. . .

آموزش استعاره چیست و چه کاربردهایی دارد؟ | آموزش نویسندگی

تالار مطالب آموزش نویسندگی

ARA.O.O

فرازین بازنشسته
شاعر
کاربر منتخب
کاربر طلایی
کاربر نقره‌ای
کاربر ثابت
مدیر بازنشسته
شناسه کاربر
300
تاریخ ثبت‌نام
2021-01-16
آخرین بازدید
موضوعات
519
نوشته‌ها
4,411
راه‌حل‌ها
183
پسندها
35,047
امتیازها
1,008
سن
19
محل سکونت
خرابه‌‌های خاطرات :‌‌)

  • #1
«اگر فکر می‌کنی رابطه کاری ما راه به‌جایی نمی‌برد و به بن‌بست رسیده بهتر است همین‌جا مسیرمان را از هم جدا کنیم. با حمله به نقطه‌ضعف‌های یکدیگر و سنگ انداختن جلوی پای هم درنهایت سدی بزرگ در مسیر پیشرفتمان درست می‌شود که عبور از آن ممکن نیست.»



خواندن این پاراگراف برای همۀ شما عادی است. چراکه در گفتگوهای روزمره زیاد گفته یا شنیده‌اید.

نمونه‌های دیگری هم وجود دارد:

دیگر آب از سرم گذشته

زندگی‌اش جهنم شده

ساعتم خوابیده

دیوار خانه نشست کرده



این عبارت‌ها و جمله‌ها آن‌قدر در زبان روزمرۀ ما تکرار شده‌اند که آن‌ها را نامتعارف و ادبی نمی‌دانیم.



بیایید چند تا از این جمله‌ها را با هم بررسی کنیم:

رابطۀ کاری ما راه به‌جایی نمی‌برد.

رابطه به‌مثابۀ جاده.



اینکه مدام به نقطه‌ضعف‌های یکدیگر حمله کنیم…

بحث کردن به‌مثابۀ جنگ.

با توجه به این جملات به این نکته می‌رسیم که معمولاً سعی می‌کنیم با کمک گرفتن از پدیده‌ای عینی، مسئله‌ای ذهنی و انتزاعی را نشان دهیم.

در اینجا جنگ و جاده مفاهیمی عینی هستند که به‌وسیلۀ آن‌ها رابطه و بحث را توضیح می‌دهیم.

به این نوع بیان، بیان استعاری می‌گوییم.



%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%87-1-1.jpg
 

ARA.O.O

فرازین بازنشسته
شاعر
کاربر منتخب
کاربر طلایی
کاربر نقره‌ای
کاربر ثابت
مدیر بازنشسته
شناسه کاربر
300
تاریخ ثبت‌نام
2021-01-16
آخرین بازدید
موضوعات
519
نوشته‌ها
4,411
راه‌حل‌ها
183
پسندها
35,047
امتیازها
1,008
سن
19
محل سکونت
خرابه‌‌های خاطرات :‌‌)

  • #2
هر استعارۀ مفهومی دو حوزه دارد که یکی به‌وسیلۀ دیگری درک می‌شود. هر حوزه پشتوانه‌ای از تجربیات مختلف و قابل‌لمس دارد.

برای مثال ما به پشتوانۀ دانش و تجربیات منسجمی که در مورد سفر داریم از آن برای درک مفهوم انتزاعی‌تری چون زندگی بهره می‌گیریم.

برای اینکه استعاره مفهومی را بهتر و بیشتر درک کنیم از لیکاف و جانسون کمک می‌گیریم.

لیکاف و جانسون در کتاب استعاره‌هایی که با آن‌ها زندگی می‌کنیم مدلی برای طرح استعاره مفهومی ساخته‌اند.

ازنظر آن‌ها هر استعاره یک مبدأ و یک مقصد دارد.

بحث جنگ است.

مبدأ: جنگ

مقصد: بحث


به کمک جنگ که یک مفهوم عینی و ملموس است، بحث را که مفهومی انتزاعی است توضیح داده‌ایم.

بر همین اساس عبارت‌های زیادی را به کار می‌بریم که همه برآمده از استعارۀ «بحث جنگ است» هستند.

مانند:

ادعاهای شما غیرقابل‌دفاع است.

تمام استدلال‌هایم را خنثی کرد.

هیچ‌وقت در بحث با او پیروز نشدم.

استدلال‌هایش را در هم شکستم.
 

