پاندا از گونه های نادر خرس با ظاهر منحصر به فرد و دوست داشتنی است که بومی کشور چین بوده و در حال حاضر در کوه های مرکزی و غربی چین زندگی می کند.
این حیوان زیبا برخلاف اکثر خرس ها خواب زمستانی ندارد، بچه های بسیار کوچکی به دنیا می آورد و با رژیم غذایی تا حد زیادی گیاهی به حیات خود ادامه می دهد.
خرس های پاندا حیواناتی خجالتی هستند که اگرچه هرگز به محدوده زندگی انسان ها پا نمی گذارند اما به مرور زمان زیست گاه های آن ها توسط بشر نابوده شده و به همین دلیل در معرض تهدید انقراض قرار گرفته اند.
پانداها مانند سایر خرس ها سر بزرگ، دم کوتاه و یک پوزه بلند با بینی بزرگ دارند و از حس بویایی خوبی برخوردار هستند.
خز ضخیم این حیوان به رنگ سفید مایل به کرم است و لکه های سیاه رنگ بزرگی روی دست ها، پاها، شانه، گوش، بینی و اطراف چشم های کوچکش وجود دارد که ظاهر متفاوتی به آن بخشیده است.
از آن جا که پانداها اغلب اوقات بامبو می خورند فیزیک بدن شان برای تغذیه راحت تر تکامل یافته، مثلا استخوان مچ دست های پاندا که تا اندازه ای شبیه انگشت شست عمل می کند بزرگ شده و به پاندا اجازه می دهد تا ساقه های بامبو را چنگ بزند.
این خرس منحصر به فرد فک های بزرگ با عضلات قوی و دندان های آسیاب مسطح دارد که به او کمک می کند تا به راحتی ساقه و برگ های بامبو را خرد کرده و مواد مغذی موجود در آن ها را استخراج کند.
قلمروی پاندای نر اغلب بیش از دو برابر اندازه محدوده پانداهای ماده است و معمولا این قلمروها به منظور جفت گیری با هم هم پوشانی دارند.
پانداها حدود 12 تا 15 ساعت از روز خود را صرف جویدن بامبو می کنند، آن ها هنگام غذا خوردن طوری می نشینند که بتوانند با پنجه های جلویی خود به گیاهان چنگ زده و آن ها را جدا کنند.
اگرچه این حیوان بیشتر اوقات روزش را مشغول خوردن و خوابیدن است اما در کوهنوردی مهارت خاصی دارد و در صورت نیاز می تواند به خوبی شنا کند.
این جنگل های مرتفع خنک، ابری و مرطوب هستند و عموما بارندگی های زیادی در آن ها رخ می دهد.
پانداها برای زنده ماندن معمولا به گیاه بامبو در این جنگل ها متکی هستند و از بین رفتن زیستگاه های بامبویی آن ها بزرگ ترین تهدید برای این گونه حیوانی محسوب می شود.
همان طور که قبلا اشاره کردیم پانداها فک های قوی دارند که از آن ها برای خرد کردن بخش های مختلف بامبو و تبدیل آن به خمیر قابل هضم استفاده می کنند.
از آن جا که بامبو چندان مغذی نیست پاندا باید روزانه تعداد زیادی بامبو بخورد، پانداها می توانند در روز 30 کیلوگرم برگ، شاخه و ساقه های بامبو بخورند که تقریبا 40 درصد وزن بدن آن ها می باشد.
علاوه بر این برای تکمیل مواد مغذی مورد نیاز بدن خود از گیاهان دیگر از جمله علف ها، میوه ها و همچنین جوندگان و پرندگان مناسب استفاده می کنند.
پانداها آب مورد نیاز خود را از رودخانه های کوهستانی که با ذوب شدن یخ ها و برف ها به راه می افتند تامین می کنند.
انسان ها به دلیل شکار پاندا و از بین بردن زیستگاه های مناسب بزرگ ترین تهدید برای این حیوان محسوب می شوند.
پاندای ماده اغلب هر دو سال یک بار بچه به دنیا می آورد و دوره بارداری اش حدود پنج ماه طول می کشد.
موقع زایمان پاندای ماده به داخل سوراخ یک درخت یا غار رفته و یک یا دو بچه پاندا به دنیا می آورد.
نوزاد پاندا هنگام تولد بسیار کوچک و تقریبا 15 سانتی متر است و کمتر از 100 گرم وزن دارد. رنگ پوستش صورتی رنگ و بدون مو است و به دلیل کور و نحیف بودن بسیار آسیب پذیر می باشد.
بچه پاندا 6 تا 8 هفته بعد از تولد چشمانش را باز می کند و تقریبا تا سه ماهگی نمی تواند بخزد، اگر پاندا دو قلو به دنیا آورد تنها یکی از آن ها را می تواند روی پشتش سوار کند تا بچه پاندا شش ماهه شده و بتواند در کنار مادرش راه برود.
