ببینید عزیزان داشتن صدای خاص یا به اصطلاح تخصصی صدای فونیک یک موهبت الهیه که توانایی های زیادی رو به شما میبخشه و صادقانه باید گفت که در عرصه های هنری شما رو چند گام نسبت به دیگران پیش میندازه اما داشتن این صدا تمام و کمال ماجرا برای آموزش گویندگی نیست. باید توجه داشت که بخش زیادی از زیبایی صدایی که در اساتید گویندگی و دوبلاژ میشنوید در اثر تمرین و صداسازی به دست اومده و اکتسابی بوده نه انتسابی؛ پس به جای حسرتِ نداشتن صدای خاص، تکنیک های بهبود صدای خودتون رو فرا بگیرید و اونوقت نه معجزه بلکه شگفتانه ای نزدیک به معجزه رو در صدای خودتون شاهد خواهید بود.
احساس میکنم هنوز هم قانع نشدید، پس بیشتر در موردش گفتگو میکنیم. ببینید عزیزان حنجره به علت مخفی شدنش در درون بدن شما و دور بودن از چشمان نازنینتون، برای شما ناشناخته ست. اگر با شما از تقویت عضلات بازویی شما صحبت کنم به راحتی اون رو درک میکنید و حتی دورنمایی در ذهنتون شکل میگیره که اگر ورزش رو شروع کنید در آینده این عضلات به چه شکلی درمیان. شاید باورش براتون سخت باشه اما حنجره هم ساختاری عضله گونه داره و با تمرینات خاصی میتونین اون رو تقویت کنید و توانایی تولید صداهایی رو بدست بیارید که تا دیروز تصورش هم براتون غیر ممکن بوده. اما برای گوینده شدن، یک شرط بزرگ پیش پای شماست …
این اولین و مهمترین کاریه که در ورود به عرصه ی آموزش گویندگی باید انجام بدید. با این سوال صحبتم رو جلو میبرم که دقت کردید بخش کثیری از افراد با پا به سن گذاشتن صدای خوب دوره ی جوانیشون رو از دست میدند و یک صدای زمخت خش دار جایگزین اون صدا میشه و این در حالیه که در صداپیشگان ما بحث دگرگونه و هرچی سنشون بالاتر میره صدای اون ها زیبایی بیشتری پیدا میکنه! نه جدا دقت کردین؟
علتش عشق، علاقه و توجه به صداست. صدای خودتون رو همونطور که هست بپذیرید و دوست داشته باشید. میدووونم! میدونم که وقتی به صدای ضبط شده ی خودتون گوش میدید حس وحشتناکی پیدا میکنید اما باور کنین علتش بد بودن صدای شما نیست!
چرا وقتی صدای ضبط شده ی خود را میشنویم، تعجب میکنیم؟
ترس، ناشی از عدم آگاهیه. ما از تاریکی میترسیم چون نمیدونیم ورای این صحنه ی سیاه چه چیزی نهفته ست. علت احساس ناخوشایند ما به صدای ضبط شده مون عدم شناخت و ناآگاهیه. ما مدت هاست که این صدا رو پس از گذر از دالان پر پیچ و خم جمجمه و درون سرمون شنیدیم و حالا که اون رو درست همونطور که هست میشنویم، تعجب میکنیم!
خبر خوب اینه که شما تنها نیستید و حتی گویندگانی که زیباترین صداها رو دارند هم در ابتدای کارشون درست هم حس شما بودند. به خودتون زمان بدید اما ازین عرصه دور نشید. هرچه بیشتر صدای خودتون رو بشنوید حستون بهش بهتر میشه. فراموش نکنید که برای تغییر و بهبود این صدا و آموزش گویندگی اول باید کامل بشناسینش؛ پس باهاش آشتی کنید. تا میتونید به صدای ضبط شده ی خودتون گوش بدید، تا حد امکان از چت نوشتاری دوری کنید و به جاش ویس بدید و به ویس هاتون گوش بدید. تماس های تلفنیتون رو ضبط کنید و اون ها رو بشنوید. به مرور زمان شناخت شما از صدای خودتون به حدی میرسه که میدونید وقتی با فلان سطح انرژی و زیر و بمی صحبت میکنید خروجی صداتون به چه صورت خواهد بود و در هر شرایطی دیگران صدای شما رو چطور میشنوند.
به مثل یک عاشق، به صداتون عشق بورزید. جا داره یادی کنیم از افسانه ی لیلی و مجنون که لیلی اونقدرها زیبا نبود اما در چشم مجنون لیلی شد و مجنون، دنیا رو مجنون لیلی کرد. دست از حسرت بردارید و به یاد داشته باشید که این صدا به همین صورت باقی نخواهد موند. گویندگان بسیاری رو میشناسم که بعد از چند سال تمرین و تمرکز به صدایی کاملا متفاوت با گذشته ی خودشون دست پیدا کردند، پس به اونچه که گفتم اعتماد کنید.
حالا که از متفاوت بودن صدای ضبط شده و صدایی که میشنویم گفتم بگذارین گریزی هم به استودیو و شرایط اونجا بزنیم.
اگر گذر شما به استودیو افتاده باشه که میدونید تاثیر هدفون در گویندگی چیه اما اگر تا به حال به استودیو نرفتید باید بگم که تاثیر هدفون درست به همون داستانی برمیگرده که در موردش صحبت میکردیم.
