نثر انواع مختلفی دارد که به بیان انواع آن خواهیم پرداخت. اهمیت دانستن این مسئله در آن است که یک نویسنده با توجه
به هدف خود از نگارش متن، باید گونهای مناسب از انواع نثر را انتخاب کند و اگر غیر از این باشد در کیفیت اثر تاثیر سوء
خواهد گذاشت.
نثر مصنوع :
در این نوع از نگارش که نثر فنی نیز نامیده میشود نویسنده سعی دارد تا صورت و شکل اثر را از سادگی دور کند. نکته
مثبت نثر مصنوع زیبایی کالم، مرجع قرار دادن احادیث، آیات قرآن و ضرب المثلها، رعایت سجع، بکارگیری واژگان غیر
رایج و بکار گیری مکرر توصیفهای دلنشین است که خواننده را به دنیای پررمز و راز واژگان و ادبیات رهسپار میکند. اما
نثر مصنوع به همان میزان که در ظاهر زیباست، دارای نکات منفی نیز میباشد. توجه بسیار زیاد نویسنده به ظاهر اثر،
ممکن است وی را از پردازش کافی مفهوم اثر دور کند که این اتفاق برای خواننده نیز رخ خواهد و خواننده بیش از آنکه
مفهوم کالم را درک کند مجذوب ظاهر کالم خواهد شد.
دو نمونه جذاب این شیوه نگارش که در قرون ششم و هفتم هجری رواج بسیار یافته بود، مرزبان نامه اثر مرزبان بن رستم
بن شروین طبری و تاریخ جهانگشای جوینی اثر عطا ملک جوینی میباشند که مطالعه آنها را به شما توصیه میکنم.
نمونه نثر مصنوع :
راکار بست و اثقال حشم را فرمود تا در شب بسوختند و چشم خواب بردوختند و از غایت ضالل و غی خیول و جمال را پی
کردند، چون بازگشتند سلطان چون شیر هصور و فحل غیور بر عقب ایشان تا بحد هزارسف رسید لشکر غور بازگشتند و
مصاف برکشید لشکر سلطان بر میمنه ایشان حمله برد رایات غوریان معکوس شد و دولت منکوس گشت و از امرا اصحاب او بسیار در قید اسار افتادند و دیگران در مهامه و فیافی افتان خیزان کَالَّذِی اُستَهوَتهُ الشَّیَاطِینُ فِیاالَرضِ حَیرَانَ و
همچنان لشکر خوارزم بر پی ایشان خشمناک ... )تاریخ جهانگشای جوینی اثر عطا ملک جوینی(
نثر مسجع :
این نوع نثر دارای وزن است و آهنگین میباشد و نویسنده ضمن آنکه ظاهر اثر را کمی دلنشینتر از نثر ساده میسازد سعی
میکند در عین حال در دام واژه آراییهای نثر مصنوع اسیر نشود و عالوه بر آن کیفیت محتوا را نیز حفظ کند.
البته شاید بتوان این نوع از آثار را نیز به طور کلی زیرمجموعه نثر مصنوع قرار داد اما به دلیل تفاوتهای این دو نوع نثر در
اهمیت به محتوا، آن را به صورت جداگانه به شما معرفی کردیم.
دو نمونه بسیار زیبا از نثر مسجع، گلستان اثر سعدی و مناجات نامه اثر خواجه عبداهلل انصاری میباشند که هم از لحاظ
محتوا و هم از لحاظ فرم در بهترین وضعیت ممکن خلق شدهاند.
نمونه نثر مسجع :
یکی از وزرا پیش ذوالنون مصری رفت و همت خواست که روز و شب به خدمت سلطان مشغولم و به خیرش امیدوار و از
عقوبتش ترسان. ذوالنون بگریست و گفت: اگر من خدای را عزوجل چنین پرستیدمی که تو سلطان را، از جمله صدیقان
بودمی. )گلستان اثر سعدی(
نثر مرسل :
نثر مرسل یا ساده متداولترین شکل نگارش میباشد که ریشه در ادبیات قرن چهارم هجری دارد. در نثر مرسل هدف از
نگارش، بیان افکار است و نویسنده مینویسد تا داشتههای ذهنیاش را به اشتراک بگذارد.
