معرفی نقد انیمه توکیو غول Tokyo Ghoul

[ansel]

توکیو غول یک مجموعه مانگا خیال‌پردازی تاریک ژاپنی که توسط سوئی ایشیدا نوشته و مصورسازی شده‌است و به‌وسیلهٔ انتشارات شوئیشا از ۸ سپتامبر ۲۰۱۱ تا ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۴ در مجلهٔ سینن مانگا ویکلی یانگ جامپ منتشر می‌شد. دنباله‌ای با عنوان توکیو غول از اکتبر ۲۰۱۴ در همان مجله شروع به انتشار شده‌است.

یک مجموعه تلویزیونی انیمه ۱۲ قسمتی نیز توسط استودیوی پیرو بر پایه نسخه مانگا ساخته شده‌است، که برای اولین بار در شبکه توکیو ام‌ایکس از ۳ ژوئیه ۲۰۱۴ شروع شده و تا ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۴ ادامه داشت. فصل دوم این سری با عنوان توکیو غول √A که مستقیماً دنبالهٔ فصل نخست است، از ۸ ژانویه تا ۲۶ مارس ۲۰۱۵ در شبکه توکیو ام‌ایکس پخش شد. خبر ساخت فیلمی سینمایی به همین نام نیز بر اساس نسخه مانگا و به کارگردانی کنتارو هاگیوارا در ژوئن ۲۰۱۶ اعلام شد و در ژوئیه ۲۰۱۷ در ژاپن اکران شد. فصل سوم این مجموعه نیز تحت نام توکیو غول: بازگشت به تعداد ۲۴ قسمت و در دو فصل مجزا از تاریخ ۳ آوریل ۲۰۱۸ تا ۲۵ دسامبر ۲۰۱۸ به پخش رسید. کارگردانی این فصل برخلاف دو سری قبل توسط توشینوری واتانابه انجام شده‌است.

 

[ansel]

داستان​

داستان دربارهٔ پسری ۱۸ ساله به نام کن کانکی است که با دختری به نام ریزه که هر دو همسن هستند و در خواندن کتاب با یکدیگر تفاهم دارند، در کافه‌ای که معمولاً به آنجا می‌رود آشنا می‌شود. کانکی غافل از اینکه ریزه یک غول (موجودات مرموزی شبیه به انسان که در پی شکار و خوردن گوشت انسان‌ها هستند) است مورد حمله او قرار می‌گیرد؛ اما در پی ناباوری کانکی جان سالم به در می‌برد ولی به شدت مجروح می‌شود. پس از انتقال کانکی به بیمارستان، از آن غول بر روی او پیوند اعضا انجام می‌گیرد. پس از به هوش آمدن، کانکی در می‌یابد که خود او نیز تبدیل به یک نیمه‌انسان/نیمه‌غول شده و در دنیایی که دیگر انسان‌ها در بالاترین زنجیره غذایی قرار ندارند گرفتار می‌شود. در واقع تنها ماده غذایی که غول‌ها می‌توانند از آن تغذیه کنند گوشت انسان است و خوراک انسان‌ها برای آن‌ها به شدت زننده و غیرقابل تحمل است. غول‌ها در صورت مصرف غذای انسان در شرایط اضطراری بیمار می‌شوند. تنها ماده خوراکی مشترک بین غول‌ها و انسان‌ها قهوه است.

در ادامه کانکی به استخدام در کافی‌شاپ مذکور با نام آنتیک در می‌آید، و تلاش می‌کند جایی در میان دنیای غول‌ها پیدا کرده و بتواند صلحی میان غول‌ها و انسان‌ها و درک متقابلی پدید آورد. اما در میان راه، فشارها، شکست‌ها و شکنجه‌ها او را به اهدافی دیگر می‌کشاند.