فرد گوینده در هنگام نشستن پشت میکروفون گویندگی هدفونی رو روی سرش قرار میده که صدای خودش رو دقیقا در لحظه ی پخش به خودش برمیگردونه! شاید بگید که این امکان نداره بالاخره باید صدا تولید بشه تا از طریق میکروفون به گوش های فرد برسه اما خب پاسخ اینه که اونقدر این اتفاق سریع رخ میده که تقریبا برای فرد گوینده، همزمان به حساب میاد.
بعد از چند سال تمرین در حوزه ی گویندگی شما کم کم به این مرتبه میرسید که نیاز چندانی به هدفون ندارید … چرا؟ چون تقریبا مغز شما شرطی میشه که اگر به چه صورت هایی صحبت کنید احتمالا خروجی صدای شما فلان حالت رو خواهد داشت؛ ساده تر بگم: شما صدای صحبت کردن عادیتون رو همونطوری میشنوید که مخاطب و مستمع میشنوه! تعجب برانگیزه، میدونم … اما مغز ساختار پیچیده ای داره و میشه با تمرین و تکرار شرطی بشه. پس کم کم بود و نبود این هدفون در گویندگی برای شما تغییر آنچنانی ایجاد نمیکنه و شما به عنوان یک گوینده در هر حالتی میتونید رسالت گویندگی خودتون رو به انجام برسونید.
توصیه ی من در کلاس ها به گوینده های هنرجو اینه که خودشون رو به هر شرایطی عادت بدند. حق میدم که در سالهای ابتدایی به این هدفون وابسته باشید و بدون اون گویندگی براتون سخت باشه اما در هر بار استفاده از هدفون باید از لحاظ روحی و مغزی خودتون رو آماده کنید که کم کم از این وسیله دور بشید و خودکفا رشد کنید.
و اما برگردیم سر صحبتای خودمون
اگر صدا تغییر میکنه، پس نقش زنگ صدا چیه؟ اینکه میگن صدا ارثیه و تغییر بخصوصی نخواهد کرد، یعنی چی؟
ببینید عزیزان من، میخوام تعاریف گفته شده برای زنگ صدا رو کنار بگذارم و به زبان خیلی ساده براتون توضیح بدم. زنگ صدا مشخصه ی اصلی صدای شماست که به مثل امضا، مختص خود شماست و در شخص دیگری وجود نداره. اینطور میشه که اگر صداتون بین صدای هزار نفر هم قرار بگیره باز با همون مشخصه قابل شناساییه. اما اگر زنگ صدا ثابته و تغییر نمیکنه پس تکلیف صداسازی و بهتر کردن صدا چی میشه؟ جواب این سوال رو در آموزش گویندگی به این صورت میدم که تصور بکنین زنگ صدای شما، در ابعاد یک توپ پینگ پونگه و چیزی که صدای شما میتونه در بر بگیره به ابعاد یک توپ فوتباله!
شما نمیتونید اون توپ پینگ پونگ قرار گرفته داخل توپ فوتبال رو تغییر بدین، اما پر کردن بقیه ی فضای داخل این توپ فوتبال دست شماست! میتونین تغییرش بدین، میتونین خالی بگذارینش یا از طلا پرش کنین؛ این تصمیم شماست. پس به جای ناامیدی و چسبیدن به همون بخش زنگ صدا و تغییر ناپذیریش، برید سراغ بهتر کردن کلی از قسمت های دیگه ی صداتون!
خوشحالم! چرا؟ چون وقتی تا اینجای متن رو خوندید، یعنی به مقوله ی صدا، گویندگی و توجه به صدای نازنینتون علاقه‌مندید؛ پس حالا که قرار مسیر تقویت حنجره رو پیش بگیریم، بگذارید اول در مورد خوردنی هایی صحبت کنیم که برای صدا مفید یا مضر هستند.
ابتدا باید بگم که ژنتیک انسان ها متفاوته و نمیشه نسخه ی واحدی رو برای تمام انسان ها پیچید. ماده ی غذایی که برای حنجره ی فردی مضر محسوب میشه و انعطاف صدای اون فرد رو کم میکنه ممکنه در فرد دیگری بی اثر باشه یا اثر متفاوتی رو بگذاره.
نکته ی اول اینکه باید نسبت به صداتون به آگاهی همیشگی برسید. پیوسته زیر نظر داشته باشید که بعد از انجام اعمال گوناگون یا میل کردن خوردنی های مختلف، سر این صدا چه بلاهایی میاد. این بلاها رو آنالیز کنید و به خاطر بسپارید. برای مثال میبینید که بعد از خوردن غذای چرب، از شفافیت صداتون کاسته میشه و کمی صداتون کدر میشه و مجبورید گلوی خودتون رو هر از چند دقیقه صاف کنید(که برای صدا به شدت مضره این کار)! خب پس شما میفهمید که اگر این میزان چربی از این نوع روغن وارد بدنتون بشه، صدای شما دچار تغییری این چنینی میشه. پس یا اون روغن و غذا رو مصرف نمیکنید یا در صورت مصرف، انتظار تغییرهای این چنینی رو در صداتون دارید و توقع چندانی نخواهید داشت! خب برای همینه که میگم باید آگاهانه به خاطر بسپارید.