پانداها تا حدود یک سالگی شیر می خورند و تا 18 ماهگی نزد مادر خود می مانند. بعضی از آن ها حتی ممکن است چند سال و تا زمانی که پاندای مادر دوباره باردار شود کنار او زندگی کنند و پس از آن خانه را ترک کرده و به دنبال تعیین قلمروی بروند.
این حیوان زیبا برخلاف اکثر خرس ها خواب زمستانی ندارد، بچه های بسیار کوچکی به دنیا می آورد و با رژیم غذایی تا حد زیادی گیاهی به حیات خود ادامه می دهد.
خرس های پاندا حیواناتی خجالتی هستند که اگرچه هرگز به محدوده زندگی انسان ها پا نمی گذارند اما به مرور زمان زیست گاه های آن ها توسط بشر نابوده شده و به همین دلیل در معرض تهدید انقراض قرار گرفته اند.
مشخصات ظاهری پاندا
پاندا از انواع خرس با اندازه متوسط تا بزرگ است که قد آن معمولا بین 1.2 تا 1.5 متر و وزنش بین 75 تا 135 کیلوگرم می باشد.پانداها مانند سایر خرس ها سر بزرگ، دم کوتاه و یک پوزه بلند با بینی بزرگ دارند و از حس بویایی خوبی برخوردار هستند.
خز ضخیم این حیوان به رنگ سفید مایل به کرم است و لکه های سیاه رنگ بزرگی روی دست ها، پاها، شانه، گوش، بینی و اطراف چشم های کوچکش وجود دارد که ظاهر متفاوتی به آن بخشیده است.
از آن جا که پانداها اغلب اوقات بامبو می خورند فیزیک بدن شان برای تغذیه راحت تر تکامل یافته، مثلا استخوان مچ دست های پاندا که تا اندازه ای شبیه انگشت شست عمل می کند بزرگ شده و به پاندا اجازه می دهد تا ساقه های بامبو را چنگ بزند.
این خرس منحصر به فرد فک های بزرگ با عضلات قوی و دندان های آسیاب مسطح دارد که به او کمک می کند تا به راحتی ساقه و برگ های بامبو را خرد کرده و مواد مغذی موجود در آن ها را استخراج کند.
خصوصیات رفتاری پاندا
پانداها تمایلی به زندگی گروهی ندارند و تنها زندگی می کنند. این حیوان برای خود قلمرویی انتخاب کرده و با ترشحات غدد بویایی و خراشیدن درختان محدوده خود را مشخص می کند.قلمروی پاندای نر اغلب بیش از دو برابر اندازه محدوده پانداهای ماده است و معمولا این قلمروها به منظور جفت گیری با هم هم پوشانی دارند.
پانداها حدود 12 تا 15 ساعت از روز خود را صرف جویدن بامبو می کنند، آن ها هنگام غذا خوردن طوری می نشینند که بتوانند با پنجه های جلویی خود به گیاهان چنگ زده و آن ها را جدا کنند.
اگرچه این حیوان بیشتر اوقات روزش را مشغول خوردن و خوابیدن است اما در کوهنوردی مهارت خاصی دارد و در صورت نیاز می تواند به خوبی شنا کند.
محل زندگی پاندا
در گذشته پانداها در سراسر زمین های اطراف رودخانه یانگ تسه زندگی می کردند اما با افزایش فعالیت های انسانی، به سمت نواحی بلند کوه ها نقل مکان کردند و در حال حاضر نیز در شش رشته کوه مختلف چین مرکزی و غربی، در جنگل های بلند با ارتفاع 1500 تا 4000 متری سکونت دارند.این جنگل های مرتفع خنک، ابری و مرطوب هستند و عموما بارندگی های زیادی در آن ها رخ می دهد.
پانداها برای زنده ماندن معمولا به گیاه بامبو در این جنگل ها متکی هستند و از بین رفتن زیستگاه های بامبویی آن ها بزرگ ترین تهدید برای این گونه حیوانی محسوب می شود.
غذای پاندا
پاندا به عنوان یک خرس جزو گوشت خواران طبقه بندی می شود اما تقریبا فقط بامبو مصرف می کند. گفته شده این حیوان از بیش از 30 گونه مختلف گیاه بامبو تغذیه می کند.همان طور که قبلا اشاره کردیم پانداها فک های قوی دارند که از آن ها برای خرد کردن بخش های مختلف بامبو و تبدیل آن به خمیر قابل هضم استفاده می کنند.
از آن جا که بامبو چندان مغذی نیست پاندا باید روزانه تعداد زیادی بامبو بخورد، پانداها می توانند در روز 30 کیلوگرم برگ، شاخه و ساقه های بامبو بخورند که تقریبا 40 درصد وزن بدن آن ها می باشد.