 

[ansel]

کانکی کن​

کانکی کن شخصیت اصلی انیمه و مانگا توکیو غول است. توکیو غول دربارهٔ پسری ۱۸ ساله به نام کن کانکی است که در خردسالی پدرش و در کودکی مادرش را از دست داده‌است و تنها دوستی به نام هیده دارد. کانکی کن پسری زیباروی، صلح طلب، عاشق کتاب و مهربان است. او بعد از تبدیل شدن به یک نیمه غول، تلاش می‌کند بدون خوردن گوشت انسان زندگی کند و حس درونی‌اش به او اجازه نمی‌دهد انسان‌ها را به قتل برساند و از آن‌ها تغذیه کند و تنها از گوشت انسان‌هایی که خودکشی کرده‌اند تغذیه می‌کند. کانکی کم‌کم به زندگی عادی با دوستانش از جمله توکا عادت می‌کند تا اینکه روزی به دست دشمنان آنتیک گرفتار می‌شود و در میان آزارهای روحی و جسمی‌ای که به او می‌رسانند روح ریزه به تفکراتش نفوذ می‌کند و باعث تحولی در ذهن کانکی می‌شود و او را تبدیل به انسانی خشن تر می‌کند و باعث تغییر اهدافش می‌شود. در پایان فصل بر اثر شکنجه‌های زیاد تمام موهای کانکی سفید می‌شود و افکار و عقیده‌اش تغییر می‌کنند.

 

[ansel]

شخصیت کانکی در فصل دوم نسبت به فصل اول کاملاً متفاوت است. او حالا قوی‌تر از قبل شده و سعی دارد همچنان تلاش کند و قوی‌تر شود تا بتواند از دوستانش محافظت کند. تلاش‌های او به جایی می‌رسد که حتی از گوشت غول‌ها هم تغذیه می‌کند تا قدرت بیشتری به دست آورد. در پایان فصل دوم، هیده که بهترین و تنها دوست کانکی بود توسط یک غول زخمی شد و در آغوش کانکی جان داد. این اتفاق باعث شد کانکی از جنگیدن دست بکشد و در حالی که جسد هیده را حمل می‌کند خود را تسلیم آریما کیشو (قوی ترین مأمور غول کش) کند. اما آریما او را نمی‌کشد و در عوض او را شستشوی مغزی می‌دهد و شخصیت جدیدی برای او خلق می‌کند. شخصیتی به شدت شبیه فصل اول به نام: هایسه ساساکی.

 

[Like crazy<3]

انیمه Tokyo Ghoul مناسب اکثر افراد ناآشنا با جهان انیمه‌های ژاپنی نیست. ولی اگر اهل دیدن این آثار هستید و از دنبال کردن فانتزی‌های پرشده از خشونت و خون ابایی ندارید، باید یک بار پا به دنیای عجیب آن بگذارید

خلاصه‌ی داستان:

در نسخه‌ای از شهر توکیو کشور ژاپن که تقریبا از همه نظر مشابه با دنیای امروز ما به نظر می‌رسد، انسان‌ها درکنار غول‌ها زندگی می‌کنند؛ غول‌هایی که اکثر اوقات، ظاهری دقیقا مشابه آدم‌های عادی دارند و اقلیت جامعه را تشکیل می‌دهند. دولت تیم‌هایی را برای مبارزه با غول‌ها ایجاد کرده است و از افرادی خاص برای کشتن حداکثری آن‌ها بهره می‌برد. مردم هم تک‌تک غول‌ها را به‌عنوان موجوداتی ترسناک و لایق قطعه‌قطعه شدن می‌شناسند که باید از دست‌شان فرار کرد. به همین خاطر به محض اینکه هویت یک غول نزد یک انسان فاش شود، آن فرد می‌رود و با یک گزارش، شرایط کشته شدن غول را فراهم می‌کند.
غول‌ها موجوداتی مانند خون‌آشام‌های آشنا برای مخاطب سینما و تلویزیون نیستند. آن‌ها به‌معنی واقعی کلمه باید از گوشت انسان تغذیه کنند و عملا راهی به جز کشتن افراد مختلف برای زنده ماندن ندارند. تازه غذاهای عادی هم نه‌تنها برای آن‌ها به‌شدت بدمزه هستند، بلکه می‌توانند غول‌ها را شدیدا مریض کنند. در نتیجه هر چند هفته یک بار، یک غول برای زنده ماندن به شکار به دور از چشم همگان می‌پردازد و زندگی یک نفر را به پایان می‌رساند.