ARA.O.O

فرازین بازنشسته
شاعر
کاربر منتخب
کاربر طلایی
کاربر نقره‌ای
کاربر ثابت
مدیر بازنشسته
شناسه کاربر
300
تاریخ ثبت‌نام
2021-01-16
آخرین بازدید
موضوعات
519
نوشته‌ها
4,411
راه‌حل‌ها
183
پسندها
35,047
امتیازها
1,008
سن
19
محل سکونت
خرابه‌‌های خاطرات :‌‌)

  • #3
عشق سفر است.

مبدأ: سفر

مقصد: عشق


سفر یک مفهوم عینی است که می‌توانیم آن را تصور کنیم و به‌وسیلۀ آن یک مفهوم انتزاعی به نام عشق را به تصویر بکشیم.

ما سر دوراهی هستیم.

باید راهمان را از هم جدا کنیم.

ته این رابطه بن‌بست است.

ما از مسیر منحرف شده‌ایم.

همان‌طور که می‌بینید پشت خیلی از عباراتی که در زندگی به کار می‌بریم یک استعاره نهفته است.



%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%87-2.jpg
 

ARA.O.O

فرازین بازنشسته
شاعر
کاربر منتخب
کاربر طلایی
کاربر نقره‌ای
کاربر ثابت
مدیر بازنشسته
شناسه کاربر
300
تاریخ ثبت‌نام
2021-01-16
آخرین بازدید
موضوعات
519
نوشته‌ها
4,411
راه‌حل‌ها
183
پسندها
35,047
امتیازها
1,008
سن
19
محل سکونت
خرابه‌‌های خاطرات :‌‌)

  • #4
در زبان استعاری سعی می‌کنیم با استفاده از مفاهیم عینی که برای خیلی از افراد مشترک است یا تجربه‌هایی که اغلب افراد درک کرده‌اند و از سر گذرانده‌اند مانند سفر یا حتی اشیا و پدیده‌هایی که دیدنی و لمس کردنی هستند، مفاهیم انتزاعی را توضیح دهیم. به همین دلیل در کلیت استعاره تجربه‌ها و اشتراکات اهمیت زیادی دارند. نمی‌توان چیزی انتزاعی را با مفهومی انتزاعی‌تر توضیح داد.

درک از مفهوم عینی‌تر به مفهوم ذهنی می‌رود.
یعنی مبدأ در استعاره مفهوم عینی است و مقصد مفهوم انتزاعی.
 

ARA.O.O

فرازین بازنشسته
شاعر
کاربر منتخب
کاربر طلایی
کاربر نقره‌ای
کاربر ثابت
مدیر بازنشسته
شناسه کاربر
300
تاریخ ثبت‌نام
2021-01-16
آخرین بازدید
موضوعات
519
نوشته‌ها
4,411
راه‌حل‌ها
183
پسندها
35,047
امتیازها
1,008
سن
19
محل سکونت
خرابه‌‌های خاطرات :‌‌)

  • #5
چرا استعاره اهمیت دارد؟

استعاره ازاین‌جهت اهمیت دارد که مسائل پیچیده و یا غیرقابل درک را ساده می‌کند. ممکن است نتوانیم خیلی راحت در مورد عشق، زندگی، مرگ، شکوه و مفاهیمی ازاین‌دست حرف بزنیم چراکه این کلمه‌ها یا عبارت‌ها در ذهن هر کسی معنای خاصی دارد.

بنابراین با استفاده از استعاره سعی می‌کنیم این مفاهیم را ملموس کنیم.

اینجا اصل تشابه، که اساس کار استعاره است کمک‌کننده است.

برای مثال می‌گوییم ساعتم خوابیده.

ساعت را به فردی تشبیه کرده‌ایم که خوابیده و چنین کسی کار خاصی انجام نمی‌دهد اما با یک حرکت یا تلنگر می‌تواند بیدار شود.

ساعت هم همین‌طور است. کار نمی‌کند اما با شارژ باتری می‌تواند دوباره کارش را از سر بگیرد.

با به تصویر کشیدن فردی که خوابیده، چیزی که همۀ افراد، هم دیده‌اند و هم تجربه کرده‌اند توانسته‌ایم منظور خودمان را به‌طور ساده بیان کنیم.

وجود شباهت‌های نظیر به نظیر بین دو پدیدۀ عینی و ذهنی استعاره را گویاتر می‌کند.

به مثال عشق سفر است از لیکاف و جانسون برگردیم.

همۀ ما سفر را تجربه کرده‌ایم. حالا کوتاه یا طولانی.

به‌هرحال می‌دانیم که هر سفر مسیری دارد. مسافری دارد و مقصدی.