به هدف خود از نگارش متن، باید گونهای مناسب از انواع نثر را انتخاب کند و اگر غیر از این باشد در کیفیت اثر تاثیر سوء
خواهد گذاشت.
نثر مصنوع :
در این نوع از نگارش که نثر فنی نیز نامیده میشود نویسنده سعی دارد تا صورت و شکل اثر را از سادگی دور کند. نکته
مثبت نثر مصنوع زیبایی کالم، مرجع قرار دادن احادیث، آیات قرآن و ضرب المثلها، رعایت سجع، بکارگیری واژگان غیر
رایج و بکار گیری مکرر توصیفهای دلنشین است که خواننده را به دنیای پررمز و راز واژگان و ادبیات رهسپار میکند. اما
نثر مصنوع به همان میزان که در ظاهر زیباست، دارای نکات منفی نیز میباشد. توجه بسیار زیاد نویسنده به ظاهر اثر،
ممکن است وی را از پردازش کافی مفهوم اثر دور کند که این اتفاق برای خواننده نیز رخ خواهد و خواننده بیش از آنکه
مفهوم کالم را درک کند مجذوب ظاهر کالم خواهد شد.
دو نمونه جذاب این شیوه نگارش که در قرون ششم و هفتم هجری رواج بسیار یافته بود، مرزبان نامه اثر مرزبان بن رستم
بن شروین طبری و تاریخ جهانگشای جوینی اثر عطا ملک جوینی میباشند که مطالعه آنها را به شما توصیه میکنم.
نمونه نثر مصنوع :
راکار بست و اثقال حشم را فرمود تا در شب بسوختند و چشم خواب بردوختند و از غایت ضالل و غی خیول و جمال را پی
کردند، چون بازگشتند سلطان چون شیر هصور و فحل غیور بر عقب ایشان تا بحد هزارسف رسید لشکر غور بازگشتند و
مصاف برکشید لشکر سلطان بر میمنه ایشان حمله برد رایات غوریان معکوس شد و دولت منکوس گشت و از امرا اصحاب او بسیار در قید اسار افتادند و دیگران در مهامه و فیافی افتان خیزان کَالَّذِی اُستَهوَتهُ الشَّیَاطِینُ فِیاالَرضِ حَیرَانَ و
همچنان لشکر خوارزم بر پی ایشان خشمناک ... )تاریخ جهانگشای جوینی اثر عطا ملک جوینی(
نثر مسجع :
این نوع نثر دارای وزن است و آهنگین میباشد و نویسنده ضمن آنکه ظاهر اثر را کمی دلنشینتر از نثر ساده میسازد سعی
میکند در عین حال در دام واژه آراییهای نثر مصنوع اسیر نشود و عالوه بر آن کیفیت محتوا را نیز حفظ کند.
البته شاید بتوان این نوع از آثار را نیز به طور کلی زیرمجموعه نثر مصنوع قرار داد اما به دلیل تفاوتهای این دو نوع نثر در
اهمیت به محتوا، آن را به صورت جداگانه به شما معرفی کردیم.
دو نمونه بسیار زیبا از نثر مسجع، گلستان اثر سعدی و مناجات نامه اثر خواجه عبداهلل انصاری میباشند که هم از لحاظ
محتوا و هم از لحاظ فرم در بهترین وضعیت ممکن خلق شدهاند.
نمونه نثر مسجع :
یکی از وزرا پیش ذوالنون مصری رفت و همت خواست که روز و شب به خدمت سلطان مشغولم و به خیرش امیدوار و از
عقوبتش ترسان. ذوالنون بگریست و گفت: اگر من خدای را عزوجل چنین پرستیدمی که تو سلطان را، از جمله صدیقان
بودمی. )گلستان اثر سعدی(
نثر مرسل :
نثر مرسل یا ساده متداولترین شکل نگارش میباشد که ریشه در ادبیات قرن چهارم هجری دارد. در نثر مرسل هدف از
نگارش، بیان افکار است و نویسنده مینویسد تا داشتههای ذهنیاش را به اشتراک بگذارد.
نام موضوع : انواع نثر کدامند؟
دسته : مطالب آموزش نویسندگی
