افعال جداشدنی (عبارتی) در زبان انگلیسی (با مثال)

seon-ho · 2022-08-12

افعال جداشدنی یا همان افعال عبارتی (Phrasal verbs) در زبان انگلیسی به افعالی گفته می شود که از دو یا سه کلمه تشکیل شده اند. در این حالت فعل به شکل زیر خواهد بود:

فعل اصلی (main verb)+ یک جزء دیگر (حرف اضافه یا قید)

مثال:

I wake up at 7:30 every day. من هر روز ساعت 7:30 از خواب بیدار می شوم
Please turn off the TV. لطفا تلویزیون را خاموش کنید
My brother and I don’t get along. We fight all the time. من و برادرم با هم سازگار نیستیم. ما همیشه دعوا می کنیم
She came up with a good idea. ایده خوبی به ذهنش رسید

افعال عبارتی سخت هستند، چون اغلب اوقات ما نمی توانیم با نگاه کردن به خود کلمات معنای فعل را متوجه شویم. علاوه بر این، خیلی از افعال عبارتی شبیه هم هستند (مثل take up:گرفتن، تصرف کردن- take on: قبول کردن، به عهده گرفتن- take in: جذب کردن، جا دادن- take over: تصاحب کردن) و خیلی از این افعال معانی متعددی هم دارند.

در این مطلب ما شما را با انواع فعل عبارتی و نحوه عملکرد آنها در جمله آشنا می کنیم.

انواع افعال عبارتی

افعال عبارتی می توانند متعدی یا گذرا (transitive) و یا لازم یا همان ناگذر (intransitive) باشند. از طرف دیگر، افعال عبارتی گذرا می توانند قابل جدا شدنی یا جدا نشدنی باشند.

افعال عبارتی لازم یا ناگذر (intransitive)

افعال ناگذر به افعالی گفته می شود که مفعول مستقیم ندارند. یعنی خود فعل عمل مورد نظر را انجام می دهد و به مفعول نیازی نیست.

I woke up at 10:30 AM. ساعت 10:30 صبح از خواب بیدار شدم
You can come over to my house after school. می توانید بعد از مدرسه به خانه من بیایید
He’s going back to Russia next month. او ماه آینده به روسیه برمیگردد

افعال عبارتی متعدی یا گذرا (transitive)

افعال متعدی یا گذرا افعالی هستند که به مفعول نیاز دارند و بدون مفعول معنای کاملی ندارند.

You need to fill out this form to register for the course. برای ثبت نام در دوره باید این فرم را پر کنید. (fill out = پر کردن)
I’m going to cut down on fast food this year. من امسال می خواهم مصرف فست فود را کم کنم. (cut down = کم کردن، کاهش دادن)
Check out that website – it’s really great! نگاهی به آن وب سایت بینداز. واقعا عالیه! (Check out= بررسی کردن، نگاه کردن)

افعال عبارتی جدا شدنی و جدا نشدنی

همانطور که گفتیم، افعال عبارتی گذرا یا متعدی به دو دسته افعال جدا شدنی یا قابل تفکیک و جدا نشدنی یا غیر قابل تفکیک تقسیم بندی می شوند. وقتی یک فعل عبارتی جدا شدنی است، یعنی شما می توانید دو کلمه آن را از هم جدا کنید و مفعول مستقیم جمله را وسط آن دو قرار بدهید. اما اگر فعل عبارتی شما جدا نشدنی یا غیر قابل تفکیک باشد نمی توانید چنین کاری کنید.

به عنوان مثال، فعل TURN OFF یک فعل عبارتی جدا شدنی و قابل تفکیک است. به مثال زیر توجه کنید:

Please turn off the TV. لطفا تلویزیون را خاموش کنید
Please turn the TV off. لطفا تلویزیون را خاموش کنید

از طرف دیگر، فعل LOOK AFTER یک فعل عبارتی جدا نشدنی و غیر قابل تفکیک است. به مثال زیر توجه کنید:

I’ll look after your dog while you’re on vacation. (جمله درست) وقتی در تعطیلات هستید من از سگتان مراقبت خواهم کرد

اما اگر همین جمله را به صورت زیر بیاوریم کاملا غلط است:

I’ll look your dog after while you’re on vacation. (جمله غلط)

ترتیب کلمات در افعال عبارتی جدا شدنی یا قابل تفکیک

وقتی مفعول مستقیم جمله ما اسم خاص یک شخص یا یک چیز باشد هم می توانیم مفعول را بعد از فعل عبارتی و هم بین دو جزء فعل عبارتی بیاوریم.

I threw away the old pizza من پیتزای مانده را دور ریختم
I threw the old pizza away من پیتزای مانده را دور ریختم

اما اگر مفعول مستقیم جمله ضمیر باشد (me, you, him, her, us, them, it)، مفعول فقط می تواند بین دو جزء فعل عبارتی قرار بگیرد و نمی تواند بعد از آن بیاید.

I threw it away. (جمله درست)
I threw away it. (جمله غلط)

دور انداختم

به مثال زیر که در آن مفعول اسم یک شخص است توجه کنید:

They’ll pick up John from the airport. آنها جان را از فرودگاه می برند

چون مفعول ما در جمله اسم یک شخص است می توانیم آن را بین دو جزء فعل عبارتی بیاوریم. به این صورت:

They’ll pick John up from the airport.

اما اگر همین جمله را با ضمیر بیاوریم؛ یعنی به جای John از ضمیر مفعولی him استفاده کنیم، دیگر نمی توانیم این ضمیر که همان مفعول جمله است را بعد از فعل عبارتی بیاوریم و بگوییم:

They’ll pick up him from the airport. (جمله غلط)

جمع بندی

ما در این مطلب با افعال عبارتی آشنا شدیم و یاد گرفتیم که افعال عبارتی ناگذر یا لازم مفعول مستقیم ندارند ، مثلا: I woke up at 6:00 (من ساعت 6 بیدار شدم) و افعال عبارتی گذرا یا متعدی با مفعول مستقیم همراه می شوند، مثلا: I took off my hat (کلاهم را برداشتم).

علاوه بر این یاد گرفتیم که اگر مفعول جمله اسم شخص یا شئ بود می توانیم آن را وسط فعل عبارتی یا بعد از آن بیاوریم ولی اگر مفعول ما ضمیری مثل me, you, him, her, us, them یا it بود، مفعول فقط بین دو جزء فعل عبارتی می آید و نمی توان آن را بعد از افعال عبارتی آورد.