در این استعاره می‌توانیم بگوییم:

لیکاف و جانسون حرکت از مفهوم عینی سفر به مقصد ذهنی عشق را به شکل زیر ترسیم کرده‌اند:

%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%87-6.jpg



همین‌طور که می‌بینید هر استعاره وجه‌های مختلفی دارد که هر چه بتوانیم وجوه بیشتری را برای آن متصور شویم استعاره قوی‌تر بوده و خلاقیت ذهن هم بیشتر می‌شود.

استعارۀ مفهومی بیشتر به قدرت تحلیل کمک کرده و ذهن را به فکر کردن وا‌می‌دارد.



%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%87-3.jpg
 

ARA.O.O

فرازین بازنشسته
شاعر
کاربر منتخب
کاربر طلایی
کاربر نقره‌ای
کاربر ثابت
مدیر بازنشسته
شناسه کاربر
300
تاریخ ثبت‌نام
2021-01-16
آخرین بازدید
موضوعات
519
نوشته‌ها
4,411
راه‌حل‌ها
183
پسندها
35,047
امتیازها
1,008
سن
19
محل سکونت
خرابه‌‌های خاطرات :‌‌)

  • #6
یک تمرین برای استعاره:

سعی کنید در استعاره‌های زیر مبدأ و مقصد را مشخص کنید و وجوه مختلف آن‌ها را بنویسید.

زمان طلا است.

سازمان گیاه است.

دوستی درخت است.
 

ARA.O.O

فرازین بازنشسته
شاعر
کاربر منتخب
کاربر طلایی
کاربر نقره‌ای
کاربر ثابت
مدیر بازنشسته
شناسه کاربر
300
تاریخ ثبت‌نام
2021-01-16
آخرین بازدید
موضوعات
519
نوشته‌ها
4,411
راه‌حل‌ها
183
پسندها
35,047
امتیازها
1,008
سن
19
محل سکونت
خرابه‌‌های خاطرات :‌‌)

  • #7
اهمیت استعاره در نوشتن

تا اینجا گفتیم که استعاره کمک می‌کند تا بتوانیم از مفاهیم ذهنی، تصویری دقیق‌تر و رساتر ارائه دهیم.

ذهن انسان همیشه به دنبال شباهت‌ها می‌گردد و با قرار دادن پدیده‌ای که برایش آشنا و قابل‌فهم است در کنار چیزی که مشکل و ناشناخته است درک و تحمل بیشتری نسبت به مشکلات و ناشناخته‌ها خواهد داشت.

کار نویسنده انتقال مفهوم و مضمون از طریق کلمات است؛ بنابراین سعی می‌کند با خلق تصاویر شفاف و نوشتن جزئیات با مخاطب ارتباط بیشتری برقرار کند.

استعاره در این مسیر به نویسنده کمک می‌کند.

نویسنده می‌تواند با استفاده از استعاره‌ها توصیفات و جزئیات زیادی را در یک جملۀ کوتاه بگنجاند و اصل ایجاز را هم رعایت کند. به‌این‌ترتیب استعاره‌ها نوشته را متمرکز می‌کنند و بدون اطناب تصویر موردنظر را به خواننده انتقال می‌دهند.

استعاره راهی برای نگه داشتن بیشترین حقیقت در کمترین فضاست.
آلوین جرونیمان
برای مثال وقتی می‌خواهیم بگوییم گونه‌هایش شفاف و صورتی‌رنگ بود می‌توانیم بنویسیم گونه‌هایش مثل گلبرگ‌های گل رز است.

با این کار به مخاطب هم مجال تصویرسازی و خلاقیت داده‌ایم.

او گلبرگ‌های گل رز را دیده و لمس کرده و می‌تواند به‌راحتی تخیل کند.



%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%87-4.jpg
 

ARA.O.O

فرازین بازنشسته
شاعر
کاربر منتخب
کاربر طلایی
کاربر نقره‌ای
کاربر ثابت
مدیر بازنشسته
شناسه کاربر
300
تاریخ ثبت‌نام
2021-01-16
آخرین بازدید
موضوعات
519
نوشته‌ها
4,411
راه‌حل‌ها
183
پسندها
35,047
امتیازها
1,008
سن
19
محل سکونت
خرابه‌‌های خاطرات :‌‌)

  • #8
نویسنده می‌تواند از تمام پدیده‌های اطراف برای ساختن استعاره‌هایی زیبا کمک بگیرد. اصلاً هنر نویسنده همین است. وگرنه استفاده از استعاره‌هایی که مدام استفاده می‌شوند و به‌نوعی در زبان روزمره جاافتاده‌اند دیگر جذابیت و زیبایی هنری ندارند.