علاوه بر این برای تکمیل مواد مغذی مورد نیاز بدن خود از گیاهان دیگر از جمله علف ها، میوه ها و همچنین جوندگان و پرندگان مناسب استفاده می کنند.
پانداها آب مورد نیاز خود را از رودخانه های کوهستانی که با ذوب شدن یخ ها و برف ها به راه می افتند تامین می کنند.
دشمن پاندا
پاندا در بزرگسالی به دلیل جثه بزرگ و زیستگاه منحصر به فردش یعنی جنگل های سرد و پر از بامبو، هیچ گونه شکارچی و دشمن طبیعی ندارد اگرچه توله خرس ها تا حداقل یک سالگی به مراقبت نیاز دارند و ممکن است در این مدت توسط شکارچیان بزرگی همچون پلنگ یا پرندگان شکار شوند.انسان ها به دلیل شکار پاندا و از بین بردن زیستگاه های مناسب بزرگ ترین تهدید برای این حیوان محسوب می شوند.
زاد و ولد پاندا
پانداها معمولا بین ماه مارس (اسفند) تا ماه می (اواسط خرداد) جفت گیری می کنند، در این دوران پانداهای ماده با ایجاد صداهای خاص شبیه ناله نشان می دهند که آماده جفت گیری هستند و توجه پاندای نر را به خود جلب می کنند.پاندای ماده اغلب هر دو سال یک بار بچه به دنیا می آورد و دوره بارداری اش حدود پنج ماه طول می کشد.
موقع زایمان پاندای ماده به داخل سوراخ یک درخت یا غار رفته و یک یا دو بچه پاندا به دنیا می آورد.
نوزاد پاندا هنگام تولد بسیار کوچک و تقریبا 15 سانتی متر است و کمتر از 100 گرم وزن دارد. رنگ پوستش صورتی رنگ و بدون مو است و به دلیل کور و نحیف بودن بسیار آسیب پذیر می باشد.
بچه پاندا 6 تا 8 هفته بعد از تولد چشمانش را باز می کند و تقریبا تا سه ماهگی نمی تواند بخزد، اگر پاندا دو قلو به دنیا آورد تنها یکی از آن ها را می تواند روی پشتش سوار کند تا بچه پاندا شش ماهه شده و بتواند در کنار مادرش راه برود.
پانداها تا حدود یک سالگی شیر می خورند و تا 18 ماهگی نزد مادر خود می مانند. بعضی از آن ها حتی ممکن است چند سال و تا زمانی که پاندای مادر دوباره باردار شود کنار او زندگی کنند و پس از آن خانه را ترک کرده و به دنبال تعیین قلمروی بروند.
طول عمر پاندا
دانشمندان درباره طول عمر پاندا در طبیعت مطمئن نیستند اما این حیوان در شرایط تحت حفاظت حدود 30 سال عمر می کند.حقایق جالب درباره پانداها
- خرس پاندا اولین بار در سال 1869 توسط یک طبیعت گرد فرانسوی کشف شد و امروزه تصویر آن به عنوان سمبول جهانی حفاظت از محیط زیست در لوگوی صندوق جهانی طبیعت استفاده می شود.
- مردم چین پاندا را نماد صلح می دانند و تلاش زیادی برای حفظ جمعیت این حیوان کرده اند.
- پاندا به نام های مختلفی شهرت پیدا کرده، مثلا نام علمی آن به معنای گربه پا سیاه و سفید است و نام چینی آن گربه پاندا می باشد زیرا مردمک چشم این حیوان بسیار شبیه گربه است. خرس بامبو نیز نامی است که مردمان محلی به پانداها داده اند.
- وزن نوزاد پاندای تازه متولد شده یک هزارم وزن مادرش است و اندازه اش تقریبا به اندازه موش متوسط می باشد.
- در کوه های چین لینگ در چین علاوه بر پاندهای سیاه و سفید تعداد کمی پاندای قهوه ای – سفید نیز وجود دارند.
- خرس های پاندا با استفاده از یک سری صداها با هم ارتباط برقرار می کنند، تاکنون 11 صدای مختلف از این حیوان شناسایی شده است.
- برخلاف بسیاری از خرس ها پانداها خواب زمستانی ندارند و وقتی زمستان نزدیک می شود به نواحی گرم تر کوهستان که گیاه بامبو نیز داشته باشد نقل مکان می کنند.
- تخمین زده شده تنها حدود هزار عدد خرس پاندا در طبیعت وحش باقی مانده است.
- پاندای قرمز یا سرخ از پستانداران گیاهخوار است که از نظر خانوادگی با پاندای معمولی مرتبط است و از بامبو تغذیه می کند،
