آموزش اصول گویندگی در رادیو

[Miss Nili]

" تنها صداست که می ماند "

همه چیز صدا دارد اما تنها صداهایی که برای شنوندگان و مردم روزگار خودشان، مشخصه یک خاطره ذهنی‌اند می‌توانند در زمانه بعدی نیز شنیدنی، قابل استفاده و لذت بردن باشند و به عبارتی ماندگار شوند.

مثل خردمندان فكر كنيد اما با مردم به زبان خودشان حرف بزنيد.

الف } چه کنیم تا یک گوینده،مجری،سخنران جذاب و تأثیر گذار باشیم؟

1- کمتر حرف بزنیم :

این بدان معنا نیست که حرف نزنیم و یا سرمان در لاک خودمان باشد. بلکه هرجا نیاز به صحبت کردن بود خود را نشان داده و نظر خود را ایراد کنیم.

2- قبل از شروع صحبت حداقل ۳۰ ثانیه فکر کنیم :
فکر کردن قبل از شروع صحبت هر چند کم و کوتاه باعث گزیده‏گویی شده و از هرگونه گاف زدن و همچنین بیهوده گویی و با عجله صحبت کردن جلوگیری می‏کند.

3- با صدای بلند نخندیم :
(می توان از پیامبر (ص) الگو گرفت)، خنده با صدای بلند شخصیت انسان را زیر سوال می‏برد.

4- لبخند بزنیم :
یک لبخند کوچک باعث جذب می‏شود. هر انسان دارای کودک درونی است که آن کودک درون به آنچه که خود بخواهد جذب می‏شود چه بخواهیم و چه نخواهیم.

5- آنچه هستیم باشیم :
از بیان حرفهای بیخودی و دروغ و بزرگ کردن خود بپرهیزیم. آنچه که هستیم باشیم به این معنا که خود را بزرگتر از آنچه هستیم جلوه ندهیم .

6- شوخ طبع باشیم ولی بسیار بسیار کم شوخی کنیم :
شوخی هرقدر هم کوچک می‏تواند باعث رنجش شود مگر اینکه این شوخی با فکر قبلی و بررسی بیان شده و یا انجام شود.

7- سکوت را تمرین کنیم :
بعضی افراد می پندارند که هر چه شلوغتر و پر صداتر باشند بیشتر جذب می شوند ولی اینطور نیست. سکوت تاثیری ذهنی در افراد می گذارد. هنگام سکوت، در اطراف خود ایجاد خلاء می نماییم و این خود باعث جاذبه است.

8- فرد محترمی باشیم :

به خود و دیگران احترام بگذاریم. بی ادبی در کلام و گفتار و رفتار از جذابیت بسیار می کاهد.

" زیبائی بیان خردمندانه ، عصای معجزه گر هر سخنور است ؛" "سرشار از سحر و اقتدار ."

ب } راههای علاقمند کردن شنوندگان :



1- شنوندگان را هم درگير کنيد :

شنوندگان هم دوست دارند که وارد ماجرا شوند، نه اينکه فقط گوش کنند و حوصله شان سر برود. پس بهتر است که آغاز برنامه را با يک سوال آغاز کنيد. اين تکنيک بسيار جواب مي دهد.

2- سرزنده و با روح باشيد :

بهترين سخنرانان کساني هستند که چه در حرکاتشان و چه در سخن گفتنشان با روح و سرزنده هستند.

3- صدايي تاثيرگذار داشته باشيد :روي چيزي که مي خواهيد تحويل دهيد، زمان بگذاريد. بايد بتوانيد صدايي خوشايند و سرگرم کننده تحويل دهيد. هنگام سخنراني به اين چهار نکته توجه داشته باشيد: تن صدايتان را هر از گاهي تغيير دهيد، درجه ي صدا را بالا و پايين ببريد، سرعت صحبت کردنتان را تغيير دهيد، و گاه گاهي براي تاثير گذاري بيشتر سکوت کنيد.

4- حرف هاي تازه بزنيد :

از تکرار کردن داستان ها و خاطرات هميشگي پرهيز کنيد. حرف هاي تازه بزنيد. سعي کنيد در سخنرانيتان جايي هم براي وقايع روز باز کنيد. حرف هاي جديد برعکس آنها را راغب به گوش کردن و توجه بيشتر مي کند.

5- تمرين داشته باشيد :

با چندين مرتبه تمرين کردن، سخنرانيتان مي تواند باعث موفقيتتان شود. معمولاً افراد فقط چند دقيقه قبل از سخنرانيشان نگاهي به نوشته هايشان مي اندازند، اما سخنرانان موفق هميشه براي تمرين آن هم وقت مي گذارند. يک سخنران واقعي از قبل برنامه ريزي مي کند که چطور سخنراني خود را شروع کند و چطور به پايان برساند.


" فردای روشن و دلخواه را می توان با بیانی به زیبائی اندیشه ای پویا ،" "ترسیم و معماری کرد ."