استعاره‌هایی مانند قلبش سنگ است، یا زمان مثل برق و باد می‌گذرد، ازدواج هندوانه دربسته است و… زمانی بکر و ناب بوده‌اند اما به‌مرورزمان آن‌قدر تکرار شده‌اند که اثر خودشان را از دست داده‌اند.

بهتر است برای ساختن استعاره‌هایی جدید تلاش کنیم.

بالزاک در کتاب زن سی‌ساله برای گذشتن زمان می‌گوید: «وقت مثل سایه زودگذر است.»

جولیا کامرون می‌گوید:

«نوشتن مانند دوستی است که می‌توانیم سرمان را روی شانه‌اش بگذاریم و گریه کنیم؛

محرم رازی است که به ما گوش می‌دهد و می‌گذارد زندگی‌مان را سروسامان بدهیم؛

یار و همراه ما در تمام روزهای سخت غم و اندوه است.

برای اینکه جذابیت نوشتن را نشان دهد مستقیم نگفته که: «نوشتن خوب و جذاب و فریبا و لذت‌بخش است.»

از نوشتن، تصویری ساخته که اغلب ما آن را می‌شناسیم و درک می‌کنیم. «دوست»

می‌توانیم از تمام حواس خودمان برای ساختن استعاره بهره ببریم.

مثلاً می‌گوییم پوستش ابریشمی است و حس لامسه را درگیر می‌کنیم.

یا ردیف مروارید درون صدف دهانش و حس بینایی را درگیر می‌کنیم.
 

ARA.O.O

فرازین بازنشسته
شاعر
کاربر منتخب
کاربر طلایی
کاربر نقره‌ای
کاربر ثابت
مدیر بازنشسته
شناسه کاربر
300
تاریخ ثبت‌نام
2021-01-16
آخرین بازدید
موضوعات
519
نوشته‌ها
4,411
راه‌حل‌ها
183
پسندها
35,047
امتیازها
1,008
سن
19
محل سکونت
خرابه‌‌های خاطرات :‌‌)

  • #9
نمونه‌هایی از استعاره:

آسمان و دوزخ دو قطعۀ شعر بزرگی هستند که دو نقطۀ محور زندگی ما را که عبارت از خوشحالی و رنج است، تشکیل می‌دهند.

بالزاک



در ابتدا دردی که در دل داشت بسیار شدید بود ولی اندک‌اندک از حزن و اندوه وی کاسته می‌شد، درست مثل صفحه‌ای که با قوت پرتاب شود ولی حرکت آن پس از ارتعاشات بسیار متدرجاً ضعیف گردد.

بالزاک



در هر حادثه‌ای شایعۀ اول به‌صورت گلوله برفی است تا از قلۀ کوه به دامنه سرازیر شود، بهمن شده.

سیمین دانشور



سپه‌سالار عشق در دل خیمه می‌زند.

سهروردی



تهران پیرزن زشت آبله‌رویی است که با هیچ سرخاب سفیدابی نمی‌شود چاله‌چوله‌هایش را قشنگ کرد.

سیمین دانشور
 

ARA.O.O

فرازین بازنشسته
شاعر
کاربر منتخب
کاربر طلایی
کاربر نقره‌ای
کاربر ثابت
مدیر بازنشسته
شناسه کاربر
300
تاریخ ثبت‌نام
2021-01-16
آخرین بازدید
موضوعات
519
نوشته‌ها
4,411
راه‌حل‌ها
183
پسندها
35,047
امتیازها
1,008
سن
19
محل سکونت
خرابه‌‌های خاطرات :‌‌)

  • #10
تا جایی که می‌توانیم باید قید و صفت‌ها را در نوشته بکُشیم. استعاره می‌تواند جایگزین قیدها و صفت‌ها شود و به‌جای مفاهیم انتزاعی تصاویر قابل‌درک خلق کند.

اگر بخواهید فردی را که پریشان است توصیف کنید به‌جای اینکه بگویید «او پریشان بود» حالتش را چطور نشان می‌دهید؟

او مانند اسب اصیلی که مسابقۀ دو دارد در جنب‌وجوش بود.

انگار قطرۀ آبی که توی ظرف روغن داغ افتاده جلزوولز می‌کرد.

بنابراین با استعاره از ایجاد ابهام در ذهن خواننده جلوگیری می‌کنیم.



یک نمونۀ دیگر:

مریم به‌شدت گریه می‌کند.

رودخانۀ چشم‌های مریم جاری شد.

ناگهان ابر چشم‌هایش باریدن گرفت.
 

موضوعات مشابه

کاربران در حال مشاهده این موضوع (مجموع: 1, کاربران: 0, مهمان‌ها: 1)

بالا پایین