز نام این دریاچه ماهلویه نوشته شده است.

چرا دریاچه مهارلو قرمز رنگ است؟​

میزان تبخیر آب این دریاچه بسیار بالاست. تبخیر شدید آب دریاچه مهارلو سبب شده است تا شوری آن به شدت افزایش یابد و نوعی جلبک دریایی قرمز رنگ به نام “کشند قرمز” در آن تکثیر شود. رشد و تکثیر بیش از حد این جلبک در این دریاچه باعث شده است تا تمام آب آن به رنگ قرمز متمایل شود و هیچ موجود زنده ای به جز یک نوع آبزی به نام آرتیما نتواند در آن زنده بماند

محیط زیست دریاچه مهارلو​

این دریاچه زیستگاه بسیاری از پرندگان مهاجر است که اغلب آنها اگر شرایط زیست در منطقه مساعد باشد تا اوسط فصل پاییز در این منطقه می‌مانند. فلامینگوها جزو پرندگانی هستند که هر ساله جمعیت فراوانی از آنها به دریاچه مهارلو فارس مهاجرت می‌کنند. این فلامینگوها از نوعی جلبک به نام آرتمیا که در آب شور این دریاچه رشد می‌کند تغذیه می‌کنند به همین دلیل آب شور این دریاچه برای زیست فلامینگوها بسیار ایده‌آل می‌باشد.

از دیگر پرندگانی که در این تالاب زندگی می کنند می توان به آنقوت، تنجه، انواع کاکایی، انواع پرندگان کنار آبزی مانند گیلانشاه بزرگ، سلیم کوچک، انواع آبچلیک‌ها، حواصیل، اردک سرسبز و مرغابی اشاره کرد. در اطراف دریاچه نیز گونه های مختلفی از جانوران مانند شغال، گربه وحشی، کفتار و روباه نیز دید می‌شوند.

​

در این دریاچه علاوه‌بر نمک، نوعی جلبک به نام دونالیلا سالینا نیز رشد می‌کند که در صنایع غذایی، لوازم آرایشی و تولید دارو از آن به‌عنوان رنگ‌دانه استفاده می کنند. این نوع جلبک غذای نوعی میگو بنام آرتمیا می‌باشد که در آب شور زندگی می‌کند و در این دریاچه نیز یافت می‌شود. از این نوع میگو در صنعت پرورش ماهی های زینتی، خاویاری و میگو استفاده می‌کنند که صادرات آنها سودآوری بسیار زیادی دارد.

رنگ خاص دریاچه مهارلو​

در آب شور ایران دریاچه که نور فراوانی هم به آن می‌تابد نوعی جلبک با نام “آرتمیا ” یا “کشنده قرمز” رشد می‌کند. این موجود که خوراک میگوی آب شور می‌باشد یک نوع جلبک سبز بی‌خطر تک سلولی با طولی حدود یک سانتی متر است. این جلبک با افزایش دما و غلظت نمک، نوعی ماده بتاکارتن از خودش تولید می‌کند که باعث تغییر رنگ آب دریاچه به رنگ صورتی می‌شود؛ بتاکاروتن خطری برای اکولوژیک و زیست‌بوم این دریاچه ندارد.

تهدیدات زیست محیطی​

این دریاچه نیز از تغییرات آب وهوایی که در ایران اتفاق افتاده بی نصیب نمانده و چند سالی است که به دلیل کاهش بارش ها و خشکسالی به کانون ریزگردها تبدیل شده و موجب آلودگی هوای منطقه می‌شود. این دریاچه به دلیل رطوبتی که دارد، نقش مهمی در متعادل کردن آب وهوای استان فارس دارد و باعث می‌شود این استان از گرمای شدید در تابستان و سرمای شدید در زمستان در امان بماند.

خشکسالی و کم آبی بر کشاورزی در این منطقه تاثیر زیادی گذاشته است و اگر این روند به همین صورت ادامه یابد ممکن است در نهایت باعث شور شدن زمین های کشاورزی شود. دلیل برداشت بی رویه از آب های زیرزمینی و حفر چاه های غیر مجاز باعث شده جمعیت پرندگان مهاجر نیز به این منطقه کاهش یابد.

از دیگر تهدیدات زیست محیطی در منطقه تالاب مهارلو، آلودگی این دریاچه با آلاینده‌ها و فلزات سنگینی مانند سرب می‌باشد که از طریق آب رودخانه‌ها و فاضلاب وارد آب مهارلو می‌شوند. به دلیل تبخیر زیاد آب این دریاچه در فصل گرم سال، آلاینده‌ها بیش از حد مجاز افزایش می یابد.

​

بهترین فصل سفر​

مهارلو دریاچه ای فصلی است و در فصل تابستان بخش عمده ای از آن خشک می شود. با شروع بارندگی ها در فصول پائیز و زمستان، دوباره به سطح آب دریاچه افزوده می شود. از پائیز تا اواسط اردیبهشت ماه، بهترین فصل بازدید از این دریاچه است

از چه مسیری می‌توانیم به دریاچه مهارلو برویم؟​

برای بازدید از این دریاچه که در مسیر شیراز به فسا قرار گرفته است باید به استان فارس و شهر شیراز سفر کنید و سپس در مسیر شیراز به فسا مسافتی حدود ۵۷ تا ۶۰ کیلومتر را طی کنید تا به روستای مهارلو یا همان دشت گل برسید تا بتوانید از آنجا عازم دریاچه مهارلو شوید. پیشنهاد می‌کنیم فصل پاییز تا اواسط اردیبهشت را برای بازدید از این دریاچه انتخاب کنید، زیرا در این زمان ها هوای منطقه خنک تر و دریاچه پرآب است.

۲. این تالاب زیستگاه چه پرندگانی می باشد؟​

فلامینگوها یکی از پرندگانی هستند که هر سال جمعیت فراوانی از آنها به این تالاب مهاجرت می‌کنند و از دیگر پرندگان می توان به آنقوت، تنجه، انواع کاکایی، انواع پرندگان کنار آبزی مانند گیلانشاه بزرگ، سلیم کوچک، انواع آبچلیک‌ها، حواصیل، اردک سرسبز و مرغابی اشاره کرد.

۳. چه فصل هایی سفر به این دریاچه پیشنهاد می شود؟​

پیشنهاد میکنیم سفر به این دریاچه را به پاییز و زمستان موکول کنید، زیرا در این فصل ها دریاچه پرآب تر است و آب و هوای خنک تری دارد.