قصه‌ی اصلی اما از وقتی آغاز می‌شود که پسری جوان و ظاهرا عادی به اسم کانکی کن به خاطر رخدادی عجیب، عملا تبدیل به یک غول می‌شود و به جامعه‌ی کوچک اما قوی این موجودات می‌پیوندد. او تازه پس از وارد شدن به این مسیر جدید می‌فهمد که چه‌قدر تصورات غالب انسان‌ها از غول‌ها و تصورات غالب غول‌ها از انسان‌ها پوچ و نادرست به نظر می‌رسند. در این بین اوضاع هر روز چه برای انسان‌ها و چه برای غول‌ها، خونین‌تر و ترسناک‌تر از روز قبل می‌شود.

 

[Like crazy<3]

این انیمه اقتباس‌شده از روی یک سری مانگا است. همچنین به عقیده‌ی درصد قابل توجهی از افرادی که داستان را در هر دو مدیوم مانگا و انیمه دنبال کرده‌اند، انیمه‌ی Tokyo Ghoul هیچ‌وقت نتوانست به قدرت و دقت مانگا خود برسد. پس اگر می‌خواهید تجربه‌ی کاملی از قصه‌ی «غول توکیو» داشته باشید، احتمالا نمی‌توانید مطالعه‌ی رمان‌های نه‌چندان بلند و چندین و چند مانگای آن را پشت گوش بیاندازید.

اولین سری مانگا مجموعه با نام Tokyo Ghoul و در ۱۴ شماره منتشر شد. سپس نوبت به انتشار یک Light novel با همین نام در ۳ قسمت رسید. بعد با انتشار مانگا تک‌شماره‌ای [Tokyo Ghoul [Jack روبه‌رو بودیم و سپس مانگا ۱۶قسمتی Tokyo Ghoul:re را خواندیم. درنهایت هم با انتشار یک Light novel تک‌قسمتی با نام Tokyo Ghoul:re مواجه شدیم.
همه‌ی مانگاهای نام‌برده توسط سوئی ایشیدا نوشته شدند و در این بین شین تاوادا (Shin Towada) وظیفه داشت دو Light novel نام‌برده را تقدیم طرفدارها کند. راستی این مجموعه ۵ بازی ویدیویی اقتباسی و دو فیلم لایواکشن اقتباسی هم دارد که هیچ‌کس با نرفتن به سراغ آن‌ها، کوچک‌ترین ضرری نکرده است. هیچ‌کدام از صحبت‌های بالا هم‌معنی با این نیستند که انیمه Tokyo Ghoul ارزش تماشا ندارد. زیرا اگر به ژانرها و زیرژانرهای فهرست‌شده برای آن علاقه دارید، حتما می‌توانید به‌عنوان یک مخاطب بزرگ‌سال با آن سرگرم شوید و طی برخی لحظات، واقعا تحت تاثیر بحث‌های زیرمتنی اثر مورد بحث قرار بگیرید. ولی به هیچ عنوان هنگام رفتن به سراغ این مجموعه‌ی ۵۰ قسمتی، انتظار رویارویی با اثری بدون نقص و خالی از دقایق اضافه را نداشته باشید.
مسئله‌ی مورد ظلم واقع شدن اقلیت‌ها در جوامع گوناگون همواره یکی از مباحث بررسی‌شده توسط آثار سینمایی و تلویزیونی قدرتمند بوده است. اما در درصد بسیار بالایی از آثاری که موفق به بیانِ تأثیرگذار حرفی درست در این رابطه می‌شوند، می‌بینیم سازنده پشت برخی تابلوها مخفی شده است. در حقیقت حتی بعضی از آثار قدرتمندی که احساسات مخاطب را درگیر می‌کنند و نابرابری‌های اجتماعی را زیر سؤال می‌برند، انگار همیشه اقلیت‌های مورد پسندِ مخاطبِ آگاهِ امروز را در مرکز قصه‌ی خود قرار می‌دهند.

