دکتر رضا سعیدی فیروزآبادی*: اخیراً در مطبوعات، رادیو و تلویزیون و فضای مجازی با عبارات متفاوتی در مورد طب مواجه می‌شوم، مانند طب غربی، طب سنتی، طب سوزنی، طب مکمل، طب گیاهی و غیره. ولی به راستی طب چیست؟
حقیقت این است که طب یا پزشکی شاخه‌ای از علم است که با سلامت انسان و بیماری‌های آن سروکار دارد. لذا علم پزشکی مانند هر علم دیگر باید خصوصیات معینی را داشته باشد. من در اینجا قصد بحث درباره چیستی علم را ندارم، ولی علم خصایصی دارد که آن از فلسفه یا متافیزیک متمایز می‌کند. علم حاصل تجربه و آزمایش است. علم پزشکی نیز جدا از این خصوصیت علم نیست.
درواقع فقط یک علم پزشکی وجود دارد و آن رشته‌ای است که بر اساس شواهد علمی باشد.
اگر ما اعتقاد داریم که مثلاً فلان کار درمانی (دارو، جراحی، ماده شیمیایی، گیاهی و غیره) در درمان یک بیماری اثر دارد، باید شواهد علمی آن را ارائه دهیم. یعنی اول آزمایش علمی تأثیر آن را تأیید کرده باشد، ثانیاً این آزمایش علمی قابل تکرار باشد. البته باید دانست که هر آزمایش علمی نقاط قوت و ضعف خود را دارد.
شواهد علمی هم درجه‌بندی دارند، گاهی شواهدی قوی هستند و گاهی ضعیف. مشاهدات یا مطالعات علمی نیز اصول خاص خود را دارند. وظیفه هر پزشک این است که با مطالعه این شواهد به بیمار خود توصیه‌های لازم برای درمان ارائه دهد. پزشک وظیفه دارد با دانشی که درباره این شواهد و اثرات درمان‌ها دارد، بهترین درمان را با توجه به شرایط به بیمار پیشنهاد کند.
گاهی برای درمان بیمار روش‌های متفاوتی وجود دارد. هر یک از این روش‌ها در مطالعات علمی با نکات مثبت و منفی همراه هستند. پزشک وظیفه دارد که تمامی این نکات را به بیمار توضیح دهد و در تصمیم‌گیری به او کمک کند.
باید توجه داشت که بیمار در نهایت مختار است که روش درمانی مطلوب خودش را برگزیند. بیمار در انتخاب درمان استقلال دارد و پزشک نمی‌تواند این استقلال را از بگیرد. پزشک باید بر اساس شواهد علمی بهترین توصیه را به بیمار ارائه کند.
حقیقت این است که طب یا پزشکی شاخه‌ای از علم است که با سلامت انسان و بیماری‌های آن سروکار دارد. لذا علم پزشکی مانند هر علم دیگر باید خصوصیات معینی را داشته باشد. من در اینجا قصد بحث درباره چیستی علم را ندارم، ولی علم خصایصی دارد که آن از فلسفه یا متافیزیک متمایز می‌کند. علم حاصل تجربه و آزمایش است. علم پزشکی نیز جدا از این خصوصیت علم نیست.
درواقع فقط یک علم پزشکی وجود دارد و آن رشته‌ای است که بر اساس شواهد علمی باشد.
اگر ما اعتقاد داریم که مثلاً فلان کار درمانی (دارو، جراحی، ماده شیمیایی، گیاهی و غیره) در درمان یک بیماری اثر دارد، باید شواهد علمی آن را ارائه دهیم. یعنی اول آزمایش علمی تأثیر آن را تأیید کرده باشد، ثانیاً این آزمایش علمی قابل تکرار باشد. البته باید دانست که هر آزمایش علمی نقاط قوت و ضعف خود را دارد.
شواهد علمی هم درجه‌بندی دارند، گاهی شواهدی قوی هستند و گاهی ضعیف. مشاهدات یا مطالعات علمی نیز اصول خاص خود را دارند. وظیفه هر پزشک این است که با مطالعه این شواهد به بیمار خود توصیه‌های لازم برای درمان ارائه دهد. پزشک وظیفه دارد با دانشی که درباره این شواهد و اثرات درمان‌ها دارد، بهترین درمان را با توجه به شرایط به بیمار پیشنهاد کند.
گاهی برای درمان بیمار روش‌های متفاوتی وجود دارد. هر یک از این روش‌ها در مطالعات علمی با نکات مثبت و منفی همراه هستند. پزشک وظیفه دارد که تمامی این نکات را به بیمار توضیح دهد و در تصمیم‌گیری به او کمک کند.
باید توجه داشت که بیمار در نهایت مختار است که روش درمانی مطلوب خودش را برگزیند. بیمار در انتخاب درمان استقلال دارد و پزشک نمی‌تواند این استقلال را از بگیرد. پزشک باید بر اساس شواهد علمی بهترین توصیه را به بیمار ارائه کند.
نام موضوع : پزشکی شاخه‌ای از علم است
دسته : متفرقه پزشکی
