سیرت سکیبه مادر امام جواد

[ایرما]

، معروف به سبیکه نُوبِیَّه و خَیْزُران همسر امام رضا(ع) و مادر امام جواد(ع). بنا بر روایات، کنیزی(ام ولد) [۱] از نسل ماریه قبطیه بود.[۲] او را به نام‌های، دُرّه،[۳] خَیزُران،[۴] رَیحانَه[۵] و سُکَینَه،[۶] هم خوانده‌اند. نام خیزران را امام رضا(ع) برایش انتخاب کرد.[۷] شیخ صدوق نام او را «خیزران» نقل کرده است.[۸] کنیه‌ سبیکه، ام‌الحسن بوده است.سبیکه را مِرّیسی (روستایی در مصر)[۱۰] یا قبطی (سرزمین مصر) یا مرُسی (شهری در کشور مغرب) دانسته‌اند.[۱۱]
نقل شده است که وقتی سبیکه می‌خواست امام جواد (ع) را به دنیا بیاورد، امام رضا (ع) خواهرش، حکیمه، را نزد او و برای کمک به قابله فرستاد.[۱۲] در حدیثی، حضرت محمد(ص) او را کنیزی پاک‌دهان و پاک دامان دانسته که خداوند رحم او را برای به دنیا آوردن یک امام انتخاب کرده است.[۱۳] [یادداشت ۱] مسعودی هم در اثبات الوصیة او را به عنوان برترین زنان روزگار خودش ستوده است.
ک امام انتخاب کرده است.[۱۳] [یادداشت ۱] مسعودی هم در اثبات الوصیة او را به عنوان برترین زنان روزگار خودش ستوده است.[۱۴][یادداشت ۲]

منابع
۱_ مجلسی، بحارالانوار، بیروت، ج۵۰، ص۱.
۲_ کلینی، اصول کافی، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۶۶۴.
۳_ ابن شهرآشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۳۷۹.
۴_ ابن شهرآشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۳۷۹.
۵_ ابن شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۳۷۹؛ ۶_مجلسی، بحارالانوار، بیروت، ج۵۰، ص۷.
۸_۷۷ عاشور، موسوعة اهل البیت، بیروت، ج۱۶، ص۱۴.
۹_ ابن شهرآشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۳۷۹؛ ۱۰_مجلسی، بحارالانوار، بیروت، ج۵۰، ص۷.
۱۱_ عاشور، موسوعة اهل البیت، بیروت، ج۱۶، ص۱۴.
۱۲_ابن شهرآشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۳۷۹؛ ۱۳_طبری، دلائل الامامه، ص۲۰۹.
۱۴_ابن شهرآشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۳۷۹.
۱۵_ مجلسی، بحارالانوار، بیروت، ج۵۰، ص۷.
۱۶_ مجلسی، بحارالانوار، بیروت، ج۵۰، ص۱۰.
۱۷_ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۲۳.
۱۸_ نگاه کنید به: مسعودی، اثبات الوصیة للامام علی بن ابی طالب، ۱۳۸۴ش، ص۲۱۶