 

[Like crazy<3]

اگر جهان یا حداقل روشن‌فکرهای آن مشغول حمایت از افراد دارای ویژگی X باشند، غالب فیلم‌های این‌گونه هم چگونگی مورد ظلم قرار گرفتن افراد دارای ویژگی X را به تصویر می‌کشند. این یعنی ما با سیلی از قصه‌گویی‌های محافظه‌کارانه روبه‌رو می‌شویم که گاهی از بیان داستانی و استعاری می‌ترسند. ما آثاری را می‌بینیم که حرف شجاعانه و ارزشمندی را بیان می‌کنند اما روشی امن و نه‌چندان جسورانه را برای بیان آن به کار می‌گیرند.

به همین خاطر اثری مثل انیمه Tokyo Ghoul را می‌توان تابوشکن صدا زد. چرا؟ چون اقلیت به تصویر کشیده‌شده در جامعه‌ی آن رسما مشتی آدم‌خوار هستند؛ موجوداتی با نام غول که واقعا به گوشت انسان‌ها احتیاج دارند و مرگ‌وزندگی را بین کشتن یا نکشتن انسان‌ها می‌بینند. این‌جا دیگر خبری از هم‌ذات‌پنداری‌های فرامتنی نیست. زیرا تماشاگر به یاد ظلم‌های جامعه‌ی واقعی به افراد دارای ویژگی X نمی‌افتد و خود به خود با اقلیت حاضر در این نسخه از توکیو هم‌ذات‌پنداری نمی‌کند. در حقیقت اگر در جامعه‌ی واقعی امروز موجوداتی انسان‌مانند و مثل ما وجود داشته باشند که برای زنده ماندن باید گوشت آدم بخورند، قطعا توسط جامعه سلاخی می‌شوند و مورد تنفر درصد بسیار بسیار بالایی از مردم قرار می‌گیرند.

 

[Like crazy<3]

سازنده مجبور است درون فانتزی تاریک خود، ما را به هم‌ذات‌پنداری با اقلیتی برساند که امکان ندارد در دنیای واقعی با آن هم‌ذات‌پنداری و موافقت کنیم. با انتخاب همین مسیر، Tokyo Ghoul تبدیل به محصولی می‌شود که اولا قطعا زیر فشار برخی انتقادها قرار می‌گیرد و ثانیا هرگز نمی‌تواند شدیدا عامه‌پسند باشد. اما دقیقا به خاطر انتخاب همین مسیر، گفت‌وگوهای اثر با تماشاگر تکان‌دهنده‌تر هستند؛ استعاره‌پردازی‌ها معمولا اثرگذاری طولانی‌مدتی روی مخاطب‌های هدف چنین محصولاتی دارند.

تابوشکنی دوم انیمه هم در عمق تصویرسازی از همین غول‌ها اتفاق می‌افتد؛ جایی که مخاطب می‌بیند در «توکیو غول» خبری از هیولاهای جذاب و مرسوم داستان‌های این‌گونه نیست و کارهای این موجودات، واقعا تنفربرانگیز و آزاردهنده هستند. سینما و تلویزیون امروز از موجوداتی مانند خون‌آشام‌ها انقدر استفاده کرده است که انگار دیگر نمی‌شود از آن‌ها ترسید. اصلا محصولات عامه‌پسند به جایی رسیده‌اند که لحظه‌ی حمله‌ی یک خون‌آشام را به‌شدت جذاب نشان می‌دهند! مثلا اکنون در بسیاری از آثار نوجوانانه، نخستین حمله‌ی یک خون‌آشام به گردن یک انسان می‌تواند عاشقانه یا بامزه باشد.

به خاطر همین آثار نیز مخاطب گارد خود را به‌شدت در مقابل موجودات هیولامنندِ داستان‌های فانتزی، پایین آورده است. تماشاگر نه‌تنها از آن‌ها نمی‌ترسد، بلکه غالبا انقدر سبک زندگی این موجودات را جذاب می‌داند که دیگر انسان‌های معمولیِ قصه برای او اضافی و مسخره به نظر می‌رسند. انگار وقتی می‌توانی خون‌آشام، دارای عمر بی‌نهایت، سرعت زیاد، قدرت قابل‌توجه و توانایی تحمیل حرف خود به دیگران باشی، احمقانه به نظر می‌رسد که بخواهی انسان بمانی! ماجرا هم جایی به اوج ترسناکی خود می‌رسد که وقتی سازندگان بخواهند در دل داستان، جنگ یک انسان بین پذیرش یا نپذیرفتن تبدیل شدن به یک هیولا را به تصویر بکشند، توسط مخاطب مسخره می‌شوند. به بیان بهتر مخاطب امروز انقدر عاشق این هیولاهای جذب‌کننده شده است که بدون ذره‌ای هم‌ذات‌پنداری با برخی شخصیت‌ها، مثلا شک و تردید او نسبت به خون‌آشام شدن یا نشدن را احمقانه می‌داند.

