. . .

روان شناسی اختلال شخصیت دوری گزین یا اجتنابی

تالار روانشناسی اجتماعی

S O-O M

مدیرکل بازنشسته
کاربر نقره‌ای
مدیر بازنشسته
نام هنری
تست🤨
شناسه کاربر
36
تاریخ ثبت‌نام
2020-09-30
آخرین بازدید
موضوعات
307
نوشته‌ها
5,235
راه‌حل‌ها
74
پسندها
20,219
امتیازها
833
سن
124
محل سکونت
خونمون :|

  • #1
افراد دچار اختلال شخصیت دور گزین نسبت به طرد شدن بسیار حساس هستند و این شروع علائم این اختلال است. این بیماران نه خجالتی هستند و نه غیر اجتماعی، برعکس علاقه شدیدی به روابط اجتماعی دارند. ولی ترس از طرد شدن مانع اصلی دوری کردن آنها از روابط اجتماعی است. هر نوع ارتباط با دیگران آنان را به شدت مضطرب می‌کند و همیشه این سوال را در ذهن خود دارند که: آیا مرا می‌پذیرد؟.

فقدان اعتماد به نفس، عدم اطمینان و دست کم گرفتن خود، لحن متواضعانه، ترس از انتقاد و طرد شدن در رفتار و روابطشان مشخص است و معمولا مشاغلی حاشیه‌ای را انتخاب کرده، سالهای سال بدون پیشرفت و موفقیت به کار خود ادمه می‌دهند. این بیماران زمانی روابط اجتماعی با کسی برقرار می‌کنند که تضمین قوی از بابت پذیرش بدون انتقاد به آنها داده شود. بطور کلی این بیماران ترسو هستند.

مثال: "دختر خانمی 27 ساله و مجرد برای اولین بار به درمانگاه مراجعه کرده است. پس از ورود به داخل اتاق مشاور در حالی که سرش را به پایین انداخته بود به آرامی روی صندلی نشست و دست‌هایش را روی زانوانش گذاشت. حتی به درمانگر هم نگاه نکرد". در رفتارش تنش و نگرانی قابل مشاهده بود. پس از مدتی مشاور پرسید:

م: سلام. فکر می‌کنید من چه کمکی می‌توانم به شما بکنم؟
ب: نمی‌دانم.
م: چه چیزی شما را ناراحت کرده؟
ب: (در حالی که سرش رو به پایین است دست‌هایش را تکان می‌دهد و می‌گوید) مردم، حدس می‌زنم.
م: مردم، چطور؟
ب: نمی‌توانم دقیقا بگویم.
م: به نظرم از مردم وحشت دارید؟
ب: سرش را به علامت تایید تکان می‌دهد.
م: فکر می کنید آنها (مردم) می‌خواهند به شما صدمه بزنند؟
ب: نه اینکه واقعا بخواهند اذیتم بکنند. آنها خیلی بد اخلاق و پرخاشگر هستند. آنها من را ساکت می‌کنند.
م: باید خیلی عذاب کشیده باشید؟
ب: (آه می‌کشد) آره ... آره. (برای اولین بار به مشاور نگاه می‌کند، چون کمی احساس اطمینان از طرد نشدن در او بوجود می‌آید.)
ویژگی های اختلال شخصیت دوری گزین

خصوصیات عمده این اختلال شخصیت عبارت است از حساسیت زیاد به طرد، تحقیر یا شرمنده بودن. با وجود میل شدید به محبت و پذیرش، احساس خود کم بینی شدید، باعث ترس از برقراری رابطه عاطفی و اجتماعی آنها با دیگران می شود؛ مگر این که به نتیجه رسیده باشند که بدون قید و شرط مورد قبول و پذیرش قرار می گیرند.
افراد عادی به شنیدن نظر و ارزیابی دیگران علاقه دارند، اما این بیماران، با کوچک ترین اشاره منفی از سوی مردم، مستاصل و بشدت متزلزل می شوند؛ بنابراین از برقراری ارتباط سالم و صمیمی با دیگران دوری می جویند و در ارتباطات محدودی که دارند نیز دائما منتظرند دیگران آنها را تحقیر و تمسخر کنند. آنها ممکن است با یک یا دو دوست رابطه نزدیک برقرار کنند، اما تداوم این دوستی، بستگی به پذیرش بلاشرط آنان از سوی دوستان دارد.
این افراد، غالباً افسرده و مضطرب هستند و از عدم کفایت خود در برقراری روابط اجتماعی، خشمگین می شوند. در روابط خانوادگی، شغلی، اجتماعی و زناشویی دچار مشکلات زیادی می شوند. شیوع این اختلال در مردان و زنان تقریبا به طور یکسان متداول است. علت اصلی ایجاد کننده این مشکل، اختلالاتی است که در دوران کودکی و نوجوانی بین افراد مهم خانواده در رابطه با کودک و همچنین در برقراری روابط اجتماعی و عاطفی او پیش می آید.
یعنی بی ارتباطی، تنهایی و نیاموختن روابط اجتماعی در خانواده سبب می شود زمینه این نوع اختلال شخصیت در بزرگسالی ایجاد شود. خانواده هایی که در ارتباط با کودکان خود بی تفاوت، بی علاقه، بی ارتباط، گوشه گیر و بی احساس هستند، اساس ایجاد این نوع اختلال را در کودک پی ریزی می کنند. این اشخاص بسیار تشنه محبت و پذیرش دیگران هستند.
یکی از ویژگی های اصلی اختلال شخصیت دوری گزین، رویگردانی است، از مردم، از تجربیات جدید و حتی از تجربیات قدیمی. در این اختلال معمولاً ترس از احمق به نظر رسیدن با میل شدید به پذیرش و محبت ترکیب می شوند. افرادی که دچار این اختلال هستند بسیار علاقه مندند وارد روابط اجتماعی یا فعالیت های جدید شوند، اما تا وقتی قول پذیرش غیرانتقادی به آنها داده نشده باشد دوست ندارند حتی به مخاطرات جزیی اقدام کنند.

