جنگ سی‌ساله جنگ‌هایی میان سال‌های ۱۶۱۸ و ۱۶۴۸ در اروپای مرکزی بودند، که بیش‌تر در خاک امپراتوری مقدس روم رخ داد و در آن ابرقدرت‌های اصلی اروپا برای تثبیت قدرت و تعیین مرزبندی‌های جدید شرکت داشتند. علت این کشمکش به درگیری میان دو مذهب کاتولیک و پروتستان و همچنین رقابت میان حکومت‌های هابسبورگیِ اتریش و اسپانیا با قدرت‌های دیگر منطقه که فرانسه، هلند، دانمارک و سوئد بودند و به کشمکش هابسبورگ-فرانسه مشهور شده بود، برمی‌گشت.
زمان
۲۳ می ۱۶۱۸–۱۵ می ۱۶۴۸
مکان
اروپا (بیش‌تر در آلمان)
نتیجه
صلح وستفالی
تسامح دینی برای پروتستان‌ها
تضعیف خاندان هاپسبورگ در هلند و امپراتوری مقدس روم
تضعیف امپراتوری اسپانیا
قدرت گرفتن خاندان بوربن
قدرت گرفتن فرانسه و سوئد
نابودی فئودالیسم در اروپا قاره‌ای
استقلال هلند از اسپانیا
شروع جنگ‌های فرانسه و اسپانیا تا سال ۱۶۵۹
جنگندگان
سوئدپادشاهی سوئد
جمهوری هلند
پادشاهی فرانسه
دانمارکپادشاهی دانمارک-نروژ
بوهمبوهم
زاکسنیزاکسن
پالاتاین
پادشاهی پروس
پادشاهی انگلستان
پادشاهی اسکاتلند
ترانسیلوانی
امپراتوری مقدس روم
اتحادیه کاتولیک
اسپانیا امپراتوری اسپانیا
بایرن
فرماندهان
سوئد گستاو آدلف دوم
پادشاهی فرانسه لوئی سیزدهم
پادشاهی فرانسه کاردینال ریشلیو
پادشاهی فرانسه ژول مازارن
دانمارک کریستیان چهارم
جمهوری هلند ویلیام اورانژو
امپراتوری مقدس روم فردیناند دوم
امپراتوری مقدس روم فردیناند سوم
امپراتوری مقدس روم والنشتاین
اسپانیا فلیپه سوم
اسپانیا فلیپه چهارم
ماکسیمیلیان یکم
نیروها
۱۴۹ هزار سوئدی
۱۳۵ هزار دانمارکی
۷۷ هزار هلندی
۱۵۰ هزار امپراتوری مقدس روم
۳۰۰ هزار اسپانیایی
تلفات
۱۱۰ هزار سوئدی
۱۱۸ هزار امپراتوری مقدس روم
۸ میلیون کشته
این جنگ همچنین قحطی و بیماری‌های گوناگونی را به همراه داشت و باعث شد، که کشور آلمان از جمعیت خالی شود. به طوری که در جنوب آلمان تنها حدود یک سوم زنده ماندند. هرچند که این جنگ سی سال طول کشید ولی درگیری آن سیصد سال دیگر ادامه داشت. این جنگ با عهدنامه وستفالی که در مونستر بسته شد پایان گرفت.
چندین دهه پس از پایان جنگ، هنگامی که اتریش و متحدان آلمانی‌اش در حال جنگ با ترکان عثمانی بودند، لوئی چهاردهم پادشاه فرانسه موقعیت را خوب دید تا تصرفات خود را در دو طرف راین گسترش دهد. این عمل که در جنگ‌های ناپلئونی نیز تأثیرگذار بود، به دشمنی دیرینه آلمان-فرانسه تبدیل شد و بعدها از دلایل اصلی دو جنگ جهانی بود.
زمان
۲۳ می ۱۶۱۸–۱۵ می ۱۶۴۸
مکان
اروپا (بیش‌تر در آلمان)
نتیجه
صلح وستفالی
تسامح دینی برای پروتستان‌ها
تضعیف خاندان هاپسبورگ در هلند و امپراتوری مقدس روم
تضعیف امپراتوری اسپانیا
قدرت گرفتن خاندان بوربن
قدرت گرفتن فرانسه و سوئد
نابودی فئودالیسم در اروپا قاره‌ای
استقلال هلند از اسپانیا
شروع جنگ‌های فرانسه و اسپانیا تا سال ۱۶۵۹
جنگندگان
سوئدپادشاهی سوئد
جمهوری هلند
پادشاهی فرانسه
دانمارکپادشاهی دانمارک-نروژ
بوهمبوهم
زاکسنیزاکسن
پالاتاین
پادشاهی پروس
پادشاهی انگلستان
پادشاهی اسکاتلند
ترانسیلوانی
امپراتوری مقدس روم
اتحادیه کاتولیک
اسپانیا امپراتوری اسپانیا
بایرن
فرماندهان
سوئد گستاو آدلف دوم
پادشاهی فرانسه لوئی سیزدهم
پادشاهی فرانسه کاردینال ریشلیو
پادشاهی فرانسه ژول مازارن
دانمارک کریستیان چهارم
جمهوری هلند ویلیام اورانژو
امپراتوری مقدس روم فردیناند دوم
امپراتوری مقدس روم فردیناند سوم
امپراتوری مقدس روم والنشتاین
اسپانیا فلیپه سوم
اسپانیا فلیپه چهارم
ماکسیمیلیان یکم
نیروها
۱۴۹ هزار سوئدی
۱۳۵ هزار دانمارکی
۷۷ هزار هلندی
۱۵۰ هزار امپراتوری مقدس روم
۳۰۰ هزار اسپانیایی
تلفات
۱۱۰ هزار سوئدی
۱۱۸ هزار امپراتوری مقدس روم
۸ میلیون کشته
این جنگ همچنین قحطی و بیماری‌های گوناگونی را به همراه داشت و باعث شد، که کشور آلمان از جمعیت خالی شود. به طوری که در جنوب آلمان تنها حدود یک سوم زنده ماندند. هرچند که این جنگ سی سال طول کشید ولی درگیری آن سیصد سال دیگر ادامه داشت. این جنگ با عهدنامه وستفالی که در مونستر بسته شد پایان گرفت.
چندین دهه پس از پایان جنگ، هنگامی که اتریش و متحدان آلمانی‌اش در حال جنگ با ترکان عثمانی بودند، لوئی چهاردهم پادشاه فرانسه موقعیت را خوب دید تا تصرفات خود را در دو طرف راین گسترش دهد. این عمل که در جنگ‌های ناپلئونی نیز تأثیرگذار بود، به دشمنی دیرینه آلمان-فرانسه تبدیل شد و بعدها از دلایل اصلی دو جنگ جهانی بود.
نام موضوع : تاریخ جنگ های مذهبی در اروپا
دسته : تاریخ جهان