ج} بایدها و نبایدهای گویندگی :​

گويندگي در يک تعريف ساده، حرف زدن، انتقال فکر يا منظوري نهفته در يک مطلب، به شيوهاي زيبا و درست به مخاطب است .

گوينده خوب علاوه بر داشتن صدا و بياني زيبا و بدون عيب ( از لحاظ تلفظ حروف، لحن و لهجه) بايد سواد کافي داشته باشد .

گوينده خوب بايد خوب بشنود، خوب ببيند و عملي را که انجام ميدهد در مغز کنترل و در زبان پخش کند.

يک گوينده بايد قدرت برقراري ارتباط داشته باشد. داراي قدرت انتقال فکر و احساس باشد و بتواند شخصيت خود را منعکس کند.

اولين قدم در کار گويندگي خبر، درک و فهم خبر است .


" زیبائی بیان خردمندانه ، عصای معجزه گر هر سخنور است ؛ سرشار از" "سحر و اقتدار . "

د } ویژگیهای گوینده رادیو :



1- صدائی گوش نواز :

کاملاً روشن است که گوینده به کسی گفته می‌شود که مطلبی را برای رادیو می‌خواند و بیان و عرضه می‌کند. اگر بخواهیم این موضوع را به تعریف بیاوریم باید بگوییم گوینده شخصی است که صدای خوب و لطیفی دارد، با آهنگی جذاب و متفاوت از دیگران. یعنی در واقع صدایی خوب به صورتی که قبلاً نشنیده باشیم یا برای گوش ما تازگی داشته باشد. علاوه بر صدای خوب، این شخص در عین حال باید دارای سواد و اطلاعات کافی باشد و بتواند به مفاهیم مربوط به متن ضمن خواندن توجه کند.

2- حفظ ریتم و ضرب آهنگ صدا :

یکی از نکات مهم در ادامه بحث گویندگی حفظ ریتم است. ریتم یا ضرباهنگ عبارت است از هماهنگ بودن فکر، اندیشه، و احساس که بیان می‌کنیم. این هماهنگی اگر همراه با درک درستی باشد همیشه کمک می‌کند که گوینده به بهترین شیوه و شکل ممکن اندیشه‌هایش را درست و به‌جا منتقل کند. به این ترتیب شنونده‌ای هم که آن را می‌شنود با آن احساس مشترک پیدا می‌کند. ریتم مشترک بین گوینده و شنونده مثل این است که دو نفر با هم راه بروند به‌گونه‌ای که هماهنگی در راه رفتن باعث برقراری ارتباط بهتر میان آن‌ها شود.

از جمله دیگر خصوصیات لازم برای گوینده که تذکر آن خالی از فایده نیست، نظم و تمرین است. نظم به این معنا که در زمان و موقعیت مناسب سر کارش حاضر شود و تمرین یعنی یک، دو یا چند بار بازخوانی آنچه که قرار است منتقل شود. دلیل تاکید به این نکته آن است که وقتی من به عنوان گوینده می‌خواهم مطلبی را برای عده کثیری بخوانم وظیفه اخلاقی‌ام ایجاب می‌کند چنان بر کارم تسلط داشته باشم که دیگران آنچه را که قرار است از من بشنوند به راحتی بپذیرند، به مصداق شعر« بر زبان بود مرا آنچه تو را در دل بود». یعنی به گونه‌ای باشد که مخاطب دریابد تمام آنچه که گفته می‌شود برای اوست. به عقیده من تمرین، ممارست، تکرار و جستجو و پرسش از اساسی‌ترین کارهایی است که کمک می‌کند تا یک گوینده همیشه قادر، توانا، مسلط و به روز و موثر به کار خود ادامه دهد.

3-داشتن اطلاعات کافی :

از مهمترین خصوصیاتی که یک گوینده رادیو باید داشته باشد حساسیت در فهم و تفهیم مطالب است. یعنی هم خودش خوب بفهمد و هم خوب بفهماند. و سعی کند که این حرکت را با احساس مناسب و قابل قبول به شنونده منتقل کند.

یک گوینده خوب رادیویی در ضمن کار و فعالیت‌های گویندگی‌اش باید یکسری نکات و ملاحظات دائم مد نظرش باشد. یکی گسترده‌تر کردن آشنایی با ادبیات موضوعاتی است که همواره در دسترس اوست و با آن سر و کار دارد. دیگر اینکه برای بیان درست، کامل و دقیق عبارات و واژه‌ها و اصطلاحات تمرین کند. چون مردم از گوینده یاد می‌گیرند و اگر گوینده این اصطلاحات را درست بیان کند ما هم به‌عنوان شنونده حتماً آن اصطلاحات و تعابیر را درست بیان خواهیم کرد.

به اعتقاد من گوینده باید متن را به گونه‌ای بخواند که شنونده راضی نگه داشته شود. یعنی گوینده دائماً خود را در ارتباط متقابل با شنونده ببیند و این رابطه قطع نشود.