آموزش مترجم مبتدی | چالش ها و نکاتی که یک مترجم تازه کار باید بداند

[ARA.O.O]

1- آغاز کار مترجم مبتدی​

بدیهی‌ است که مترجم حرفه‌ای، روزی مبتدی بوده و با کسب دانش و تجربهٔ بیشتر، به مهارت‌های پیشرفتهٔ ترجمه، دست یافته‌است. چنانچه مترجم، تحصیلات دانشگاهی مرتبط با موضوع متن نداشته‌باشد، نسبت به اصطلاحات آن رشته ناآشنا خواهدبود؛ در نتیجه ترجمهٔ دقیق و درستی حاصل نخواهدشد. لذا توصیه می‌شود شما به عنوان یک مترجم مبتدی، ترجمه را از متون عمومی آغاز کنید و پس از کسب مهارت‌های لازم، اقدام به ترجمهٔ تخصصی نمایید.

 

[ARA.O.O]

2- مفهوم را به ترجمه ترجیح دهید.​

ممکن است قسمتی از متن انگلیسی، متشکل از جملات به هم پیوسته باشد اما در عین حال مفهوم ساده‌ای را بیان کند. شما می‌توانید به جای آنکه جملات را عیناً به فارسی ترجمه کنبد، مفهوم آن را بیان کنبد. در این صورت لازم است مفهوم متن انگلیسی را به صورت کاملاً درست و دقیق درک کنید. سپس آن را با جمله یا جملاتی ساده‌تر به زبان فارسی بیان کنید.

لازم به ذکر است رعایت اصل امانت در نقل قول مطالب، از مسئولیت‌های حرفه‌ای مترجمان است. به عبارت دیگر دقت کنید در خلال انتقال مفاهیم، تحریف اتفاق نیفتد. مسئولیت مترجم، انتقال مفهوم و منظور دقیق و درست متن انگلیسی است؛ بنابراین شما اجازه داربد مفاهیم و مقاصد متن مبدأ را با جملات ساده‌ای از زبان فارسی به خواننده منقل کنید.

 

[ARA.O.O]

3- مراقب نکات پنهان متن باشید.​

آنچه در ترجمه و ساده نویسی متن مهم است، توجه به نکات پنهان متن انگلیسی است. دقت داشته‌باشید قسمت‌هایی که از نظر نویسنده، مهم‌تر بیان شده‌اند، در متن ترجمهٔ شما نیز مهم شمرده شوند. به عبارت دیگر موضوعی که از نظر نویسندهٔ متن مبدأ، مهم شمرده شده است، مورد توجه شما (مترجم) نیز باشد.

 

[ARA.O.O]

4- اصطلاحات را بشناسید. ​

اصطلاحات، عبارت‌های عامیانه، ضرب‌المثل‌ها و استعاره‌های پرکاربرد زبان انگلیسی را بشناسید. اینگونه میتوانید معنی و مفهوم دقیق متن را درک کنید. گاهی نویسندهٔ متن مبدأ، از اصطلاح یا عبارت عامیانهٔ انگلیسی استفاده می‌کند تا بتواند مفهوم را هر چه بهتر منتقل کند. گاهی نیز ممکن است برای تشریح بهتر یک موضوع، استعاره‌ای پرکاربرد و شناخته شده را ذکر کند.

استفاده از اصطلاحات کمیاب، احتمال کمتری دارد؛ از اینرو دانستن تمام اصطلاحات و ضرب المثلهای زبان انگلیسی، برای شما، حیاتی نبوده و تنها شناخت پرکاربردترین آن‌ها، کافیست.

 

[ARA.O.O]

5-معنی متناسب با متن را پیدا کنید ​

همانطور که می دانید اکثر کلمات انگلیسی، دارای معانی متعددی هستند. دانستن این معانی، به حرفه ای شدن یک مترجم مبتدی کمک میکند. گاهی، این معانی با هم در تناقضند. مثلا کلمهٔ oath که هر دو معنی “قسم” و “فحش” را میدهد.

در برخی موارد نیز، معانی یک کلمه تاحدی به هم نزدیک است که انتخاب معنی درست و متناسب با متن، برای مترجم سخت و پیچیده می‌شود. اگر یک مترجم مبتدی هستید، نگران نباشید. این مهارت با تمرین ترجمه، به آسانی حاصل می‌شود. به عبارت دیگر، انتخاب معنی درست و مقتضی متن، در ترجمه‌های بعدی آسانتر خواهد بود.

 

[ARA.O.O]

6- ساختار متن و گرامر را یاد بگیرید.​

اگر به قواعد زبان انگلیسی (گرامر) آشنا نیستید، لازم است به زودی مطالعات خود را در این زمینه شروع کنید. حتماً لازم است زمان افعال، قید، صفت، ترتیب صفات و موصولات و بسیاری قواعد مهم دیگر را بلد باشید تا بتوانید ترجمه‌ای دقیق را انجام دهید. بدون شک اگر در تشخیص هرکدام ناموفق باشید، مطمئن باشید ترجمهٔ شما حق مطلب را ادا نخواهد کرد.

 

[ARA.O.O]

7- اشکالات متن را تصحیح کنید.​

به هر دلیلی ممکن است متن مبدأ، دارای مشکلات ساختاری یا قواعد گرامری باشد. سعی کنید در حد امکان، آن مشکلات را برطرف کنید. می‌توانید مشکلات فوق را به همراه یادداشتی در متن مقصد، به مشتری تحویل دهید. اما مطمئن باشید که تصحیح اشکالات ساختاری، به ارزش کار شما در سطح یک مترجم مبتدی، می‌افزاید.

 

[ARA.O.O]

8- لحن متن را رعایت کنید. ​

مسلماً لحن یک متن علمی با لحن یک متن داستانی تفاوت دارد. میزان رسمیت متون مختلف را در نظر بگیرید و در متن مقصد رعایت کنید. رعایت این نکته حتی برای یک مترجم مبتدی، سخت نیست اما از اهمیت زیادی برخوردار است.

 

[ARA.O.O]

9- دایره واژگان خود را گسترش دهید. ​

با مطالعهٔ کتاب‌های آموزش لغات، دایرهٔ واژگان خود را گسترش دهید. اگر واژگان بیشتری یاد نگیرید، همیشه یک مترجم مبتدی خواهید ماند. کتاب‌هایی از مانند 504 واژهٔ ضروری، واژگان تافل، 400 واژه و 1100 واژه، به ترتیب می‌توانند منابع خوبی برای گسترش دایرهٔ واژگان محسوب شوند.

 

[ARA.O.O]

10- برخی کلمات معادل فارسی ندارند.​

برخی کلمات در زبان انگلیسی معادل فارسی ندارند. سعی نکنید آن‌ها را حتماً ترجمه کنید. به عنوان مثال چنانچه متنی مربوط به علم کامپیوتر را ترجمه می‌کنید، حتما می دانید که واژهٔ “windows” نیازی به معادل فارسی ندارد. در واقع بیان معادل فارسی “پنجره‌ها” برای این کلمه در این متن، اشتباه است. این نکته را می‌توانید با کسب آشنایی از واژگان هر حوزه های علمی رعایت کنید.