این تصویر بزرگ اکنون بخشی از فرهنگ عامه‌ی امروز را تشکیل می‌دهد و شاید شانس انیمه‌ها برای شکستن آن، بیشتر از آثار هر مدیوم داستان‌گویی دیگری باشد. چرا که یک انیمه نه‌تنها می‌تواند با اغراق‌های تصویری همه‌چیز را عوض کند، بلکه فرم تصویری آن هم بیشتر از هر انیمیشن یا فیلم لایواکشن، به درد خلق بعضی از لحظات عجیب‌وغریب می‌خورد. انیمه Tokyo Ghoul هم دقیقا چنین کاری را به شکلی عالی انجام می‌دهد؛ تصویرسازی هیولاوار، تنفربرانگیز و ترسناک از هیولاهایی که باید از گوشت انسان تغذیه کنند.

 

[Like crazy<3]

دیگر حتی وقتی با دختربچه‌ای کم سن‌وسال، بی‌گناه و دردکشیده هم روبه‌رو باشیم، از تماشای لحظه‌ی بلعیده شدن گوشت آدم توسط او به ستوه می‌آییم. این یعنی انیمه به خود جسارت پس زدن مخاطب را می‌دهد؛ تا نداند آیا به درون‌ریزی این شخصیت توجه می‌کند و او را می‌پذیرد یا نمی‌تواند دربرابر تصاویر خشن و بعضا آزاردهنده، میزان توجه خود به شخصیت‌پردازی چند آدم‌کش را افزایش دهد.

سریال در کل نمی‌خواهد شما برای یک طرف قصه هورا بکشید و بر افراد ایستاده در مقابل آن‌ها لعنت بفرستید. همه‌ی شخصیت‌ها و همه‌ی گروه‌ها، سیاهی‌ها و سفیدی‌های مخصوص به خود را دارند. البته که همه‌ی کاراکترها به یک اندازه خاکستری نیستند. ولی در طولانی‌مدت می‌بینیم نمی‌شود حتی یک شخصیت را به آسانی «خوب» یا «بد» خطاب کرد.
متاسفانه انیمه‌ی Tokyo Ghoul در تکمیل قوس شخصیتی هر کاراکتر عالی نیست و گاهی شتاب‌زده و خالی از توضیحات لازم به نظر می‌رسد. برخی مواقع شخصیت‌ها به مراتب سریع‌تر از زمانی‌که مخاطب انتظار دارد، رفتار خود را تغییر می‌دهند. به‌گونه‌ای که انگار فیلم‌نامه‌نویس گاهی انقدر مجذوب به‌روز کردن درک مخاطب از یک شخصیت شده است که احترام گذاشتن به آن شخصیت را از یاد می‌برد. نتیجه هم می‌شود آن که در عین جذاب بودن تغییرات کاراکترها، گاهی آن‌چه امروز از آن‌ها می‌بینیم، در تضاد کامل با تصاویر قبلی‌شان قرار دارد. مثلا یک کاراکتر بعد از افشای یک راز، به شکلی غیر قابل باور و ناگهانی تبدیل به یک فرد نسبتا مثبت می‌شود. درحالی‌که مخاطب مدام به خود می‌گوید همه‌ی سکانس‌های بد قبلی مرتبط با این کاراکتر، در تضاد با وجود آن راز درون زندگی او قرار می‌گیرند. سازنده چند بار اطلاعاتی تازه را رو می‌کند و انتظار دارد به محض افشای آن داده‌ها، نظر مخاطب راجع به یک شخصیت عوض شود. ولی مشکل این‌جا است که ما می‌بینیم همین اطلاعات فاش‌نشده، تا آن روز هیچ تاثیری روی زندگی فرد نداشتند. این یعنی کاراکتر صرفا منتظر افشای رازهای لایق احترام زندگی خود بود تا ناگهان تبدیل به شخصیت مثبتی شود؟