آنها خجالتی هستند. کوچک ترین نشانه عدم تایید توسط دیگران و کوچک ترین اثر شکست بالقوه موجب دوری گزینی آنها می شود. آنها رویدادهای آشکار بی ضرر را تمسخر تعبیر می کنند.
ملاکهای تشخیص اختلال شخصیت دوری گزین

الگوی مستمر مهار شدگی اجتماعی، احساس بی‌کفایتی و حساسیت مفرط نسبت به ارزیابی منفی دیگران از خود که اوایل بزرگسالی شروع می‌شود و در زمینه‌های گوناگون وجود دارد و برای تشخیص وجود چند علامت از علائم زیر ضروری است:

از فعالیت‌های شغلی مستلزم تماس‌های بین فردی قابل ملاحظه به دلیل ترس از انتقاد، عدم پذیرش یا طرد شدن اجتناب می‌کند.
بدون اطمینان از اینکه مورد محبت قرار خواهند گرفت، میل به معاشرت نشان نمی‌دهد.
بدلیل ترس از شرمساری و مورد تمسخر واقع شدن، در روابط صمیمانه محدودیت نشان می‌دهد.
اشتغال ذهنی با مورد انتقاد قرار گرفتن و طرد شدن، در موقعیت‌های اجتماعی دارد.
بدلیل احساس بی‌کفایتی در موقعیت‌های بین فردی جدید، حالتی مهار شده دارد.
خود را از نظر اجتماعی نالایق، فاقد جذابیت یا پست‌تر از دیگران تصور می‌کند.
در اقدام به ریسک شخصی یا درگیر شدن در فعالیت‌های تازه به دلیل احتمال شرمندگی، بسیار مردد است.

تشخیص افتراقی اختلال شخصیت دوری گزین
اختلال شخصیت اسکیزوئید

بیماران دچار اختلال شخصیت اسکیزوئید روابط اجتماعی را بی‌معنی تلقی می‌کند، بنابراین روابط اجتماعی ندارند، در حالی که بیماران اختلال شخصیت دوری گزین (اجتنابی) مشتاق روابط اجتماعی هستند ولی ترس از طرد شدن باعث انزوا و دوری در آنها می‌شود.
اختلال شخصیت مرزی و نمایشی

شخصیت دوری گزین مانند شخصیتهای مرزی و نمایشی پرتوقع و تحریک پذیر نیستند.
دلایل اختلال شخصیت دوری گزین

بعضی تحقیقات نشان داده‌اند که شخصیتهای دوری‌گزین در روابطشان از مکانیسم مراقبت افراطی استفاده می‌کند، بدین معنی که آنها همواره مشغول ارزیابی تمام تماس‌های اجتماعی و انسانی خود از لحاظ نشانه‌های فریب، تحقیر و زبونی هستند. استفاده از این مکانیسم باعث افزایش جذب جنبه‌های منفی در روابط می‌شود که منتهی به ناراحتی افراد مرتبط با آنها و صدمه بیشتر روابطشان می‌شود.
درمان اختلال شخصیت دوری گزین
روان درمانی

اگر درمانگر بتواند اعتماد و اطمینان بیمار را نسبت به طرد نشدن در هر شرایطی بدست آورد درمان با موفقیت آغاز و ادامه پیدا خواهد کرد. در روان درمانی این بیماران می‌توان از آموزش ابراز وجود (Self Assertiveness Education) استفاده کرد. ولی باید در دادن تکالیف مهارت اجتماعی احتیاط کرد، چون شکست بیمار موجب تشدید عدم احترام به نفس در او خواهد شد. همچنین گروه درمانی و رفتار درمانی می‌تواند کمک کننده باشد.
دارو درمانی

همراه با روان درمانی برای کاهش اضطراب و افسردگی همراه با اختلال می‌توان از داروهای ضد اضطراب و ضدافسردگی‌ها برای تسریع در فرآیند درمان استفاده کرد.
منبع: جامعه سلامت
 

موضوعات مشابه

پاسخ‌ها
20
بازدیدها
644

کاربران در حال مشاهده این موضوع (مجموع: 1, کاربران: 0, مهمان‌ها: 1)

بالا پایین