در طرف مقابل، هرچه‌قدر که فیلم‌نامه‌ی اثر گاهی شتاب‌زده می‌شود، قدرت کارگردانی Tokyo Ghoul را نباید انکار کرد. سازندگان هم دنیای انیمه را از لحاظ بصری به جلوه‌ی منحصر‌به‌فرد خود می‌رسانند و هم از بسیاری از ثانیه‌ها برای قصه‌گویی نمادین و تصویری بهره می‌برند. «غول توکیو» اکشن‌هایی پرانرژی دارد و نبردهای آن غالبا فیزیکی هستند و از نزدیک دنبال می‌شوند. دوربین هم به‌جای اینکه دائما مشغول دنبال کردن کاراکترها باشد، با درک ماهیت خاص سلاح‌های کشنده‌ی این جهان، روی آن‌ها متمرکز می‌شود.

وقتی یک غول با عضو بلند و خاص بدن خود به سمت یک نفر یورش می‌برد، حرکت پرسرعت دوربین باعث می‌شود تنش لحظات افزایش بیابد. مخاطب به خاطر مواجهه با نزدیک شدن تیزی به بدن کاراکتر دوم می‌ترسد و رنگ‌بندی قرمز آسمان طی دقایق هم سنگینی اتمسفر را افزایش می‌دهد. جذاب‌ترین ویژگی بسیاری از کاراکترهای این انیمه را می‌توان ظاهر آن‌ها و توانایی‌های فیزیکی آن‌ها دانست. پس حتی اگر چند بار بتوانید متوجه کمبودهای فیلم‌نامه شوید، در اکثر مواقع تصویرسازی‌ها را کم‌ایراد می‌بینید.

 

[Like crazy<3]

Ghoul tokyo شوربختانه به طرز واضحی بین داستان‌گویی واقعی و صرفا پر کردن برخی دقایق از موارد سرگرم‌کننده برای مخاطب‌های آثار این‌گونه جابه‌جا می‌شود. ولی حداقل وقتی می‌فهمیم به طرز جدی مشغول قصه‌گویی و گفت‌وگو با مخاطب است، هرگز فرصت موجود برای استفاده از جزئیات را از دست نمی‌دهد. به همین خاطر طی آن دقایقی که دلایل اصلی علاقه‌مند شدن چندین و نفر به این اثر هستند، از موسیقی تا تدوین قصه می‌گوید.

این انیمه واقعا آلبوم موسیقی متن پرکششی دارد که همزمان ترس و هیجان حاضر در قصه‌ی آن را به وجود مخاطب انتقال می‌دهد. همچنین استفاده‌ی هوشمندانه‌ی سازندگان از فلش‌بک‌ها و رونمایی به موقع کاراکترهای جدید، باعث می‌شوند محصول مورد بحث به سرعت از نفس نیافتد. این‌ها را به‌علاوه چند پیچش داستانی سرگرم‌کننده و تلاش نکردن اثر برای پاسخ‌گویی سریع و بی‌معنی به تمام سوالات کنید تا بفهمید چرا اگر فانتزی‌های سیاه هیولامحور را می‌پسندید، یک بار همراه شدن با کانکی و توکا اشتباه نیست.

یکی از مهم‌ترین نقاط قوت Tokyo Ghoul را می‌شود روابط دوطرفه و خاص اکثر کاراکترهای اصلی با یکدیگر دانست. در این سریال اگر فرضا ۵ کاراکتر به‌صورت مقطعی در مرکز قصه قرار گرفته باشند، می‌شود تفاوت‌های واضح جنس رابطه‌ی هرکدام از این پنج نفر با چهار نفر دیگر را احساس کرد. این‌گونه در روابط دوستانه، جنگ‌جویانه یا حتی پدرانه‌ی چند کاراکتر با هم می‌توان از مواجهه با شیمی عالی بین شخصیت‌ها لذت برد و مدام برای هر سکانس هیجان‌زده شد